میرزاآقا عسگری (مانی)

 
مانی
 
ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻏﺎﻳﺐ
ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭﻩ ﻭ ﺩﺭﻭﻧﻪﻯ ﺷﻌﺮ ﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ
ﺳﺮﻭﺩﻩﻯ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ


تابلوی سمت چپ اثر علی منجزی. نقاش معاصر.
تابلو چاقو و کتاب اثر شاعر معاصر آرش اسلامی.

 
ﺩﻭﺳﺖ ﺩﻳﺮﻳﻦﺍﻡ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺩﺭﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻳﮋﻩﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺎﻋﺮِ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﺭﻓﺘﻪ، ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ، ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻢ ﺳﺮ ﻣﻰﺯﻧﻢ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺷﻌﺮ ﻣﻜﺘﻮﺏ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻰ ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﻡ. ﺩﺭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺪ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﺩﻩﻯ ﺷﻌﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺷﻌﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﻤﻰﻳﺎﺑﻢ. ﺩﺭ ۲۱۰۰ ﺻﻔﺤﻪ ﻃﻠﺎ ﺩﺭ ﻣﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪﻯ ﺑﺮﺍﻫﻨﻰ، ﻫﻴﭻ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ. ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﻌﺮ ﻧﻮ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺛﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﺒﺎﺭ ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻟﻴﺴﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻃﻠﻴﻌﻪﻯ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻌﺮ ﻳﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭﻛﺘﺎﺏ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺷﻌﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪﻯ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻮﺭﻯ ﻋﻠﺎء ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﺒﺎﺭ ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻤﻜﻠﺎﺳﻰِ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍﻫﻴﺎﻥ ﺷﻌﺮ ﻧﻮ _ ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺷﻪ ﺍﺯ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻫﻢ، ﺷﻌﺮ ﻭ ﻧﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ. ﭘﻨﺪﺍﺭﻯ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ، ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ! ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ، ﺷﻌﺮﻫﺎﻯ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﭘﺨﺘﻪ، ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﻭ ﺣﺴﺎﺱ ﺩﺍﺭﺩ:
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻫﺴﺖ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻫﺴﺖ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻯ ﺫﺭﺍﺕ ﺫﻫﻦ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻧﮓﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺨﻢ ﮔﻞﻫﺎ
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻄﺮ ﻳﻚ ﺷﻜﻮﻓﻪ ﺩﺭ ﺁﻭﻧﺪﻫﺎﻯ ﻳﻚ ﺳﺎﻗﻪ.
ﺍﺯ ﺷﻌﺮ ﺩﺭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺳﺮﻭﺩﻩﻯ: ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ*
ﻏﻴﺒﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﻠﻪﻫﺎ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﮔﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﮔﺎﻥ ﺧﻮﺏ ﻭ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰﺍﻧﺪﺍﺯﺩ. ﮔﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻳﻨﺎﻥ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻗﻠﻢ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥﭼﻪ ﻛﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻭ ﻣﻰﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻣﺮﮒ ﺟﺴﻤﻰ ﻳﺎ ﺍﺩﺑﻰﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ. ﭘﺲ، ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺟُﻨﮓ ﺍﺩﺑﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﻛﻨﻰ، ﻧﺎﻡ ﺩﻫﻬﺎ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﻯ ﺩﺭﺟﻪ ﭘﻨﺞ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﻡ ﺍﺭﺯﺵﺁﻓﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﭘﻰ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺑﻴﮋﻥ ﻛﻠﻜﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎﺭﺣﻴﻤﻰ، ﻛﻤﺎﻝ ﺭﻓﻌﺖ ﺻﻔﺎﺋﻰ، ﻣﺤﻤﺪﺫﻛﺎﺋﻰ (ﻫﻮﻣﻦ) ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ، ﺭﺣﻤﺎﻥ ﻛﺮﻳﻤﻰ، ﺑﺘﻮﻝ ﻋﺰﻳﺰﭘﻮﺭ، ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺳﺮﻭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻮﺋﻰ ﻣﻰﺳﺮﺍﻳﻨﺪ، ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﺍﻥِ ﺍﺩﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺳﻨﺠﻪ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟
ﮔﻮﺋﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺍﺻﻴﻞ ﻛﺎﺭ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﺍﻳﻨﺎﻥ، ﺩﻧﺒﺎﻟﻪﺭﻭ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﭘﻴﺸﺘﺎﺯ ﺁﻥ. ﻳﻌﻨﻰ، ﻛﻤﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﺍﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ، ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﺕ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ، ﻛﺸﻒ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻨﺎﻥ، ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻳﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻫﻤﻪﮔﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﺎﺭﻩﺍﻯ ﺟﺰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩ، ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩﻯ ﺍﻭ ﻗﻠﻢﻓﺮﺳﺎﺋﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﻛﻢ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﺩﺑﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰِ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ، ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ. ﻭ ﻧﻴﺰ، ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﻯ ﺁﺗﻰ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﻣﻜﺎﺷﻔﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺯﺍﻧﻮ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﺯﻛﺸﻒ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻨﺪ. ﺳﻨﺠﺸﮕﺮ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﻛﺎﺭﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺑﺮﺍﻫﻨﻰ، ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺍﺯ ﺳﭙﻬﺮﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦﻃﺮﻑ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺍﻫﻨﻰ ﺳﻮﺍﻯ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭ ﺁﻥ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺩﺑﻰ، ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻭ ﻓﺮﻭﻍ ﻭ ﺳﭙﻬﺮﻯ ﺍﺳﺖ. ﭘﺲ، ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻭ، ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﮔﻴﺮﻡ ﻛﻪ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺍﻥ ﺍﻭ، ﺣﻀﻮﺭﻯ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
  ﺍﺯ ﺳﻮﺋﻰ ﺩﻳﮕﺮ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﻞِ ﭘﻴﻮﻧﺪﻯ ﺑﻴﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓﭘﺬﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰ، ﺍﺯ ﺍﺻﺎﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮﻯ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﭘﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﻭﻳﺘﺮﻳﻦِ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﺳﻄﺤﻰ، ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻭ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻥ، ﻋﺎﺩﺕ ﺛﺎﻧﻮﻯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺩﺑﻴﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﺮﺩﺑﻴﺮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺍﺻﻮﻟﺎً ﺍﺷﺮﺍﻓﻰ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﺩﺑﻰِ ﺯﻣﺎﻧﻪﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩﻯ، ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺍﻃﻠﺎﻉ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﻯ ﻭ ﺗﻤﺎﻡﺧﻮﺍﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﭘﺲ، ﻳﺎﺩ ﻭ ﻧﺎﻡ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺩﻳﺐ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻭ، ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪِ ﻣﺮﮒ ﻳﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﻭﺳﺖ.
 
ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩﮔﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﻩﮔﻰ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒﺷﺎﻥ، ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪﻯ ﺷﻌﺮﻯ ﺍﻭ، ﭼﻨﺪﺍﻥ ﭘﺮﺑﺮﮒ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﻤﻪﻯ ﺁﻥﭼﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕﺍﺵ ﻧﺸﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﻫﺮﻣﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ، ﺍﻣّﺎ، ﺑﻬﮕﺰﻳﻦ ﺳﺮﻭﺩﻩﻫﺎﻯ ﺍﻭ، ﭼﻬﺮﻩﻯ ﻳﻚ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﺮﻣﺎﻳﻪ ﻭ ﮔﻮﻫﺮﻣﻨﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﭘﺎﺳﺪﺍﺷﺖِ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﺪﻙ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻥﻫﺎ، ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﻓﻜﻨﺪﻥ ﺑﺮ ﻟﻌﻞﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ ﺭﺍﻧﺪﻥِ ﺧﺰﻑﻫﺎ ﻳﺎﺭﻯ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻏﺎﻳﺐ، ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺿﺎﺑﻄﻪﻫﺎ، ﻭ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺍﺑﻄﻪﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻭﺟﻮﺩ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻏﺎﻳﺐ؛ ﻧﺸﺎﻧﻪﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰِ ﻣﻨﺤﻂ، ﺑﻴﻤﺎﺭ، ﻭﺍﭘﺲﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﻨﺸﮕﺮﺍﻥِ ﺍﺩﺑﻰ، ﺁﻥﭼﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻰ، ﺑﺎ ﻧﺎﺑﺴﺎﻧﺎﻧﻰﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﻩﮔﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺁﻭﺍﺯﻩﺟﻮﺋﻰ ﻭ ﻧﺎﻡﺳﺎﺯﻯ ﻣﻰﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ. ﺳﻬﺮﺍﺏ ﺳﭙﻬﺮﻯ، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ، ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻯ ﻫﺴﺘﻰﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ، ﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺭﮒﻭ ﭘﻰِ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍﻯ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻮﺩ. ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﻣﻰ ﺳﺮﻭﺩ ﻭ ﻏﻢﺍﺵ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﺮﺳﺮ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎﻧﻪ. ﺟﺎﺩﻭﻯ ﻛﻠﺎﻡ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒﺍﺵ، ﺍﻧﺪﻙ ﺍﻧﺪﻙ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﺩﺑﻰ، ﺑﻴﺶ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺧﻔﻘﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰِ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏ ۱۳۵۷، ﻭ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ؛ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ، ﺁﻳﺎ ﺳﭙﻬﺮﻯ ﺑﺨﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻙ ﺯﻣﺎﻧﻰ، ﭼﻨﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﻫﻤﻪﮔﺎﻧﻰ ﺷﻮﺩ؟ ﻫﻨﻮﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺪﻩ، ﻓﺎﺭﺳﻰﺯﺑﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺷﻌﺮ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥِ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺍﻧﺪﻙ ﺍﻧﺪﻙ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻴﺪﻝ ﺩﻫﻠﻮﻯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭﻣﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺑﻰ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﻯ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﻢﺷﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻢﻃﺮﺍﺯ ﺑﺪﺍﻧﻢ، ﻣﻰﺩﺍﻧﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﺳﺮﺍﻳﺸﮕﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻫﺮ ﺷﻌﺮ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ، ﺑﻰﺁﻥ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﺷﺎﻥ، ﻭ ﮔﺎﻩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ، ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﻩﮔﻰ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩﻯ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺎﺩﻩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻛﺸﻒِ ﺍﺻﺎﻟﺖﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮﻯ ﻭ ﺍﺩﺑﻰ ﻏﺎﻳﺐ ﺍﺳﺖ، ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ، ﺷﻌﺮ ﺑﻠﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺪﺍﺷﺖِ ﻋﺸﻖ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ، ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺯﻧﺪﻩﮔﻰ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ.
 
ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻭﺍﮊﻩ ﮔﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺫﻫﻦ ﻣﻰ ﺷﻜﻮﻓﺪ
ﺁﻥ ﺷﻴﺮﻩﻯ ﮔﻴﺎﻩ، ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﻚﺑﺎﺭﻩ
ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰِ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﺭﻧﮓﻫﺎ ﻭ ﺭﺍﻳﺤﻪﻫﺎﻯ ﺩﻝﭘﺬﻳﺮ ﺁﻥ
ﺩﺭ ﻋﻄﺮ ﻭ ﺭﻧﮓ ﻭ ﻃﻌﻢ ﮔﻞﺑﻮﺗﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ،
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ ﺁﻳﺎ؟
ﻫﻤﻴﺸﻪ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺷﺎﺩﻯ ﻳﺎ ﻏﻤﮕﻴﻨﻰ
ﺍﺑﺮﻯ ﻫﺴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﺑﺎﺭﻳﺪﻥ
ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ
ﭘﻴﭽﻨﺪﻩ ﺁﺏِ ﭘﻨﻬﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﮊﺭﻓﺎﻯ ﺧﺎﻙ.
ﺷﻌﺮﻯ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻰﮔﻤﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﺎﻋﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺪﺍﻯ ﺍﺷﻴﺎء، ﺑﻪ ﺻﺪﺍﻯ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺻﺪﺍﻯ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ. ﺷﻌﺮﻯ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻰ ﮔﻤﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺷﺎﻋﺮﺵ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﺳﺎﻳﻪﺍﻯ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺴﺎﭘﺸﺖ ﺯﺑﺎﻥ، ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﻯ ﺑﺮﺍﻧﺪ. ﺩﺭ ﺷﻌﺮ، ﺯﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪﺍﻫﺎ(ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ، ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎ، ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ، ﺁﻣﻮﺧﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﻫﺎ) ﺍﮔﺮ ﺳﺮﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻠﺎﻭﺍﺳﻄﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﻪﻫﻢ ﺭﺳﺎﻧﺪ، ﺯﺷﺖﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪﺍﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻭﻳﻮﺍﻟﺪﻯ ﻳﺎ ﺑﺘﻬﻮﻥ، ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺳﻂ ﺳﻨﻔﻮﻧﻰﻫﺎﺷﺎﻥ ﺑﭙﺮﻧﺪ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﺷﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ! ﻳﺎ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ، ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺳﻨﻔﻮﻧﻰﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﻗﻒ، ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪﺻﻮﺭﺕ ﻧﻄﻖ ﻭ ﺧﻄﺎﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ! ﺯﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪﺍﻯ ﺁﺩﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ، ﺻﺪﺍﻯ ﻧﺎﺁﺷﻜﺎﺭ، ﻣِﻪﮔﻮﻥ ﻭ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍﻯ ﺷﺎﻋﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﻮﺭﺍﻥ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ، ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶِ ﺳﻤﺎﻉﻭﺍﺭِ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﺑﺎ ﺭﻣﺰ ﻭ ﺭﺍﺯ ﺍﺷﻴﺎء ﻭ ﺑﺎ ﻣِﻪﺁﻟﻮﺩﺗﺮﻳﻦ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ، ﺻﺪﺍﻯ ﺻﺪﺍﻫﺎﺳﺖ. ﺍﻳﻦ، ﺻﺪﺍﺋﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺳﻨﻔﻮﻧﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺣﺘﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ، ﺑﻴﺎﻥ ﺳﺮﺭﺍﺳﺖِ ﻣﻜﺎﺷﻔﻪﻯ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺻﺎﻓﻰِ ﺫﻫﻨﻰ ﻗﻮﺍﻡ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ، ﮔﻮﻫﺮ ﻭ ﺷﻌﺮﻳﺖِ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻌﺮ، ﺻﺪﺍﻯ ﻫﻤﻪﻯ ﺟﻬﺎﻥ، ﺻﺪﺍﻯ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﮔﻠﻮﻯ ﺷﺎﻋﺮ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻫﺴﺘﻰﺍﻯ ﻛﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﻳﻜﻪ ﻭ ﺑﻠﻮﺭﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻭ ﺷﺨﺼﻰ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺷﻌﺮ، ﺗﻌﺎﺩﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥِ ﺻﺎﺣﺐﺯﺑﺎﻥ، ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﻴﻬﺎﻥ. ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﻫﺎﻥ، ﺍﻧﺪﺍﻡ ﮔﻮﻳﺎﺋﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥﺍﻧﺪ، ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺍﻧﺪﺍﻡِ ﺳﺨﻦْﮔﻮﺋﻰِ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ.. ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﻫﺎﻥِ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﻧﻪ ﺧﻮﺩ، ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﻭ ﺷﺎﻋﺮ _ ﻗﻮﻩﻯ ﻧﺎﻃﻘﻪﻯ ﻫﺴﺘﻰ _ ﻧﻪ ﺧﻮﺩ، ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﻫﺴﺘﻰ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﻧﺎﻃﻘﻪﻯ ﺧﻮﺩ _ ﺍﻧﺴﺎﻥ (ﺷﺎﻋﺮ) _ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺳﺮﺭﻳﺰ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ، ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻛﻮﺷﺶ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺩﻫﺎﻥ ﺷﺎﻋﺮ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﻋﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﻪ، ﻳﻚ ﻣﻴﺎﻧﺠﻰ ﺍﺳﺖ:
ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ، ﺁﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺍ ﻣﻄﻠﺐ
ﻛﻮ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻧﺪﺭﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻨﻢ؟!
ﻣﻮﻟﻮﻯ
ﺻﺪﺍﻯ ﺷﺎﻋﺮ، ﻫﻤﺎﻥ ﺻﺪﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰِ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺻﺪﺍﻯ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺎﺩﻩﺍﻯ ﺑﻨﺎﻡ ﺻﻮﺕ ﻭ ﻛﻠﻤﻪ. ﺻﺪﺍﺋﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﮔﺎﻩ، ﻛﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﻓﻜﺮﻫﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺗﺮﻳﻦ ﺁﻳﻨﻪ ﺩﺭ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﻣﻰﺗﺎﺑﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺭﺗﺮﻳﻦ ﭘﮋﻭﺍﻙﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏﻫﺎﻯ ﻛﻴﻬﺎﻧﻰِ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰِ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ.
ﺗﻨﺪﺭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﻰ،
ﻳﺎ ﮔﺮﺩﺑﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﭻ ﻭ ﺗﺎﺏِ ﺗﺮﻛﻴﺪﻥ، ﮔِﺮﺩﻳﺪﻥ
ﺩﺭ ﭼﺎﻟﺶ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻥ، ﺗﻮﻓﻴﺪﻥ
ﺩﺭ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﺷﻮﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ
ﻭ ﻟﺤﻈﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﻭﺍﮊﻩﺍﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ
ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺁﻳﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ
ﻳﺎ ﺧﻮﺩ، ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ؟
ﺯﺑﺎﻥ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ، ﺭﻭﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ، ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﺮﺍﺑﻰ ﮔﻮﺍﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻬﻮﺩ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﻴﺪﻥ ﺁﻥ، ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺣﺎﻳﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺫﻫﻦ ﺁﺩﻣﻰ ﻭ ﻫﺴﺘﻰِ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ، ﺷﻔﺎﻑ ﻭ ﺷﻔﺎﻑﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺯﺑﺎﻥ ﺷﻌﺮ ﺍﻭ، ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥِ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺗﭙﻨﺪﻩﺍﻯ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻓﺰﻭﻧﻰِ ﺗﺘﺎﺑﻊ ﺍﺿﺎﻓﺎﺕ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻰ ﻛﻨﻴﻢ، ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺷﻌﺮﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻫﻨﮓ ﻭ ﻛﻠﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﭘﻬﻠﻮ ﻣﻰﺯﻧﺪ، ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ. ﺳﺎﺧﺘﮕﺮﻯ ﻭ ﺗﺼﻨﻊ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻭ ﭼﻴﺮﻩ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ. ﭘﺎﻳﺎﻥﺑﻨﺪﻯﻫﺎ ﻭ ﭘﺴﺎﻭﻧﺪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺯﺍﺋﻴﺪﻩﻯ ﺳﺮﺷﺖ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖِ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺴﺎﻭﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﺎﻭﺍﺋﻰﻫﺎ، ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻞ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺳﺮﺍﻳﺶ، ﺍﺯ ﮊﺭﻓﺎﻯ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰ ﺯﺑﺎﻥ، ﺍﺯ ﺳﺮﺷﺖ ﻫﻤﭙﺴﺎﻭﻧﺪﻯﻫﺎﻯ ﻣﻌﻨﺎﺋﻰ؛ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻴﻞ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥِ ﺫﻫﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺟﺎﻋﺎﺕ ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﺋﻰِ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺴﺘﻰ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. ﮔﺎﻫﻰ ﻳﻚ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ، ﺩﺭ ﺗﻜﺮﺍﺭِ ﺑﺠﺎ ﻭ ﮔﻮﺷﻨﻮﺍﺯ ﺧﻮﺩ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﻓﻴﻪﺍﻯ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺫﻫﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﻩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻧﻬﺎﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﺻﻠﻰ ﺷﻌﺮ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺍﺯ ﺩﻭﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﻓﻴﻪﻯ ﻛﻨﺎﺭﻯ ﻭ ﻣﻴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺑﻬﺮﻩﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﺪ، ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻗﺎﻓﻴﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺟﺎﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻫﻤﻘﻴﺎﻓﻪﮔﻰ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻭﺍﺋﻰِ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ، ﺑﻞ، ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻭ ﻳﻜﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻗﺎﻓﻴﻪﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻭﺍﺋﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺩ. ﭼﻮﻥ، ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﻮﺕ_ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻯ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﻭ ﻣﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ_ ﺳﺮﻭﻛﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻭ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻗﺎﻓﻴﻪﻫﺎﻯ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻧﻴﻤﺎﺋﻰ، ﮔﻮﺵ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﮓ ﻭ ﺻﻮﺕ ﻭ ﺁﻭﺍ ﻭ ﺻﺪﺍ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ، ﻭﻟﻰ ﻗﺎﻓﻴﻪﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ، ﮔﻮﺵِ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﻩِ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻳﺎ ﻫﻤﺮﻭﻧﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺭﻧﮓﻫﺎﻯ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﻭ ﺩﺭﻭﻧﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ. ﺑﺎﺯﺁﻭﺭﺩِ ﭼﻨﺪﻳﻦﺑﺎﺭﻩﻯ ﻳﻚ ﻭﺍﮊﻩ، ﺗﻌﺒﻴﺮ، ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻳﺎ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ، ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰِ ﻣﻌﻨﻮﻯ _ﺣﺴﻰ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻗﺎﻓﻴﻪ، ﺍﺭﺟﺎﻋﺎﺕ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻣﺎﻫﻮﻯ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ، ﻫﺴﺘﻰ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ. ﻧﻈﻢ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺍﺳﺖ، ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎﺩﻩ(ﺻﻮﺕ). ﺑﺎﻓﺖ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻛﻠﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺳﺮﺷﺘﻰ ﻫﻤﮕﺮﺍ ﺩﺍﺭﺩ، ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻯ ﻛﻬﻦِ ﭘﺴﺎﻭﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﻗﻮﺍﻓﻰ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﻫﻤﺮﻭﻧﺪﻯ ﺩﺍﺭﺩ. ﺳﺮﺷﺖ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺷﻌﺮ ﻫﻤﺮﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ، ﺳﺮﺷﺘﻰ ﺩﺭﻭﻧﮕﺮﺍ، ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﺳﻮﺭﺭﺋﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ، ﻫﺠﻮﻡ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﻯ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪﻯ ﺯﺑﺎﻥ، ﻭ ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻯ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻋﻠﺎﺋﻤﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺛﺒﺖِ ﺗﺸﻌﺸﻌﺎﺕ ﺫﻫﻦ، ﻧﻘﺶ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺷﻌﺮ ﻫﻤﺮﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ، ﺳﺮﺭﻳﺰ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺻﻨﺎﻋﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻧﻤﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻴﻮﻩﻯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺁﻥﻫﺎ(ﺯﺑﺎﻥ) ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻰﺩﻫﺪ.
ﺷﻌﺮﻫﺎﻯ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ، ﻫﻢ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺳﻨﺘﻰ ﻭ ﻧﻴﻤﺎﺋﻰِ ﻗﺎﻓﻴﻪ _ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻤﻠﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﻯ_ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻗﺎﻓﻴﻪﻯ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻫﻤﺎﻭﺍﺋﻰِ ﺩﺭﻭﻧﻤﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﻭ ﻓﻜﺮﻯ. ﺩﺭ ﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﺍﺯ ﺷﻌﺮﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﺍﻥ، ﺭﻳﺰﺍﻥ، ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻭ ﻳﺎﺭﺍﻥ، ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻯ ﺩﻳﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺎﻟﻮﻑ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺣﺎﻝ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺭﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺭﺟﺎﻋﺎﺕ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﮔﺮﻩﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﻭ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺍﺳﺖ. ﺳﻮﺍﻯ ﺍﻳﻦﻫﺎ، ﻛﺎﺭﺑﺮﺩِ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎﻯ ﻫﻤﮕﺮﻳﺰ ﻭ ﻣﺘﻀﺎﺩ، ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺁﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﺎﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻌﺮ، ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺫﻫﻦ ﺷﺎﻋﺮ، ﺗﻮﺍﺯﻯﻫﺎ ﻭ ﭘﺴﺎﻭﻧﺪﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ. ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ ﻭ ﻗﻄﺮﻩ ﻗﻄﺮﻩ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ، ﻫﻤﺮﻭﻧﺪﻯ ﻭ ﻫﻤﺴﻮﺋﻰ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﺑﺎﺯﺁﻭﺭﺩِ ﺳﻪﺑﺎﺭﻩﻯ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻋﺎﻃﻔﻪ، ﻧﻘﺸﻰ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﮒ_ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ_ ﻣﻰﺁﻓﺮﻳﻨﺪ، ﺑﻞ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻧﻴﮕﺎﻩ ﻭ ﮔﺮﻩﮔﺎﻫﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺷﻌﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺷﻌﺮ ﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﺎﻗﻮﺱ ﻣﺮﮒ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺪﺍ ﺩﺭﻣﻰﺁﻭﺭﺩ. ﻣﺮﮒ، ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻣﺎ ﻧﻔﺮﺕﺍﻧﮕﻴﺰ. ﻣﺎ ﺑُﺮﺷﻰ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻧﺎﺯﻙ ﺍﺯ ﻫﺴﺘﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ. ﺑﺎ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺎ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ. ﺣﺘﻰ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵ ﺩﺍﺭﻳﻢ، ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﻢ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﻰ، ﺷﺮﺍﺏ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﻯ ﺑﻰﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻮﻓﻪﻫﺎﻯ ﻣُﺸﻜﻴﻦِ ﺭﻧﮓ ﺭﻧﮓِ ﻧﺎﺏﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻯ ﺑﻮﺩﻥ _ ﺩﺭ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﺑﻠﻮﺭﻳﻦ ﺷﻌﺮ، ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻰ ﻧﺸﻴﻨﺪ. ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ، ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﻫﺴﺘﻰﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻯ، ﺭﻭﺯﻯ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ ﻳﺎ، ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﺩﮔﺮﺩﻳﺴﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﻫﺴﺘﻰ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺩﺭﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﮔﺮﮔﺸﺖِ ﺍﻧﺮﮊﻯ . ﺩﮔﺮﮔﺸﺖِ ﻧﻮﺭ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ، ﺩﮔﺮﺩﻳﺴﻰِ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭ. ﺁﻳﺎ ﺑﻪﺭﺍﺳﺘﻰ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺩ ﺑﺎ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﭘﺮﻩﻫﺎﻯ ﺑﺎﺩﮔﻴﺮﻫﺎﻯ ﺑﺮﻕﺳﺎﺯ ﺑﻪ ﻧﻮﺭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺩﮔﺮﮔﺸﺘﻰ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﻧﺮﮊﻯﻫﺎ، ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺣﻴﺎﺕِ ﺁﻥﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﻭﻧﻪ ﻭ ﺩﻭﺭﻧﻪﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﻧﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ، ﮔﺮﻣﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺏ ﻭ ﺧﻮﺍﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﻰﻣﻰﮔﻴﺮﺩ؟ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ، ﺑﻰﻛﺮﺍﻧﻪﮔﻰ ﻭ ﺟﺎﻭﺍﻧﻪﮔﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﻧﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﺑﺮﻭﻧﻪﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺮﺭﻳﺰ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻛﺎﺳﺘﻰ ﻭ ﺑﻰﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻣﻰ، ﺑﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﻭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﮔﻰ ﺑﻪﻛﺎﺭ ﻣﻰﺑﺮﻡ. ﺧﻴﺎﻡ ، ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺩﺭ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺯﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﺛﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ:
ﺍﻳﻦ ﻛﻮﺯﻩ ﭼﻮ ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﺯﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺳﺮ ﺯﻟﻒ ﻧﮕﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮﺩﻥ ﺍﻭ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ
ﺩﺳﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻥ ﻳﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﺧﻴﺎﻡ
ﺟﺎﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻘﻞ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻣﻰﺯﻧﺪﺵ
ﺻﺪ ﺑﻮﺳﻪ ﺯ ﻣﻬﺮ ﺑﺮ ﺟﺒﻴﻦ ﻣﻰﺯﻧﺪﺵ
ﻭﻳﻦ ﻛﻮﺯﻩ ﮔﺮ ﺩﻫﺮ، ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻡ ﻟﻄﻴﻒ
ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻰﺯﻧﺪﺵ!
ﺧﻴﺎﻡ
ﻭ ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯﻳﻦ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ، ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻌﺮﺵ ﺭﻭﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺭﻭﻳﺸﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪﮔﻰ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ:
ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺭﻯ
ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺭﻯ
ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵﺍﺕ ﺩﺍﺭﻯ
ﻣﻰﺩﺍﻧﻰ، ﺍﻣﺎ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﻰ، ﺷﺮﺍﺏ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﻯ ﺑﻰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ
ﻭ ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ ﻛﻪ ﻣﻰﻧﻮﺷﻰ
ﻣﻰﺩﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﻄﺮﻩ ﻗﻄﺮﻩ
ﻫﺴﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﻴﺪﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﻣﺎ.
ﻭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﺭﻭﻳﺪ
ﻭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻰﺭﻭﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ
ﻣﺜﻞ ﺁﻥ ﮔﻞ ﺯﺭﺩ ﺟﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ
ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺩﺳﺘﻨﺒﻮ ﺩﺍﺭﺩ
ﻭ ﻃﻌﻢ ﺷﻴﺮﻳﻦﺍﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﻡ
ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ، ﺭﻫﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ
.
ﺗﻜﻴﻪﻯ ﺫﻫﻦ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺟﺎﺋﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻡ ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺧﻮﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺯ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ، ﻗﺮﻳﻨﻪﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭ ﺟﺴﻢ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ. ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﻔﺖِ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺗﻤﺜﻴﻞﻫﺎﺋﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ: ﺩﺭﺧﺖ، ﺩﺭﻳﺎ، ﺳﺘﺎﺭﻩ، ﺷﻦ، ﺟﺎﻧﻮﺭﺍﻥ ﻭ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ، ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻫﻤﺒﺎﻓﺘﻰ ﺩﺭ ﻫﺴﺘﻰِ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺗﺸﺨﺺ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺷﻴﺎء، ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻥﻫﺎ، ﻭ ﻳﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻥﻫﺎ، ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺍﺯﻟﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﻳﺸﻪﮔﻰ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺷﺘﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺟﺰﺍء ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﻧﻮﻳﻦﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮِ ﺑﺮﺗﺮ، ﻧﻔﻮﺫ ﺫﻫﻦ، ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﻋﺎﻃﻔﻪﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺷﻴﺎء ؛ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺟﺰﺍء ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ.( Personifikation ) ﻣﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺗﻜﺎء ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻰِ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ، ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ. ﺷﮕﻔﺖﺁﻭﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﻌﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ، ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﭘﺎﻳﺎﺗﺮﻳﻦ ﺍﺟﺰﺍء ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺩﺭﻳﺎ، ﺩﺭﺧﺖ، ﺳﺘﺎﺭﻩ، ﻣﺎﻩ، ﺧﺎﻙ، ﻛﻮﻩ، ﻣﻮﺝ، ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ، ﺁﺳﻤﺎﻥ، ﺭﻭﺩ، ﻧﻮﺭ، ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ، ﺑﺎﺭﺍﻥ، ﺑﺮﻑ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪ ﺍﺷﻴﺎء ﻣﻴﺮﻧﺪﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﻨﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺎ ﻭ ﻣﺎﻝ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺯﻣﺎﻥ، ﻧﺎﻛﺎﺭﺁﻣﺪ، ﻣﺘﺮﻭﻙ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺍﮔﺮ ﻫﻮﻣﺮ ﻳﺎ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ، ﺭﻭﺩﻛﻰ ﻳﺎ ﭘﻮﺷﻜﻴﻦ، ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺎﻳﺎ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪﮔﻰ ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﺍﺯ ﺍﺷﻴﺎء ﺯﻣﺎﻧﻪﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﺫﻫﻨﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺮﻩﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥﺗﺮﻯ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ، ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺕ ﻭ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻳﺎﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﻰ ﺑﻮﺩ؟ ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺩﮔﺮﮔﺸﺖ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ، ﭼﺮﺗﻜﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭﺍﺯﺍﻯ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﺴﺎﻝ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻣﺪﺭﻥ ﻣﻰﺭﺳﺎﻧﺪ، ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪﮔﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺷﻴﺎء ﮔﺬﺭﺍ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ؟ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ، ﺷﻌﺮ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﻳﺎ ﺳﺪﻩﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩﮔﺎﻥ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ؟ ﺑﻰﻫﻮﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﻧﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﻞ ﺳﻠﺎﻥ، ﺭﻭﺯﺍ ﺁﻭﺳﻠﻨﺪﺭ، ﺍﺭﻳﺶ ﻓﺮﻳﺪ، ﻭ... ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﺗﺮﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﺟﺰﺍء ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﺫﻫﻨﻴﺎﺗﺸﺎﻥ، ﺍﺯ ﺍﺷﻴﺎء ﻣﻴﺮﺍ ﻭ ﻛﻬﻨﻪﺷﻮﻧﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺁﻛﻨﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻢ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻣﺎﻩ، ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ، ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺭﻣﺎﻥ ﻛﻬﻨﻪ ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭﻯ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻣﺎﻩ، ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﻌﺮ، ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺭﻣﺎﻥ، ﻭ ﻫﺮ ﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﻙ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﺍﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺮ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻰﭼﻜﺪ، ﻣﺎﻫﻰ ﺗﺎﺯﻩ، ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﺧﻮﺩﻭﻳﮋﻩ ﺍﺳﺖ، ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺁﺩﻣﻰ ﺗﺎﺯﻩ، ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﺧﻮﺩﻭﻳﮋﻩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ، ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩﺍﻯ، ﺷﻌﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ، ﻧﻤﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﺣﺲ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻳﻨﺪﻩﺍﻯ ﻛﻬﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎ ﻭ ﻋﻮﺍﻃﻔﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﺍﺑﺪﻯ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﻮﺩ. ﺷﻌﺮ ﻏﻔﺎﺭ ﺣﺴﻴﻨﻰ، ﺁﻛﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﻭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﮔﻰ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ.
ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺳﺮﺍﺋﻰ
ﻭ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻢ ﻧﻢِ ﻣﻠﺎﻳﻢ ﻣﺨﻤﻮﺭِ ﻧﺎﺯﻧﻴﻦِ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎﻯ ﺩﺍﻧﻪ ﺩﺍﻧﻪﻯ ﺭﻳﺰﺍﻥِ ﺷﻌﺮ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻛﻨﻰ،
ﺁﻥ ﺑﻰﺻﺪﺍﻯ ﺑﻰ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﻮﻯِ ﻫﻤﻬﻤﻪﻯ ﺑﺎﺭﺍﻥ
ﺟﺎﺋﻰ ﭘﺸﺖ ﺑﻠﻮﺭ ﭼﺸﻢ ﭘﻨﺠﺮﻩ
ﺭﻭﻯ ﮔﻠﻰ، ﮔﻴﺎﻫﻰ
ﻳﺎ ﺭﻭﻯ ﻟﺎﻟﻪﻫﺎﻯ ﮔﻮﺷﻰ
ﺩﺭ ﻟﺎﺑﻠﺎﻯ ﭘﺮﺩﻩﻯ ﭘﺮﭼﻴﻦ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍﻯ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺭ ﻏﺮﺑﺖ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ
ﻭ ﺷﻌﺮﻯ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ
ﻭ ﻧﻢ ﻧﻢ ﻣﻠﺎﻳﻢ ﺑﺎﺭﺍﻥ
ﺑﻰﻣﻴﻞ، ﺑﻰ ﻳﺎﺩِ ﻳﺎﺭﺍﻥ
ﺑﻰﺑﻮﻯ ﺁﺷﻨﺎﻯ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﺧﺎﻙ
ﺩﺭ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ
ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﻣﻦ، ﻫﻤﻪﻯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻫﺴﺘﻰِ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﻭ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪِ ﺍﻧﺪﺍﻡِ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻋﺎﻃﻔﻪِ ﻫﺴﺘﻰ، ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ، ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ. ﺷﻌﺮﻯ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳﺮﻭﺩ، ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻫﻤﻪﻯ ﺷﻌﺮﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ، ﺑﺎ ﻫﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺩﺭﻭﻧﻪ، ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺩﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﻨﺪﻫﺎﻯِ ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪﻯ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺷﻌﺮﻯ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ، ﺑﻰﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ، ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪﮔﻰ ﺑﻨﺎﻡ ﻫﺴﺘﻰ. ﺩﺭ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﺣﺮﻓﻰ ﻫﺴﺘﻰ، ﺗﻤﺎﻡ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ. ﻛﻬﻜﺸﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻟﺎﻳﺘﻨﺎﻫﻰ ﺭﺍ، ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻫﺎ ﺭﺍ، ﺯﻳﻴﻨﺪﻩﮔﺎﻥ ﻭ ﺟﻤﺎﺩﺍﺕ ﺭﺍ، ﺧﺎﻟﻰﻫﺎﻯ ﭘﺴﺎﭘﺸﺖ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﻭ ﭘُﺮﻯِ ﺳﻠﻮﻝﻫﺎﻯ ﻣﻐﺰ ﺁﺩﻣﻰ ﺭﺍ. ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻭ ﺑﻰﺧﺪﺍﺋﻰ ﺭﺍ. ﺷﻌﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﮔﺮﻓﺘﻪﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩﻯ ﺍﻳﻦ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ، ﭼﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﭼﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻮﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ، ﭼﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺏ ﺩﻳﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ، ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ، ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻭﻳﻪﻫﺎﺋﻰ، ﭘﺮﺗﻮﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺍﺯﻟﻰ_ﺍﺑﺪﻯ ﺭﺍ ﻛﺸﻒ ﻭ ﺛﺒﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺯﻣﻴﻨﻪﻯ ﺑﺮﺁﻳﺶ ﻭ ﺭﻭﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺑﻰﻛﺮﺍﻧﻪ، ﺧﻮﺩِ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﻣﺘﻦ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻫﻢ ﺧﻮﺩِ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻏﺎﺋﻰ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻫﻢ، ﻫﻤﺎﻥ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﻋﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻴﺮﻩﮔﻰ ﺑﺮﺁﻥ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻫﺴﺘﻰ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ. ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺬﺕ ﻫﻤﺎﻏﻮﺷﻰ ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﺪ. ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﻯ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻭﺍﻫﺎﻯ ﻧﺮﻡ ﻭ ﭘﻴﭽﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺴﺤﻮﺭﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﺖ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺷﻨﻴﺪﻧﻰ ﻛﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻫﺴﺘﻰ، ﻛﺴﻰ، ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻤﺎﺷﺎﻯ ﻣﺎ ﺧﺎﻛﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥِ ﺷﺎﻋﺮ (ﻧﻘﺎﺵ. ﺷﺎﻋﺮ. ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯ، ﭘﻴﻜﺮﺳﺎﺯ، ﻋﺎﺷﻖ، ﺭﻗﺼﻨﺪﻩ، ﺟﺎﺩﻭﮔﺮ، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ...) ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻛﺸﻒ ﻭ ﺷﻜﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩﻯ ﭘﺎﺯﻟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺸﻒ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺩﺭﺁﻳﺪ، ﺷﻌﺮﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﭘﺮﺳﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﻴﺴﺘﻰ ﻫﺴﺘﻰ ﻭ ﻫﻢ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻧﺎﺭﻭﺷﻦ ﺑﻪ ﭼﺴﺎﻧﻰِ ﺁﻥ. ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ، ﺩﻭ ﭘﺎﺭﻩ ﺍﺯ ﭘﺎﺯﻟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﺭﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻦ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺭﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪﻥ، ﺑﻪ ﺷﻌﺮﻯ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺑﻘﺎء ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ، ﭘﺎﺭﻩﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻫﺴﺘﻰ ﻧﻴﺰ، ﺩﺭﻛﻨﺎﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻨﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪﮔﻰ ﻣﺮﮒ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯﻩﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﺳﺖ. ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩﻯ ﺭﻗﺼﺎﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ. ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﺍﻣﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺖﻫﺎﻯ ﭘﺴﻴﻦ ﻭ ﭘﺴﻴﻦﺗﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻮﺷﺖ. ﻧﺎﺳﺮﻭﺩﻩﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭﻧﺪ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭﺗﺮ ﻭ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭﺗﺮ. ﻓﺮﺍﺯﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﻫﻨﻮﺯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺷﮕﻔﺘﻰﻫﺎﻯ ﺯﺑﺎﻧﻰ، ﺭﻗﺺﻫﺎﻯ ﺑﺮﻭﻧﻪﺍﻯ(ﻓُﺮﻣﻴﻚ)، ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻯ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ، ﻣﻌﻨﺎﻫﺎﻯ ﺷﻌﻠﻪﻭﺭ ﻭ ﺁﻭﺍﻫﺎﻯ ﻣﺪﻫﻮﺵ ﻛﻨﻨﺪﻩﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩﻯ ﺭﻗﺼﺎﻥ، ﺍﻳﻦ ﺳﻨﻔﻮﻧﻰ ﺯﻟﺎﻝ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺍﺯﻟﻰ_ﺍﺑﺪﻯ، ﻫﻨﻮﺯ ﻛﺸﻒ ﻭ ﺛﺒﺖ ﻧﺸﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺑﺎﻭﺭ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﻯ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ، ﺩﺭ ﻫﺴﺘﻰ ﻭ ﻫﺴﺘﺎﻧﻪﻯ ﺁﺩﻣﻰ ﻧﻴﺴﺖ. ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻛﻠﺎﻡ ﺩﺭ ﺩﻫﺎﻥ ﻣﺎ ﺧﺎﻙ ﺷﻮﺩ، ﻭ ﻳﺎ ﺍﮔﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ، ﻭ ﻳﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺖﻫﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﺎ ﺩﻭﺭ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ، ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﭘﻴﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺑﻰﻣﺮﺯ. ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﻣﻦ، ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ، ﺧﻮﺍﺏ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺴﺖ
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺴﺖ
ﻛﻪ ﺻﻮﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻫﺎﻯ ﺣﻨﺠﺮﻩ ﮔﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ
ﻭ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺁﻭﺍﺋﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻴﭽﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻜﻮﻓﻪﻯ ﺣﺮﻓﻰ،
ﺧﺎﻙ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ
ﺑﻰ ﺻﻮﺕ، ﺧﻔﻪ، ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ.
ﻏﻔﺎﺭﺣﺴﻴﻨﻰ، ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪﮔﺮﺍ، ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ. ﺍﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﭘﻬﻨﻪﻯ ﺭﺯﻡ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﻩﻯ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻛﻠﺎﻡ، ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺗﻴﺮﻩﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥِ ﺳﺘﻢﺩﻳﺪﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﺍﻭ، ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻤﺸﻐﻮﻟﻰ ﻫﻤﻴﺸﻪﮔﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ، ﺩﺭﻭﻧﻰ، ﻧﺎﺳﺮﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺩﺭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎﺕ ﺭﺯﻣﻨﺪﻩﻯ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ، ﺭﻭﺡ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻯ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﻧﺎﺳﺮﺭﺍﺳﺖ ﻧﻘﺶ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ:
ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭﺧﺖ ﻭ ﻛﻮﻩ ﻭ ﭼﺸﻤﻪ ﻭ ﺁﻭﺍﺯ ﻣﻮﺝ
ﮔﻴﺴﻮﻯ ﺍﻓﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻭ ﺑﺎﺩ
ﺑﺎ ﺑﻮﻯ ﺁﻭﻳﺸﻦ ﻭ ﺻﺪﺍﻯ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ ﺗﻴﺮ ﻭ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻪﻯ ﭘﺮﻧﺪﻩﮔﺎﻥ ﻧﻮﭘﺮﻭﺍﺯ
ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﺳﻠﻮﻟﻰ ﺩﺭ ﺗﻮﺩﻩﻯ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻯ ﺫﻫﻦ ﺗﻮ ﺩﺭ ﻫﻢ ﻣﻰﺭﻳﺰﻧﺪ
ﻭ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ.
ﻭﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﻰ ﺁﻥ ﺳﺎﻳﻪ ﺭﻭﺷﻦِ ﻣﻠﺎﻳﻢِ ﺳﻴﺎﻝِ ﻧﻰﻧﻰﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩِ ﭼﺸﻢ ﺩﻟﺪﺍﺭ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻟﺎﺑﻠﺎﻯ ﻧﻢ ﻧﻢ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺑﺎﺭﺍﻥِ ﺩﻭﺳﺖﺩﺍﺷﺘﻦ
ﺍﺯ ﺍﻧﺤﻨﺎﻯ ﺷُﺮّﺍﺑﻪﻫﺎﻯ ﻣﮋﮔﺎﻥ ﺑﺮُﺑﺎ، ﺑﺮﺑﺎﺋﻰ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻮﻓﻪﻫﺎﻯ ﻣﺸﻜﻴﻦ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﺑﻠﻮﺭﻳﻦ ﺷﻌﺮﺕ ﺑﻨﺸﺎﻧﻰ
ﺭﻧﮕﻰ، ﺩﺭﺧﺸﺸﻰ، ﺩُﺭﺩﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺷُﺮﺍﺑﻪﻫﺎ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻮﻓﻪﻫﺎﻯ ﻣُﺸﻜﻴﻦِ ﺭﻧﮓ ﺭﻧﮓِ ﻧﺎﺏﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻯ ﺑﻮﺩﻥ
ﺩﺭ ﻭﺍﮊﻩﻯ ﺑﻠﻮﺭﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻰﻧﺸﻴﻨﺪ
ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ
.
ﺷﻌﺮ ﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﻯ ﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺁﻳﺪ، ﺷﻌﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ. ﭼﺮﺍ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ؟ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺍﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ. ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ، ﻫﺮ ﺷﻌﺮﻯ، ﺑﺮﺷﻰ ﺍﺯ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻭ ﺫﻫﻦ ﺍﺳﺖ، ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻭ ﺫﻫﻦ ﻧﻴﺴﺖ، ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻌﺮ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ (...) ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ. ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﻫﺮ ﺷﻌﺮ، ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻯ ﺑﺮﻳﺪﻩﮔﻰِ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﻫﺎ، ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎ ﻭ ﻋﺎﻃﻔﻪﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﮔﺮﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺷﺎﻋﺮ ﻳﺎ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩﻯ ﺷﻌﺮ، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻪﻧﻘﻄﻪﻫﺎ ﻣﺸﺮﻑ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺒﻴﻨﺪ. ﭘﻴﺶﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎﻯ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰِ ﺫﻫﻦ_ ﻫﻤﺎﻥ ﺧﻠﺠﺎﻧﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ_ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺛﺒﺖ ﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺷﻌﺮ، ﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎﻳﺶ، ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺲﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺵ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻭ ﻧﻴﺰ، ﺷﻌﺮ، ﺑﺎ ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎﻳﺶ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻤﻰﮔﻴﺮﺩ، ﺑﻞ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ. ﺁﻏﺎﺯ ﺧﺎﻃﺮﻩﻯ ﻗﻮﻣﻰ، ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺷﻌﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻯ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩِ ﺑﺸﺮﻯ، ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ. ﺑﺴﻨﺪِ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻪ ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻭ ﺑﺴﻨﺪﻩﮔﻰ ﺷﻌﺮ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﺧﻮﺷﻨﻮﺩﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺷﺎﻋﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﺮﺷﻰ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﺷﻌﺮ، ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺩ ﺑﻰﺁﻏﺎﺯ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺩ، ﺷﻌﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﻋﺮ، ﻫﺮﺑﺎﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺗﺸﻨﻪﮔﻰِ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﻫﺎﻥ ﻣﻰﺑﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ، ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ
ﺁﻳﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ؟
ﺁﻳﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ؟
***
 
ﻣﻦ ﺷﻌﺮ ﺩﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻧﻮﺍﺭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻡ. ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ، ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻳﻌﻨﻰ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻣﺘﻦ ﺻﺮﻑﻧﻈﺮ ﻛﻨﻴﻢ، ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﻢ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﮕﺬﺍﺭﻡ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﻭﺍﮊﻩ ﺍﺯ ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﺸﻨﻴﺪﻡ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
--------------------------------------------