نویسا (www.nevisa.de) میرزاآقا عسگری Mirzaagha Asgari

مانی
پشت واژه⁯های یک شعر
تاريخ نگارش : ۱ آبان ۱٣٨۷

این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید: بالاترین balatarin

دنباله

Yahoo

Delicious

Facebook

Twitter

Google

میرزاآقاعسگری(مانی)

پشت واژه⁯های یک شعر

۱۳ اکتبر ۲۰۰۸. وزل. آلمان
عکس ها از تونیا

یک اشاره:

دوست ارجمندم هوشنگ معین⁪زاده روبرویم نشسته و می⁪خواهد برایش چند شعر بخوانم. حریم خلوت دوستانه است و با آن که چندان اهل خواندن شعر در نشست⁪های خصوصی نیستم، تن می⁪دهم. از کتاب «سپیده⁪ی پارسی» سه شعر برایش می⁪خوانم. حالا دوست دارد درباره⁪ی این شعرها و گمگوشه⁪های آن برایش سخن بگویم. شب پائیزی بلندی را آغاز کرده⁪ایم. می⁪اندیشم: «با بهانه⁪ی سخن گفتن در باره⁪ی این شعرها، می⁪توان همنشینی ادیبانه را آسوده⁪تر پیمود.» دو ساعت در باره⁪ی شعرها سخن می⁪گویم. می⁪خواهد شعرها را دوباره بخوانم. می⁪خوانم. می⁪گوید:«این حرف⁪ها را بنویس. من با این حرفها به عمق شعرها راهی گشوده⁪تر یافتم. شاید باشند بسیارانی همچون من که چندان با شعر نو آشنا نیستند و دریافت همه⁪ی ابعاد شعر برایشان آسان نیست. با تفسیر خودت، می توانی راهی برای آنان بازکنی تا با شعرهای دیگرت آشناتر شوند.» با آن که پیشتر در همین زمینه⁪ها چند یادداشت نوشته⁪ام، اما در گفتگوئی طولانی، مجابم می⁪کند که بازهم بنویسم.. فردا تا از خواب برخیزد، مطلب زیر را نوشته⁪ام. معمولا من، بامداد آغاز به نوشتن یا سرودن می⁪کنم. اغلب شعرهایم را در هشیاری هوای بامدادی نوشته⁪ام. حتا عاشقانه⁪ها و سروده⁪های اروتیکی⁪ام را. حتا آن شعرهائی را که بسیارانی می⁪پندارند در شب و یا مثلا در حضور عشق، معاشقه و معشوق نوشته⁪ام در آغاز روز سروده ام. اغلب آنها را هنگامی نوشته⁪ام که تازه از خواب برخاسته، دو استکان چای نوشیده⁪ام ، روز و کار روزانه را آغاز کرده⁪ام.
نوشته⁪ را برای هوشنگ می⁪خوانم. می⁪خواهد که در مورد چند شعر دیگر هم اینکار را بکنم.
یک دوست نازنین دیگرم به من نهیب می⁪زند که: «اینکار را نکن! بگذار هرکسی برداشت خودش را از شعرهایت داشته باشد. خواننده⁪های شعرت را محدود به یک برداشت و یک تفسیر نکن.»
کدامیک حق دارند؟ به نظر من هردوی اینها. و البته نفرات سوم و چهارمی هم هستند که شاید حقی در این زمینه داشته باشند، یکی خودِ شاعر است، و چهارمین نفر، تو هستی. توئی که خواننده⁪ی این متن و این شعر هستی.
اکنون، آن نوشته را دربرابر تو می⁪گذارم و شادمان می⁪شوم هرگاه نگاه و نظرت را بدانم و بدانیم. شاید، این تجربه ای چندجانبه باشد بر سر تفسیر شعر و موانست بیشتر با آن.

پیش⁯گفتاری کوتاه

تاکنون صد⁯ها تفسیر از برخی غزلیات حافظ شده که هیچیک با هم همخوان نیستند. هر کسی غزلی از او را در معنا و دنیائی تفسیرمی⁯کند که بیش از آن که به نیات پنهان غزل حافظ راه یابد، دنیای ذهی خود مفسر را بازمی⁯نماید. شاید برای میلیون⁯ها ایرانی و غیر ایرانی - که در درازای سده⁯ها با شعر رند شیراز دمخور بوده⁯اند جالب می⁯بود اگر حافظ چند تا از شعرهایش را خودش تفسیر و معنی می⁯کرد و به ما می⁯گفت که مثلا منظورش از بیت زیر چی بوده است:

« دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند
گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند »

آیا حافظ در خواب چنین صحنه⁯ای را دیده؟، آیا درعالم مستی و سرخوشی چنین تصویری را ارائه کرده؟ آیا هدفش زمینی کردن فرشتگان بوده، یا آسمانی کردن آدمِ خاکی؟ چه می⁯شد اگر خود او کلید ورود به چند شعرش را برای ما و تفسیرکنندگان شعرش برجای می⁯گذاشت تا شاید می⁯توانستیم آسانتر به ساحت⁯های پنهان در دیگر شعرهایش دست یابیم؟ مگر می⁯شود یکی بیاید بگوید می در شعر حافظ همه جا معنا یا نام دیگری است برای علی ابن ابی⁯طالب چهارمین خلیفه⁯ی مسلمانان؟ و دیگری بگوید این می همانا می می⁯خانه است و دیگر هیچ! و سومی و چهارمی برداشت دیگری از یک واژه⁯ی معین و شناخته شده در سروده⁯های حافظ فرادست ما بگذارند و این همه شرح و تفاسیر ناهمسان بر اندیشه⁯های نهفته در شعر وی بنگارند؟
یکی از «حافظ شناسان» می نویسد:« تحقیقاتی که در باره‍ی حافظ بعمل آمده است از حدود شرح دیوان، ایهامات ، تشبیهات ، تمثیل ، و استعارات و مختصری درباره مکتب و مَشرب و جهان بینی خاص او فراتر نمیرود ... اینهمه ، جز مقدّمه و الفبای حافظ شناسی چیز دیگری نمی تواند باشد ...»۱

همین مورد در پیوند با آیه⁯های قرآن هم هست. ۲    برخی از مفسران قرآن با اتکاء به تفسیرخودساخته⁯ی این و آن آیه، کشورها را ویران می⁯کنند و آدم می⁯کشند،. با تفسیر گروهی دیگر، بنیادگرایانی کمربند انتخاری به خود می⁯بندند و قتل⁯عام راه می⁯اندازند. یعضی روحانیان براساس تفاسیری از آیه⁯های قرآن مردمی دیگر را مهدورالدم ومفسد فی⁯الارض و مرتد می⁯نامند و آنها را سربه⁯نیست می⁯کنند، و عده⁯ای دیگر از همان آیات یا آیات مشابه، از رأفت اسلامی سخن می⁯گویند و می⁯کوشند چهره⁯ای بسیار انسانی و مهربان از قرآن و اسلام بدست بدهند! در چهارده سده⁯ی گذشته میلیون⁯ها میلیون انسان بر سرحقانیت یا عدم حقانیت اسلام کشته شده⁯اند. حتا می⁯توان از رقم میلیارد نام برد. میلیارد انسانی که در جنگ برای قرآن یا در مخالفت با آن یکدیگر را کشته⁯اند. گروهی از مسلمانان، چه شهرها، تمدن⁯ها، کتاب⁯ها، دانشمندان و دگراندیشانی را که آتش نزدند. یکی از دلائل این انسان⁯کشی⁯ها، نسل⁯کشی⁯ها و ویرانگری⁯ها تفسیرهای ناهمگون و گاه متضادی است که داعیان دین و تفسیر قرآن از آیات آن می⁯کنند. گرچه تاریخ زندگی محمد، و وقایع جاری زمان او کم و بیش نشان می⁯دهند که او هر آیه را به چه منظوری ساخته است، اما اگر خود او منظورش را از ارائه⁯ی چند ده آیه از «قرآن کریم»⁯اش بیان می⁯کرد، و یا آن⁯ها را خودش تفسیر و تأویل می⁯کرد، ای بسا مسلمانان آسانتر می⁯توانستند به کنه قرآن پی⁯ببرند، و شاید از خودکشی و دگرکُشی دست برمی⁯⁯داشتند.

این نگره⁯ی درخور تأمل هم در پیوند با شعر و هنر وجود دارد که شعر و هنر باید بگونه⁯ای سامان یابند که چندمعنا و چندسویه باشند تا هرکس بتواند بخشی از نیات و عواطف و آرزوهای خود را با یکی از این سویه⁯ها همروند کند. چرا که تفسیر معین و دقیقی از یک شعر، راه را بر حرکت تخییل و اندیشه⁯ی شعرخوانان در درون یک شعر می⁯بندد. از سوئی دیگر، ناروشنی در سویه⁯های معنائی در یک شعر می⁯تواند مایه ی سردرگمی شعرخوانان در لابیرنت احتمالی در درون یک شعر گردد.

پرسش این است که چرا شاعر نباید از مفاهیم و نیت⁯های نهفته در برخی از شعرهایش سخن بگوید؟ چرا منتقدین ادبی یا خوانندگان معمولی شعر حق دارند هر تفسیر و معنائی را بر این یا آن شعر سوار کنند اما خود شاعر نباید - دست کم در مورد شماری از شعرهایش – رازگشائی کند؟ یا حتا به قیمت کنارگذاشتن برداشت⁯های چندگانه⁯ی احتمالی در این یا آن شعرش، راه⁯های گردش در لابیرنت سروده⁯هایش را به خواننده⁯اش نشان بدهد؟ حتا اگر ده نفر، ده برداشت گوناگون از یک شعر داشته باشند، تغییری در نیت اصلی شاعر از سرودن آن شعر بوجود نمی⁯آورد. شاعر به هنگام سرودن از یک نیت، فضای عاطفی و اندیشه⁯ی جاری در ذهنش پیروی می⁯کند و گاهی می⁯کوشد – به هر دلیلی – مقصود خود را آنچنان در شعرش پنهان کند که دست⁯کم همدوره⁯هایش به کنه و ذات نیات او پی نبرند. چنین کوششی در جوامعی سانسورزده، تفتیش عقایدی، کنجکاو و بهانه⁯جو فراوانترند و شاعران، پیش از آن که به⁯فکر چندپهلو کردن شعرشان از زاویه⁯ی هنری باشند، به⁯فکر عافیت خویش⁯اند و گریز: از تکفیر روحانیان، تفتیش شیخ و قاضی شرع، شلاق محتسب، کنجکاوی سانسورچیان، و فتاوی مراکز قدرت دینی و سیاسی.
پیداست که در فضای خوف⁯آلود تعصبات دینی و تفتیش⁯های سیاسی، شاعران با چنین تعصبات و تفتیش⁯هائی رودررو هستند و بنابراین می⁯کوشند یکی به میخ و یکی به نعل بزنند تا هم به نیات خود اشاراتی داشته باشند، و هم راه دستیابی تفتیشׅگران را به مقاصد پنهان شاعر ببندند. چنین واهمه و گریزی، شعر را سمبولیک و تفسیرپذیر می⁯کند. آنگاه مفسران هر دوره با توجه به اوضاع زمانه و گرایشات فکری خود، تفسیرهائی از این⁯گونه شعرها به دست می⁯دهند که به راحتی می⁯توان فهمید شعر بهانه⁯ای بوده است برای بیان و ترویج نظرات ادبی یا اجتماعی⁯ی خود مفسران. البته حق هرکسی است که از هر شعر یا اثر هنری همان برداشتی را بکند که می⁯خواهد یا می⁯تواند. درهمان حال حق شاعر هم هست و شاید گاهی هم وظیفه⁯ی او که «کلید در گنج صاحب سخن» را در دسترس خوانندگانش بگذارد.

گروه⁯های فکری در دوران⁯های کُندگذر کهن، فرصت⁯های فراوانی داشتند تا بنشینند و ماه⁯ها و سالׅها بر سرمفاهیم فلسفی، ادبی یا اجتماعی بحث کنند. در زمانׅهای گذشته که ابزاری مانند تلویزیون، اینترنت، رادیو، سینما و تئاتر نبود، بخشی از مردم اوقات فراوان و گاه خسته⁯کننده⁯ای داشتند و یکی از بهترین راه⁯های وقت⁯کشی، همانا گردآمدن بود و بحث⁯های کشدار در باره⁯ی امور مادی و معنوی. در چنان زمان⁯هائی که شبׅها را با شاهنامه⁯خوانی، داستان⁯گوئی، افسانه⁯سرائی، مباحثه و جدل کلامی سپری می⁯کردند، پیچیدگی و ابهام بیشتر در شعرها، آیات و رساله⁯های دینی یا ادبی بسیار هم دلپذیر و مورد نیاز بوده⁯اند! اما در دنیای پرمشغله⁯ی امروز که بسیارانی از کمبود وقت می⁯نالند، کمتر کسی خواهد نشست شعرهای پیچیده⁯ی نیما یا شاملو یا مانی را تفسیر کند تا به حرف و سخن و حادثه⁯ای پنهان در آثارشان دست یابد.

راه چاره چیست؟ آیا شعر را آنچنان ساده بنویسیم که فهم آن برای یک خواننده⁯ی کم⁯دانش هم آسان باشد و بتواند در همان خوانشِ نخست به تمامی چم و خم⁯های شعر وارد شود؟ یا منتظر شویم تا هزاران منتقد و مفسر زاده شوند و بیایند اشعار هزاران شاعر ریز و درشت امروز ما را شرح دهند و تفسیر کنند؟
***
تا کنون ده⁯ها نقد و تفسیر بر شعرهای من بدست منتقدین منتشر شده است. (به کتاب دشنه و نوشدارو نگاه کنید.) ضمن ارزش⁯گذاری به آن نقدها و نگاه⁯ها، برآنم تا خود نیز در این حرکت سهیم باشم. پیشتر با عنوان «رازگشائی» پس⁯زمینه⁯های زاده⁯شدن برخی از سروده⁯هایم را نوشته و منتشر کرده بودم که با پیشباز خوانندگانش روبرو شد و برخی می⁯خواستند این⁯کار را ادامه دهم. اینبار به جای اشاراتی به پس⁯زمینه⁯ها، می⁯کوشم برخی فضاهای ایهام⁯آمیز و نیات نهفته در برخی از شعرهایم را بگشایم، شاید ورود به گردشگاه⁯های ذهنی در شعرهایم را برای خواننده⁯ی علاقمند بازتر شود.
میخواهم بی⁯آن که راه خواننده را بر همنوائی حالات و افکارش با حالات و ذهنیات شعر ببندم، با بیان درونمایه⁯های چند شعر، شیوه⁯ی ورود به دیگرشعرها را فراهم کنم. یادآوری این نکته هم بایسته است که قصد من از اشاره به اشعارحافظ یا آیات قرآن به معنای ایجاد مقایسه بین سرودهׅهای من با آنها نیست.

<><><>

لاﻙ ﭘﺸﺖ ﭘﻴﺮ*

ﺧﻤﻴﺪﻩ ﭘﺸﺖ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ،
     ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺴﺘﻪ،
                 لاﻙﭘﺸﺖ ﭘﺎﺭﻳﻨﻪﺯﺍﺩ.

ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﺵ ﺳﻨﮓ ِﺳﻴﺎﻩ
دَﻡ ﻭ ﺑﺎﺯدَمش، ﻏﺒﺎﺭ ﻭ ﺁﻩ
ﻓﺮﻭﺗﺮ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﻛﻮﻳﺮﺵ.

ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻧﻤﻰﺷﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺰﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ.
ﺷﻦ ﺍﺯ گُرﺩﻩﺍﺵ، ﻓﺮﻭﻧﻤﻰﺭﻳﺰﺩ.
ﻧﻮﺭ ﻧﻤﻰﭘﻴﭽﺪ ﺩﺭ ﮔﻨﺒﺪ ِﺗﺎﺭیکش.
ﺍﻓﻖ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻧﻤﻰﮔﺮﺩﺩ ﺩﺭ خُفتنگاهش.

ﺩﺭ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﺯ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ،
ﭘﺮﻧﺪﻩئی ﺳﺘﺎﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﺑﺎﻓﺪ.
ﺳﻨﮓﭘﺸﺖ ِﭘﺎﺭﻳﻨﻪﺳﺎﻝ ﻣﻦ ‌امّا،
لاﻙ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
     ﮔﻨﺒﺪ ﮔﻴﺘﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ
ﻭ ﺩﺭ ﻭﻃﻦ ِﻭﺍﺭﻭﻧﻪﺍﺵ
ﺧﻮﺍﺏ ﺁﺏ
ﻭ ﮔﺸﺖ ِﺑﻬﺸﺖ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ!

<><><>
چرخشی در شعر لاک پشت پیر

در این شعر، ایران را همچون لاک⁯پشت پیری می⁯شناسم که هزاران سال در لاک فرهنگی، خودمحوربینی، خودستائی و سنت⁯های سخت⁯جانش زندانی شده است. کشوری، زندانی در خویش، و فرومانده در باورهای پیشاتاریخی⁯اش. لاک⁯پشتی در فلاتی کم⁯آب و کم⁯باران با کویرهای لوت و نمکش. کشوری که بارها به دست خودی و بویژه بیگانه درهم شکسته و فروریخته، وهرگاه دوباره به خود آمده، هویت فرهنگی و باورهای خرافه⁯آمیزش را بازسازی کرده است. سوشیانت ⁯اش به امام زمان تبدیل شده، سیاوش شاهنامه⁯اش به «شاه شهیدان: امام حسین » تغییر شکل داده، رستم ⁯اش شده«شاه مردان: علی »، رخش شاهنامه⁯اش شده « دولدول علی »، سازمان روحانیت زرتشتی⁯اش در سازمان روحانیت اسلامی جای گرفته، جهان مینوی ⁯اش به بهشت اسلامی ، تبدیل شده و پل چینوت ⁯اش نام پل⁯صراط یافته است. « حجرالاسود و امامزاده »⁯هایش جانشین آتشگاه و آتشکده⁯ها شده⁯اند و نظام پادشاهی اش را در نظام ولایت فقیه بازسازی کرده است. یعنی، بخشی عمده از فرهنگ، سنت و باورهای⁯اش را در درون اسلام بازتولید کرده است. حتا ناهمسانی در بنیادهای فکری و فرهنگی⁯اش با کشورها و ملت⁯های مسلمان همسایه⁯ را در مذهب تشیع جای داده است. ما ملتی بوده و هستیم که مرزهای فرهنگی⁯مان با دیگران را با ایجاد شعبه⁯های تازه⁯ای در دین اسلام مانند تشیع سرخ علوی ، جنبش اسماعیلیه ، عرفان گرائی ، صوفیگری و ... و دهها فرقه⁯ی دینی دیگر مشخص کرده و می⁯کنیم.

ﺧﻤﻴﺪﻩ ﭘﺸﺖ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ،
     ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺴﺘﻪ،
                 لاﻙﭘﺸﺖ ﭘﺎﺭﻳﻨﻪﺯﺍﺩ.

این«لاک⁯پشت پارینه⁯زاد» و کهن، به جای نگاه به آینده، و همسوئی با مدنیت جهان امروز، به آینه⁯ی کدر فرهنگ و گذشته⁯ی خویش می⁯نگرد، و در این آینه⁯ی کدر، خود را مرکز جهان می⁯بیند، و درک دیگر ملت⁯ها و فرهنگ⁯ها برایش دشوار شده است. « مرگ بر » این و آن کشور، ملت و فرهنگ، بخش جدائی⁯ناپذیری از منش و نگاه ایرانی شده است. «لاک⁯پشتِ پیر» ازنوجوئی و نواندیشی می⁯هراسد. اینها البته جنبه⁯های عام است. در همه⁯ی دوران⁯ها بوده⁯اند لایه⁯ی نازکی از ایرانیان که چنین نبوده⁯اند و حتا بناگزیر دربرابر این منش، نگاه و روش ایستاده⁯اند، و یا مردم ایران دربرابر فراخ⁯نگری و نوگرائی آنان مقاومت کرده، و زیر رهبری نهادهای قدرت دینی و سیاسی به سرکوب و کشتار و نفی آن لایه⁯ی نازک درخشانی که می⁯توانسته این «لاک⁯پشت» را از لاک سخت و خواب تاریخی بیرون آورد پرداخته⁯اند.

ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯﺵ ﺳﻨﮓ ِﺳﻴﺎﻩ
دَﻡ ﻭ ﺑﺎﺯدَمش، ﻏﺒﺎﺭ ﻭ ﺁﻩ
ﻓﺮﻭﺗﺮ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﻛﻮﻳﺮﺵ.

گاهی «لاک⁯پشت پیر» از واپسماندگی خویش، و از ستمی که خود برخود روا می⁯دارد در رنج است، بی⁯آن که بداند خودکرده را تدبیر نیست. در چنین مواقعی افسوس⁯خواری می⁯کند و به سرنوشت خویش لعنت می⁯فرستد و آهِ دردناک و سوزانی از نهاد برمی⁯آورد. برای دستیابی به «سعادت» روی به حجرالاسود نماز می خواند و به امامزاده ها دخیل می بندد. گریه را دوست می⁯دارد. به گفته⁯ی یکی از رهبرانش:« ملت ایران، ملت گریه است» ! دست و پا می⁯زند بلکه از تنگنای کویری⁯اش برآید ،اما در شن و در کویرش فروترمی⁯رود، و پس از فرازهائی اندک⁯مدت در دوران هخامنشی، ساسانی یا سامانی⁯اش، در پایان قرن بیستم « انقلاب اسلامی » می⁯کند، و در سده⁯ی بیست و یکم همچنان شعار مرگ برآمریکا و مرگ براسرائیل و مرگ برایرانیان دگراندیش سر می⁯دهد. این، ویژگی⁯های شمار فراوانی از این مردم است. مردمی خرافه⁯پیچ و امام⁯زمانی که به القابی مانند: « مشهدی » و « کربلائی » و « حاجی » افتخار می⁯کنند و تا فرصتی بدستشان می⁯آید به « پایبوس امام رضا و حضرت معصومه » می⁯شتابند! چه نذرها که نمی⁯کنند و چه پولها که نمی⁯دهند و هرگز نمی⁯پرسند آن⁯همه پول و جواهری که در ۱۲ قرن گذشته نثار این قبرها کرده⁯اند نصیب کدام مفتخورها شده است؟ و آنان با آن همه خمس⁯، ذکات⁯، نذری⁯ وپول⁯ چه املاکی در ایران و اروپا برای خود خریده اند؟ «لاک⁯پشت» من، سر در چاه جمکران فروبرده و چشم⁯براه ظهور پسربچه⁯ی ۵ ساله⁯ی پنهان⁯شده⁯ای از اعراب است تا از چاه تاریخ برآید و ملتی چندین هزارساله را نجات دهد. البته که این « نجات » منوط است به نابودی جهان، و راه افتادن دریای خونی که تا کمر اسب « مهدی صاحب⁯زمان » بالا خواهد آمد و تنها « شیعیان حسینی » (ایرانیان) از آن انقلاب نابودکننده و خونین، سربلند و خوشبخت سربرخواهند آورد!

ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻧﻤﻰﺷﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺰﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ.
ﺷﻦ ﺍﺯ گُرﺩﻩﺍﺵ، ﻓﺮﻭﻧﻤﻰﺭﻳﺰﺩ.
ﻧﻮﺭ ﻧﻤﻰﭘﻴﭽﺪ ﺩﺭ ﮔﻨﺒﺪ ِﺗﺎﺭیکش.
ﺍﻓﻖ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻧﻤﻰﮔﺮﺩﺩ ﺩﺭ خُفتنگاهش.

در سرزمین کم باران ایران که برای ریزش باران باید « نماز باران » بخوانند، لاک⁯پشت من در خواب⁯های طلائی و مالیخولیائی فرورفته، درخود خزیده و شن⁯های خرافه، شیارهای لاک گرده⁯اش را پرکرده است. اینگونه مردمی که روزگاری نور را هستی⁯زا و اهورائی می⁯شناخته⁯اند که با تاریکی و اهریمن در نبردی جاودانه بوده است، اکنون در لاک تاریک خود فرومانده، و حتا به افقی که خورشید آینده از آن برخواهد آمد نگاهی نمی⁯اندازند. اکنون اکثریت این مردم، نور را در لاکِ بسته و تاریکِ تاریخ و فرهنگ خود جستجو می⁯کنند!

ﺳﻨﮓﭘﺸﺖ ِﭘﺎﺭﻳﻨﻪﺳﺎﻝ ﻣﻦ ‌امّا،
لاﻙ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ
     ﮔﻨﺒﺪ ﮔﻴﺘﻰ ﻣﻰﺩﺍﻧﺪ
ﻭ ﺩﺭ ﻭﻃﻦ ِﻭﺍﺭﻭﻧﻪﺍﺵ
ﺧﻮﺍﺏ ﺁﺏ
ﻭ ﮔﺸﺖ ِﺑﻬﺸﺖ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ!

و این⁯همه در زمانه⁯ای صورت می⁯گیرد که مردمانی دیگر در کشورهائی دیگر با اتکاء به آزادی باور و بیان، آزادی توسعه⁯ی دانش و فرهنگ، وآزادی نفی و نقد پویای گذشته، به کرات دیگری از این منظومه⁯ی خورشیدی دست⁯یافته اند، و پرنده⁯هاشان (سفینه⁯هاشان) از این کره به آن کره، و از این سیاره به آن ستاره می⁯پرند تا بافت نوینی از دانش را ارائه دهند. لاک پشت من اما لاک خود را همانا گنبد گیتی و کهکشان تمام جهان می⁯پندارد و با شعار« هنر نزد ایرانیان است و بس »! رویای دلپذیر بهشتی را در ذهن خود می⁯بافد که درآن حوری⁯های جوان و باکره در کنار نهرهای شراب و درختان میوه چشم⁯براه رسیدن او به بهشت⁯اند تا لنگ و پاچه⁯ی خود را زیر این پیرخرافاتی بگشایند و به گفته⁯ی یکی از پیشکسوتان شیعه هماغوشی⁯هائی با این لاک⁯پشت داشته باشند که هر یک هیجده هزار سال طول می⁯کشد!

ﺩﺭ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ
ﺍﺯ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺩﻳﮕﺮ،
ﭘﺮﻧﺪﻩئی ﺳﺘﺎﺭﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﺑﺎﻓﺪ.

نمی⁯خواهم برهمه⁯ی اندیشه⁯ها، باورها، آرزوها و سنت⁯های نیاکان و هم⁯میهنانم خط بطلان بکشم. من از سرشت فرهنگی و از منش تاریخی عام حاکم بر سرنوشت و سرگذشت میهن⁯ام سخن می⁯گویم و همه⁯ی آنچه را که دراینجا نوشتم، محتوای شعر «لاک⁯پشت» پیر را می⁯سازند.

آیا برداشت و تفسیر من از شعر خودم، مانع از برداشت دیگران می⁯شود؟ بشود! هرکس حق دارد هرشعر را متناسب با درک و عاطفه⁯ای خویش دریابد و معنی کند. من، پس از دهسال که از سرودن شعر « لاک⁯پُشتِ پیر » فاصله گرفته⁯ام، حق خود می⁯دانم سطرهای نانوشته⁯ی شعرم را بنویسم. و نوشتم.

<><><>
این هم نمونه هائی از تفاسیر بسیار بر شعر و نوشته ی این و آن. تفاسیر کدامیک درست است:
---------------------------------------
۱- حافظ عزیزی نقش> www.mydocument.ir
۲ - نمونه هائی از تفسیر قرآن
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری , جستجو
تفسیر ، به معنای توضیح داد چیزی است تا قابل فهم گردد و اصطلاحاً در مورد شرح‌هایی که در مورد قرآن نوشته می‌شود گفته می‌شود.
ردیف
نام کتاب
مولف
قرن
زبان
مذهب
موضوع
۱
البرهان فی تفسیر القرآن
سید هاشم بحرانی
یازدهم هجری
عربی
شیعه
تفسیر روایی
۲
التبیان فی تفسیر القرآن
شیخ طوسی
پنجم هجری
عربی
شیعه
تفسیر اجتهادی
۳
تقریب القرآن إلی الأذهان
سید محمد شیرازی
معاصر
عربی
شیعه
تفسیر اعتقادی وتاریخی
۴
زبده التفاسیر
ملا فتح‌الله کاشانی
دهم هجرری
عربی
شیعه
تفسیر روایی
۵
کنز الدقائق وبحر الغرائب
محمد بن محمد رضا قمی مشهدی
یازدهم هجری
عربی
شیعه
تفسیر روایی ادبی
۶
مجمع البیان فی تفسیر القرآن
شیخ طبرسی
ششم هجری
عربی
شیعه
تفسیر جامع
۷
المیزان فی تفسیر القرآن
سید محمد حسین طباطبایی
معاصر
عربی
شیعه
تفسیر قرآن به قرآن
۸
تفسیر نمونه
ناصر مکارم شیرازی
معاصر
فارسی
شیعه
تفسیر اجتماعی
۹
طبری تفسیر
طبری
سوم هجری
عربی
سنی
تفسیر روایی
۱۰
مفاتیح الغیب / تفسیر کبیر
فخر الدین رازی
ششم هجری
عربی
سنی
تفسیر کلامی اجتهادی
۱۱
نور الثقلین
عبد العلی بن جمعه عروسی هویزی
یازدهم هجری
عربی
شیعه
تفسیر روایی

[ ویرایش ] برخی از تفاسیر معروف شیعه
تفسیر المیزان -ت فسیر مجمع البیان - تفسیر تبیان شیخ طوسی
[ ویرایش ] برخی از تفاسیر معروف اهل سنت
تفسیر طبری - کشاف زمخشری - تفسیر سیوطی - مفاتیح الغیب فخر رازی - فی ظلال از سید قطب - در المنثور از سیوطی - تفسیر جلالین - تفسیر بیضاوی - تفسیر ابن کثیر - تفسیر معارف القران- تفسیر المراغی
·         شعر « لاک⁯پشت پیر » از کتاب « سپیده⁯ی پارسی ».
·         این دفتر شعر من در دیوان دوجلدی شعرهایم: « خوشه⁯ئی از کهکشان » هم آمده است.

نظرات دیگران در مورد این نوشته را بخوانید. (تعداد نظرات: ۲)
نظرتان را در مورد این مطلب بنویسید.

میرزاآقا عسگری (مانی)