میرزاآقا عسگری (مانی)

ﺭوﻳﺎﻯ ﻧﺠﻴﺐ ﻭ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ!
ﻧﻘﺪ ﻭ ﻧﮕﺮﺷﻰ ﺑﺮ مبحث عشق و اروتیسم در "ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ"

ﺧﺴﺮﻭ ﺑﺎﻗﺮﭘﻮﺭ

• این ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ متن ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ی من ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻌﺮﺧﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﻧﻘﺪ و رونمایی ی کتابِ "ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ" ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ نویسنده ی آن ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺁﻗﺎ ﻋﺴﮕﺮﻯ (مانی) و جمعی از شاعران و نویسندگان و دوستداران شعر ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻛﻠﻦ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ. مرگ دردناکِ منصور خاکسار شاعر تبعیدی، سکوت اهل ادب در زمان حیاتش، و بانگ بلند سوگواری ی آنان از پس مرگش به انتشار متن این سخنرانی راغبم کرد. ...

اخبار روز: www.akhbar-rooz.com
دوشنبه ۹ فروردین ۱۳۸۹ - ۲۹ مارس ۲۰۱۰


اشاره:
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭی از ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺁﻗﺎ ﻋﺴﮕﺮﻯ (ﻣﺎﻧﻰ) ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺩﻭ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺸﺮ ﻫﻮﻣﻦ ﺩﺭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۶۸ ﺗﺎ ۱۳۷۸ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ.
ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻛﻪ ﻧﺸﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ی ﺍﺷﻌﺎر، ﻓﻀﺎﻯ ﻧﻮ، ﺑﺪﻳﻊ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺳﺖ. ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ی من ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻌﺮﺧﻮﺍﻧﻰ ﻭ ﻧﻘﺪ و رونمایی ی کتاب "ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ" ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺁﻗﺎ ﻋﺴﮕﺮﻯ (مانی) و عده ای از شاعران و نویسندگان ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺧﻪ ۱۹ ﺁﮔﻮﺳﺖ سال میلادی ی ﺩﻭﻫﺰﺍﺭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻛﻠﻦ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ.
پیشانه باید بنویسم این نوشتار به شعر مانی و خود وی نگاهی مهرآمیز و عاطفی دارد. مرگ دردناکِ منصور خاکسار شاعر تبعیدی، سکوت اهل ادب در زمان حیاتش، و بانگ بلند سوگواری ی آنان از پس مرگش به جِد متاثرم کرده است. پاس و سپاسِ میرزا آقا عسگری (مانی) که شاعری زنده است به انتشار متن این سخنرانی راغبم کرد.

خسرو باقرپور


* * *

ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺍﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۸ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﻣﻬﺮ ﺁﻣﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎﺭﺵ ﺩﻭﺳﺖ قدیم و ندیمم ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎﻋﺴﮕﺮﻯ(ﻣﺎﻧﻰ) ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻡ. ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺧﻴﺎﻝ ﺍﻧﮕﻴﺰﻯ ﻣﻰ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺗﺮﻳﻦ ﺯﻭﺍﻳﺎﻯ ﺩﻝ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺷﻮﺭ، عشق، ﻣﻬﺮ، ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻭ ﻏﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﻳﺎُﺱ، ﻧﺸﺎﻁ، ﻣﺮﮒ و ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺣﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﺑﺎﻝ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺭﻭُﻳﺎ ﺳﺎﺯ ﺧﻮﻳﺶ ﻭ ﭼﻪ ﺳﻔﺮﻯ ﻛﺮﺩﻡ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪُ ۲۰۷ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭﺻﻒ ﻧﺎﺷﺪﻧﻰ، ﻣﺴﺖ ﻭ ﺳﺮﺧﻮﺵ ﻭ ﺷﺎﺩِ ﺷﺎﺩ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟِﺪ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺍﺯ ﻣﺎﻧﻰ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮﮔﻮﻥ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﻓﺘﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ی شعر وی.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺎﻧﻰ ﺷﺎﺩﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎﻯ ﺷﺎﺩﺗﺮﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎﺭﺍ ﺑﺎﺯﺁﻓﺮﻳﻨﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺯﻳﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺗﻮ ﻛﻪ ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻣﻰ ﻧﻮﺷﻰ. ﺍﻭ ﺑﻪ ﺷﺎﺩﻯ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺷﺎﺩﻯ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺁﻣﻴﺰﻩ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﻓﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻭ ﺑﻪ ﺷﺎﺩﻯ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ:
ﻛﻰ ﺷﻌﺮ ﺗﺮ ﺍﻧﮕﻴﺰﺩ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺣﺰﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ
ﺻﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﻰ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﻳﻰ ﻭ شادی ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺎ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ِﺷﻌﺮِ ﻣﺎﻧﻰ:

ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻴﻢ ﻭ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻫﺮ ﻭﺍﻟﺎﺗﺮ!
ﺯﻳﺒﺎﺋﻴﻢ
ﻫﻤﺸﺎﻥِ ﺯﺍﺩْ ﻟﺤﻈﻪی ﻛﻬﻜﺸﺎﻥ
ﺗﺮﺩﻳﻢ
ﭼﻮﻧﺎﻥ ﺩﻝِ ﻣﺒﺎﺭﻙِ ﺭﻳﺤﺎﻥ.
ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭِ ﻧﻘﺼﺎﻧﻰ
ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻣﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ
ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺷﺎ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻚ
ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻴﻢ.

ﺑﺎ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﻣﺎﻧﻰ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻧﻮﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺭﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻭ ﺗﺎُﺛﻴﺮﺍﺗﻰ ﮊﺭﻑ ﻭ ﺷﮕﺮﻑ ﺍﺯ ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﺮ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺍﺩﺏ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪی ﺍﻳﻦ ﺩﻓﺘﺮ ﺧﻮﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﻣﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﻚ ﻭ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻧﻴﺴﺖ. ﺍﻭ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﮊﺭﻓﻰ ﺍﺯ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺗﻌﻬﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻌﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺎﻧﻰ ﭼﻮﻥ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺷﻬﺮﻯ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻰ ﺑﺰﺭﮒ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ! ﻭﺟﻮﻩ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻣﺤﻮﺭﻳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻃﻠﺒﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﭘﮋﻭﻫﻰ ﻭ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻨﺪ. ﺷﻌﺮ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻭ ﻣﺎﻧﻰ ﺍﻣﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻫﺎﻯ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻨﻈﺮﻯ ﻛﻠﻰ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺣﻤﺎﺳﻰ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﺧﻄﺎﺑﻰ، ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ، ﻭﻟﻰ ﺷﻌﺮ ﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭﻯ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻃﺮﺯ ﺩﻟﺮﺑﺎ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺍﻳﻤﺎﮊﻳﺴﺘﻰ. ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺧﺼﻠﺘﻰ ی ﺷﻌﺮ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ.
مانی ﺗﻌﻬﺪﺵ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻓﻰ ﻭ ﺍﻭﺯﺍﻥ ﻧﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺍﺯ ﺗﻌﻬﺪ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺯﺍﻥ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺳﺖ. ﺯﺑﺎﻧﺶ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻋﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﻭﻯ ﻣﻰ ﺳﺮﺍﻳﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻓﺸﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﻯ ﻛﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﺎﺥ ﻭ ﺑﺮﮒ ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻏﻨﺎ ﻭ ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻭ ﻋﺮﻳﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭﻯ ﻭ ﺯﻳﺴﺘنش ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺁﺯﺍﺩ ﺗﺠﻠﻰ ﺭﻭﺷﻦ ﺗﺮﻯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﻭﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﻤﺎﻕ ﻋﺸﻖ، ﻏﻨﺎ، ﺷﻮﺭ، ﺭﻭُﻳﺎ ﻭ ﻟﺬﺕ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺷﻴﺪﺍﻳﻰ ﺁﺩﻣﻰ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﺷﻰ ی ﻣﺮﮒ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻩ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﻢ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺍﺳﺖ.
ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻭﺍﮊﮔﺎﻧﺶ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﻠﻴﺪﻯ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺷﻜﺎﻓﻨﺪﻩی ﺗﺎﺭﻳﻜﻰ ﻭ ﺷﺎﻋﺮ ﺷﻌﺮِ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﻣﻰ ﺳﺮﺍﻳﺪ. ﺷﻌﺮ ﻭ ﻋﺸﻖِ ﻣﻮﺭﺩ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻢ ﺩﻳﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﮔﻮﺍﻩ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﺩﻣﻰ ﺍﻧﺪ، ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻫﺴﺘﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﺗﺎﺑﺎﻧﻨﺪ. ﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻋﺎﺷﻖ ﺗﺮ ﺯﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﻡِ ﺯﺑﺎﻧﻰ ی ﭘﺮ ﺗﺨﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻏﻨﺎﻳﻰ ﻣﺴﺘﺤﻜﻤﻰ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﻳﺎﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﺷﻰ ی «ﺷﻌﺮﺗﺎﺑﻠﻮ» ﻫﺎﻳﻰ ﺯﻳﺒﺎ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ، ﺁﺭﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ، ﺷﻌﺮ ﻭ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ همذات ﻭ ﻫﻤﺰﺍﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ همآﻣﻴﺰﻯ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪﻯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﻮﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻛﻞ ﺟﻬﺎﻥ پیرامون انسانﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
در اشعار عاشقانه ی این کتاب، ﺭﺍﺑﻄﻪی ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺑﻰ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﺎ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎ ﺷﻌﺮ. ﻣﻌﺸﻮﻕْ ﺧﻮﺩ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﺸﻖ ﺑﺎ ﺷﻴﺪﺍﻳﻰ ﭘﺮ ﺷﻮﺭﻯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﺁﺑﮕﻴﻨﻪ، ﺑﻠﻮﺭﻳﻦ ﻭ ﻇﺮﻳﻒ ﭼﻬﺮﻩ ﻧﻤﺎﻳﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻝ ﺑﺎﻝ ﻣﻰ ﺯﻧﺪ ﺑﺎ «ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ ﺣﻮﺍﺱ»:

ﻋﺸﻖ ﻛﻪ ﺭﻭﻯ ﺩﻟﻢ ﻣﻰ ﭼﻜﺪ
ﭘﺮﻭﺍﻧﻪی ﺣﻮﺍﺳﻢ ﻣﻰ ﭘﺮﺩ ﻭ
ﺑﺎ ﻧﺴﻴﻢ ﮔﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ!
ﺗﺎ ﺳﻴﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﺧﻮﺍﺏ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻣﻰ ﭼﺮﺧﻨﺪ
ﺑﻬﺎﺭِ ﻫﺸﻴﺎﺭْ ﻣﺴﺖ
ﻣﺮﺍ ﻣﻴﺎﻥ ﺣﺮﻭﻓﺶ ﻣﻰ ﭘﺮﻭﺭﺩ
ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏ ﺷﻌﺮ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻢ
ﺩﺭ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ، ﺭﻭُﻳﺎ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻢ!
                           (ﺻﻔﺤﻪُ ۱۴۳ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ)

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻓﺘﺮ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﻣﻌﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦِ ﺑﻪ ﺧﻮﺩِ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺁﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻋﺸﻖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻕ ﻫﻢ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍﻯ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ:
...
ﺧﺎﻙ ﺗﻮﻳﻰ
ﺑﻴﺪ ﺗﻦ ﺍﻓﺸﺎﻥ ﻣﻦ
ﺁﺏ ﺗﻮﻳﻰ
ﺭﻳﺸﻪی ﺭﻗﺼﺎﻥ ﻣﻦ
ﺷﺐ ﻣﻦ ﺍﻡ ﻭ
ﻣﺎﻩ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺗﻮ!
ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ!
ﺍﻣﺎ،
ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ:
ﺑﺎ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺗﻮ ﻣﻰ ﺭﻭﻡ
(ﭼﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﻛﻪ)
ﺑﺎ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺗﻮ ﻣﻰ ﻣﻮﺟﻢ
(ﺟﻠﺒﻚ ﺩﺭ ﭼﺸﻤﻪ
ﺑﻴﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺩ
ﺑﺎﺩ ﺭﻭﻯ ﻣﺎﺩﻩ ﮔﻰ ی ﺩﺷﺖ
ﻗﻄﺮﻩ ﺩﺭ ﻏﺸﺎﻯ ﺍﺵ!)
ﺑﺎﺗﻮ، ﺩﺭ ﺗﻮ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﺑﻢ
ﺧﺮﺩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﻫﻰ ﺟﻬﺎﻥ
ﺩﺭ ﺷﺒﻨﻢْ ﺑﺎﻧﻮﻯِ ﺑﺎﺭﻭﺭِ ﺯﻫﺪﺍﻥ
ﻭ ﻋﺸﻖ، ﺍﻟﮕﻮﻯِ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﭙﺎﺷﺪ!
                            (ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻴﻢ ﺹ ۱۶ ﻭ ۱۷)

ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﻋﺸﻖ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺟﻬﺶ ﺍﺳﺖ، ﺟﻬﺶ ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﺯﺍﺩﮔﻰ ﺯﺍﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺭﺍ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺁﺭﺯﻭﻫﺎﻳﺶ ﺷﻜﻞ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺫﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻋﺸﻖ ﺧﻠﺎﻕ ﻭ ﺍﻧﻘﻠﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻛﻬﻨﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﻧﻔﻰ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺣﻀﻮﺭﻯ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺧﻠﺎﻗﻴﺖ، ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺳﺰﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻁ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺍﻛﺘﺎﻭﻳﻮ ﭘﺎﺯ ﺩﺭ ﺩﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﻳﺎﺩ ﺍﺣﻤﺪ ﻣﻴﺮ ﻋﻠﺎﻳﻰ
„ﻋﺸﻖ ﺍﻧﻘﻠﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍگر ﺍﻧﻘﻠﺎﺑﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻋﺸﻖ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻀﺎﺩ ﻋﺸﻖ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻝ ﻣﻌﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻨﺘﻰ ی ﺍﺭﺯﺷﻬﺎ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻋﺸﻖ ﻋﻤﻠﻰ ﺿﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ“*
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕِ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺸﺤﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﺠﻠﻰ ﻭ ﺗﺠﺴﻢ ﻋﺸﻖ ﻫﺎﻯ ﻣﻤﻨﻮﻉ.
ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﻠﻂ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺳﻨﺘﻰ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﻠﻰ ﻋﺸﻖ ﭼﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﺯﻥ ﻭ ﺗﻌﺎﺩﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ، ﻋﺸﻖ ﺯﺍﻝ ﻭ ﺭﻭﺩﺍﺑﻪ ﺩﺭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ، ﻋﺸﻖ ﻟﻴﻠﻰ ﻭ ﻣﺠﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﻧﻈﺎﻣﻰ، ﻋﺸﻖ ﺭﻭﻣﺌﻮ ﻭ ﮊﻭﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺟﺎﻭﻳﺪﺍﻥ ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻰ ﻫﻢ ﻋﺸﻖ ﺣﻠﺎﺝ ﻭ ﻋﻴﻦ ﺍﻟﻘﻀﺎﺕ ﻭ ﺳﻬﺮﻭﺭﺩﻯ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻠﺎﻗﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ی ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ.
ﻭ ﻫﺮ ﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻈﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﻈﻢ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ. ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﺖْ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻛﻴﻨﻪ ﺍﻯ ﻣﺘﺴﺎﻭﻯ ﻛﻴﻔﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﻣﺎنی ﻋﺸﻖ ﻣﺮﺯ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻮﺭﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺮ ﻏﻮﻏﺎ ﻭ ﺷﺮﻳﻒ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﺩﺷﻤﻦ ﺳﻨﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺯﻭﺍﻝ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻧﻤﻰ ﺗﺎﺑﺪ.
ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺣﺎﻣﻞ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ، ﺯﺑﺎﻥ، ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻧﻮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻢ ﺍﻣﺘﺰﺍﺝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻟﻤﻴﺪﻥ ﺑﺮ ﻛﻬﻨﻪ ﻭ ﻛﻬﻨﮕﻰ، ﺯﺑﺎﻥ، ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﺏ ﻧﻤﻰ ﺁﻭﺭﺩ.
ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺁﻥ ﺷﻜﻞ ﺭﺍﺑﻄﻪ ی ﺟﻨﺴﻰ ی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺜﺎﺭ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻧﺜﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ی ﻏﻨﺎﻯ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻧﺜﺎﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﻄﺮﻩ ی ﺯﻧﺪﮔﻰ ی ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ی ﺍﻭﺝ ﺍﺭﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺩ ﻗﻠﻪ ی ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻰ ﺍﺳﺖ. ﻋﺸﻖ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﻗﺮﻳﻦ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﻧﻤﻮﺩﻯ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩﺵ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻓﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻓﺪﺍﻳﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﺎﺩﻯ، ﻋﻠﺎﻳﻖ، ﺍﺩﺭﺍﻙ، ﺩﺍﻧﺎﺋﻰ، ﺍﺧﻠﺎﻕ ﻧﻴﻜﻮ ﻭ ﻏﻢ ﻫﺎﻳﺶ ﻧﺜﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺩﻝ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﻟﺪﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺨﺸﺸﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ی ﺧﻮﻳﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺍﺣﻴﺎء ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻴﻜﻨﺪ، ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ. ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ (ﻣﻌﺸﻮﻕ) ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺣﻴﺎء ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺩﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺳﻬﻴﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻳﺶ ﻣﺘﺒﺮﻙ ﻛﻨﺪ.
ﺩﺭﺧﺸﺶ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻏﻨﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﻠﺎﻡ ﺟﻨﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻫﻮﺱ ﻭ ﺗﻤﻨﻴﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﭼﺎﺩﺭ ﺳﻴﺎﻩ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻜﺸﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ، ﻋﺸﻖ ﺑﺎﺯﻯ ی ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻳﻚ ﺳﻠﻮﻙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﺳﺖ، ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻰ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻞ ﻋﺸﻖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻴﺎﻝ ﺁﺩﻣﻰ ﺯﺑﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺭﺍﻫﺠﻮﻯ ﻣﻘﺼﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺯﺑﺎﻥ ﺍﺭﻭﺗﻴﻜﺎﻳﻰ ﺁﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮﻧﻰ ﻣﻌﺼﻮﻣﺎﻧﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﺑﺎ ﺷﺮﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻴﺎﺳﺖ، ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ ی ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﻋﻨﻮﺍﻥ (ﺭﻭﻳﺎﻯ ﻧﺠﻴﺐ ﻭ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ) ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻡ. ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺭﻭﺗﻴﻜﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺷﻮﺭ ﻋﺸﻖ ﺑﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﺮﻭﺍﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺁﻏﻮﺷﻰ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻰ ﺷﻮﺭﺍﻧﮕﻴﺰ ﻣﻨﻘﻮﺵ ﻧﻘﺶ ﻗﻠﻢ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ، ﺟﺴﻤﻴﺖ ﻭ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺷﻔﺎﻓﻨﺪ. ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺭﺥ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ که ﭘﺎﻙ ﻭ ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺳﺖ. در بسیاری از شبه سروده های سبکی که این اواخر عده ای تازه به دوران رسیده و بی ریشه که با بی پروایی با نام اروتیسم شعری ارزان فروش می کنند، اروتیسم شعری با قساوتی سلاخ صفتانه خونین و مالین می شود. در شعر مانی اما اروتیسم ﻭ ﺍﻳﻦ شوریدگی ی شاعرانه ی جنسی ﺩﺭ (ﻗﺼﻴﺪﻩ ی ﻫﻴﭻ ﻫﻮﺍ ﻫﻴﭻ) ﭼﻨﻴﻦ چهره گشایی می کند:

ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻤﺶ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ
ﻫﻮﺍ ﻭ ﺑﻬﺎﺭ ﺭﺍ ﭘﺲ ﻣﻰ ﺯﻧﻢ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ
ﺑﻌﺪ، ﻧﺎﺯﻙ ﺍﺑﺮﻳﺸﻢ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺭﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﺩﻳﻨﻪ ﮔﻰ ﺗﺮﺩ ﺗﺮ ﻭ ﭘﺴﺘﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﺮﺩ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﺵ
ﺑﺮ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻡ
ﺑﻌﺪ، ﻣﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﻳﻢ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻡ
ﺁﻥ ﮔﺎﻩ، ﭘﻠﻚ ﻫﺎﻯ ﺍﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﺸﻢ
ﺁﻥ ﺳﻮﻯ ﻫﻴﭻ، ﺧﺪﺍﻯ ﻟﻄﻴﻔﻰ ﻫﺴﺖ
ﺍﻳﻦ (ﻫﺴﺖ) ﺭﺍ ﭘﺲ ﻣﻰ ﺯﻧﻢ
ﺁﻥ ﺳﻮﻯ (ﻫﺴﺖ)، ﺧﺪﺍﻳﻰ ﻧﻴﺴﺖ
(ﻧﻴﺴﺖ) ﺭﺍ ﭘﺲ ﻣﻰ ﺯﻧﻢ،
ﺷﻔﺎﻑ ﻭ ﮔﺮﻡ ﻣﻰ ﺗﺎﺑﺪ ﻣﺮﻳﻢ
ﻭ ﻫﺴﺘﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ.
ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ،
ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ.
ﻣﺮﻳﻢ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻣﺮﻳﻢ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻢ
ﺧﺪﺍ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﻢ.

ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻧﻤﻮﺩﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺁﺩﻣﻴﺖ ﭼﻮﻥ ﻋﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻭ ﺳﺮ ﺧﻮﺵ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺳﺘﺎﻳﺪ ﻭ ﺁﺩﻡ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺭﺝ ﻣﻰ ﻧﻬﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻰ ﮔﺮﺩﺵ ﺍﻓﻠﺎﻙ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺪﺍﺭ ﺁﺩﻣﻰ. ﺁﺩﻣﻴﺖِ ﺁﺩﻣﻰ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭﻗﺘﻰ که "ﺁﺩﻡ ﺁﺩﻡ ﺍﺳﺖ".
ﻭ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﺯ ﺟﻮﻫﺮ ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺁﺩﻡ ﺗﻬﻰ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﻧﺪﻭﻫﮕﻴﻦ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﻝ ﻏﻤﻴﻦ ﺳﻮﮔﻨﺎﻣﻪ ی ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺳﺮﺍﻳﺪ، ﻭ ﺩﺭﺍﻳﻦ ﺳﺮﺍﻳﺶ ﺳﺘﺎﺭﻩی ﺁﺩﻣﻴﺖ ﺁﺩﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﺯﺍﻥ، ﻓﺮﻭﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﻮ ﻛﮋﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺯﻭﺯﻩ ﻛﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﮔﺮﻳﺰﺩ.

ﺑﻨﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻛﻪ ﺑﺘﺎﺯﺩ ﺯ ﭘﺲ ﺩﻳﻮ
ﭼﻮﻥ ﺯﺭ ﮔﺪﺍﺯﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻗﻴﺮ ﭼﻜﺎﻧﻴﺶ

ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﻔﻰ ﺗﻬﻰ ﺷﺪﻥ ﺁﺩﻣﻰ ﺍﺯ ﺟﻮﻫﺮ ﺁﺩﻣﻴﺖ، „ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺳﻨﮓ ﻫﺎ“ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺍﻯ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎﻡ ﻣﻰ ﺳﺮﺍﻳﺪ:

...
„ ﻧﻪ ﺁﺩﻣﻰ ﺯﺍﺩ
ﻛﻪ ﺳﻨﮓ ﺯﺍﺩﺍﻥ ﺍﻳﻢ!
ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ
ﺑﺮ ﻫﺮ ﮔﺬﺭ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ
ﺍﺯ ﻣﺎ ﻳﻜﻰ ﻳﺎ ﺍﻧﺒﻮﻫﻰ
ﺭﻧﮕﻴﻦ ﺧﻮﻥ ﺁﺩﻣﻰ ﺯﺍﺩﺍﻥ ﺍﻳﻢ
ﻭ ﺍﻳﻦ ﺭﻧﮓ، ﺍﻳﻦ ﺭﻧﮓ ﻧﺎﺯﺩﻭﺩﻧﻰ
ﺟﻬﺎﻥِ ﭘﺎﻙِ ﺳﻨﮕﻰ ی ﻣﺎ ﺭﺍ
ﺑﺎ ﻧﺎﻡ (ﺁﺩﻣﻰ) ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺳﺖ!“

ﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻭﺭﻯ ﺑﺎ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺎﻯ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ. ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭﻳﻎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻴﺮﺁﻓﺘﺎﺑﻰ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ۸۵ ﻭ ۸۶ ﻣﺠﻠﻪ ﺳﻴﻤﺮﻍ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ: « ﺑﻪ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻣﻦ، ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ، ﻣﺎﻧﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺣﻤﺪ ﺷﺎﻣﻠﻮ ﻭ ﻓﺮﻭﻍ ﻓﺮﺧﺰﺍﺩ ﻭ ﻣﻬﺪﻯ ﺍﺧﻮﺍﻥ ﺛﺎﻟﺚ ﻭ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺁﺗﺸﻰ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺧﻮﻳﻰ ﻭ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺳﭙﺎﻧﻠﻮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﻪ ﺗﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻃﻨﺰ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﺘﻮﺩ. ﺷﺎﻋﺮﻯ ﭘﺮ ﻛﺎﺭ، ﺟﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﻴﻘﺶ ﺑﻪ ﻫﻨﺮ ﺷﻌﺮ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﺎ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺎﻧﺪﻧﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﮔﺬﺍﺭﺩ. ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺳﺘﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺍﻫﻞ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺻﻠﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻫﻞ ﻗﻠﻢ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻯ ﻫﻤﻪ ﺳﻜﻮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮﺕ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻧﻮﻳﺴﺎﻥ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻤﺴﻚ ﻭ ﺧﺴﻴﺲ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻧﻤﻰ ﺑﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺧﻮﺭ ﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺎ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻭ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩﻯ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮﺩ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﮕﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﻞ ﻗﻠﻢ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺵ ﺳﻜﻮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.»
ﺍﻣﺮ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ «ﺷﻌﺮﻯ که پس ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺍﻡ ﺳﺮﻭﺩﻡ!» ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ:

ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺍﻡ،
ﺁﻧﺎﻥ ﻏﻤﺎﻥ ﺳﺮﻭﺩﻧﺪ ﻭ
ﻣﺮﺍ ﺗﺎ ﮔﻠﻮ ﺩﺭ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻓﺮﻭ ﺑﺮﺩﻧﺪ.
ﺗﺎﺑﻮﺕ ﺍﻡ ﺭﺍ
ﺑﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﺎﺧﻪ ﻯ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺍﺯ ﻛﻬﻜﺸﺎﻥ،
ﺑﻪ ﻟﺎﻳﺘﻨﺎﻫﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ!
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺍﻡ
ﺗﻤﺴﺎﺣﺎﻥ،
ﺳﻔﺮﻩ ﻯ ﺳﻮﮒ ﺍﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮﺩﻧﺪ،
ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺷﻚ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﻳﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ.

ﻣﺮﺩﻩ ﮔﺎﻥِ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﭘﻮﺷﺶِ ﺣﻴﺎﺕ،
ﺑﺎ ﭼﻬﻞ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﻯ ﻧﻮ ﻧﻤﺎ
ﺑﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﺎﺧﻪ ﻯ ﻛﻬﻜﺸﺎﻥ ﺍﻡ ﻣﻰ ﺑﺮﺩﻧﺪ
ﺩﻫﺎﻥِ ﺷﺎﻥ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺳﻄﻮﺭﺷﺎﻥ ﻣﭽﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩ!

ﻳﺎﺭﺍﻥِ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﮔﻴﻮﻣﻪ ﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ:
ﺣﻴﻒ ﺷﺪ!
ﺟﺎﻯ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺵ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ
ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ!“
ﭘﺲ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻩ ﻯ ﻣﻦ
ﭼﻨﺎﻥ ﺷﻮﻛﺘﻰ ﮔﺮﻓﺖ
ﻛﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﻯ ﭘﻴﺮﺍﺭﻳﻦ ﺍﻡ،
ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﻏﻠﺎﻣﻰ ی ﺩﺭﮔﺎﻩ ﺍﺵ ﻣﻰ ﺳﻮﺧﺖ!
ﻣﻦ ﻣﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮﻡ
ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪﻡ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ!

ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﻢ
ﻛﺎﺳﺐ ﻫﺎ ﻛﻠﺎﻣﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮﻯِ ﺯﺭ ﻛﺎﻭﻳﺪﻧﺪ
ﺯﺍﻫﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮﻯ ﺧﺪﺍ
ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮﻯ ﺷﻴﻄﺎﻥ!
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﻢ
ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮔﺎﻥ ﺍﺷﻌﺎﺭﻡ ﻣﻌﺎﺷﻘﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﻧﺎﻗﺪﺍﻥ، ﻣﻮﺭﻳﺎﻧﻪ ی ﻛﻠﻤﺎﺗﻢ ﺷﺪﻧﺪ!
ﻭ ﭘﻴﺮ ﻣﻐﺎﻥ ﻧﻴﺰ
ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺍﻡ ﺭﺍ ﻛﺸﻜﻮﻝ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﺮﺩ!
(ﻭ ﻣﻦ، ﺗﺎ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﺷﺎﻥ ﻛﻨﻢ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮔﻢ
ﺍﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ!
ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻧﮕﺸﺘﺎﻥِ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻡ!)

ﺑﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﺎﺧﻪی ﻧﻮﺭ؟!
ﺧﻴﺮ!
ﺑﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺘﻮﻥ ﮔﺮﺩﺑﺎﺩ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﻰ ﺭﻓﺘﻢ،
ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﺩﺭﻡ ﺩﺭ ﮔﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﻟﻴﺪ:
„ ﻭﺍﻯ! ﺷﻌﺮِ ﭘﺮﭘﺮﻡ ! ﭘﺴﺮﻡ! „

ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺎﺭﻳﻜﻪ ﻯ ﺗﺎﺭﻳﻚ ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ ﻭ
ﻟﺎﻳﺘﻨﺎﻫﻰ ﺷﺪﻡ.
ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮔﻴﻮﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ
ﻭ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻃﻌﻤﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ.

ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ، ﻣﺮﮒ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ
ﻛﻪ ﻫﺴﺖ!



                         ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻬﻢ ﻣﺮﺩﺍﺩﻣﺎﻩ ﻫﺰﺍﺭ ﻭ ﺳﻴﺼﺪ ﻭ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﻧﻪ


----------------
* ﺩﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ﺍﻧﺰﻭﺍ: ﺍﻛﺘﺎﻭﻳﻮ ﭘﺎﺯ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﺣﻤﺪ ﻣﻴﺮﻋﻠﺎﻳﻰ: ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ی ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺻﻔﺤﻪ۱۲ ﻛﺘﺎﺏ ﺯﻣﺎﻥ

در این نوشتار از اندیشه های دوست جاودان یادم محمد جان مختاری بهره برده ام و این واکاوی وامدار زبان و اندیشه ی ژرف شاعرانه ی اوست.