میرزاآقا عسگری (مانی)

درباره‍ی ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﻋﺴگرﻯ ﻣﺎﻧﻰ

ﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭﺳﺎﻝ۱۳۳۰ﺩﺭﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩِ ﻫﻤﺪﺍﻥ ﺯﺍﺩﻩ ﺷﺪ. ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺍﺩﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺮﺩ. ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺩﺭ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﻭﻗﺖ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﻌﺮﺵ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ »ﻓﺮﺩﺍ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ» ﺩﺭ ۱۳۵۴ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ۵۴ ﺟﻠﺪ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﺭﺳﻴﺪه‌اﻧﺪ. ﻣﺎﻧﻰ ﻧﻘﺪ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ.ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻰﺁﻓﺮﻳﻨﺪ.ﻋﺴگرﻯ از ﭘﺎﻳﻴﺰ ۱۳۶۳ درﺁﻟﻤﺎﻥ مقیم شد ﻭ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭﺁﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺁﻓﺮﻳﺪه‌هاﻯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺯﺑﺎﻧ‌‌‌ﻬﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ گاه به گاه، ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺸﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺍﺯ ﺍﻭﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‌ی ﺷﻌﺮ ﻭﻧﺜﺮ ﺑﻨﺎﻡ «ﺳﻨﻔﻮﻧﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ» ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ، ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ «ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ» ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﻤﺎﺭﻛﻰ ﻧﺸﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ، ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﻭﺩه‌ها ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻧ‌ﻬﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ، ﺳﻮﺋﺪﻯ، ﮊﺍﭘﻨﻰ ﻭ ﻧﺮﻭﮊﻯ ﭼﺎﭖ ﺷﺪه اﻧﺪ. مانی از سال ۱۳۶۷ وقت خود را یکسره به فعالیتهای مستقل ادبی وفرهنگی اختصاص داد. اوعضو اتحادیه‌ی نویسندگان آلمان است و از سال ۲۰۱۲ رادیو مانی را براه انداخته و مدیریت می کند.

رادیو مانی صدای رنسانس فرهنگی ایران
رادیومانی صدای آگاهی و آزادی ست و رسانه‌ای بی‌مانند در فضای ادبیات و فرهنگ ایران. رادیو مانی صدای عشق، حقیقت، شعر، و تریبون بی تعارف نقد فرهنگ وادبیات ایران است. رادیو مانی، ژرفای تاریخ، فرهنگ، و دین را به شما می نمایاند، و ازنوگرایی در ادبیات و هنر با شما سخن میگوید،. به همکاران ما بپیوندید. آثار صوتی خود را برای ما بفرستید وصدای خود را از این رسانه به دوستداران ادب، اندیشه و فرهنگ برسانید. رادیو مانی، جایگاهی ست برای آنان که امروز را به فردا گره میزنند.
radiomani۲۰۱۲@gmail.com
www.radiomani.com
www.nevisa.de
facebook.com




کارنامه‌ی ادبی میرزاآقا عسگری مانی:
ﺷﻌﺮ:

* ﻓﺮﺩﺍ، ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﮔﺎﻡ ، ۱۳۵۴.
* ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﺑﻬﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺭﻡ . ﺗﻬﺮﺍﻥ : ﮔﺎﻡ ، ۱۳۵۵.
* ﺗﺮﺍﻧﻪ‌ﻫﺎﻯ ﺻﻠﺢ . ﺗﻬﺮﺍﻥ : ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺻﻠﺢ ،۱۳۶۱.
* ﺁﻭﺍﺯﻫﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ . ﺗﻬﺮﺍﻥ : ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻫﺪﻫﺪ ، ۱۳۶۱.
* ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺗﻠﺦ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ۱۳۶۴.
* ﺧﻄﺎﺑﻪ ﺍﺯ ﺳﻜﻮﻯ ﺳﺮﺥ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۶.
* ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﻪ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۷.
* ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭ ﺗﻮﻓﺎﻥ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۷.
* ﺗﺮﺍﻧﻪ‌ﻫﺎﻯ ﻣﻬﺘﺎﺏ (ﻧﻮﺍﺭﺷﻌﺮ) ﺳﻮﺋﺪ:ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭﻫﻨﺮﻯ ﻧﺴﺘﺮﻥ، ۱۳۶۷
* ﻋﺸﻖ ، ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻯ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۹.
* ﻛﺘﻴﺒﻪ‌ی ﺟﺎﺭﻯ ( ﻧﻮﺍﺭ ﺷﻌﺮ ) . ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ : ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻳﻠﺪﺍ ، ۱۳۷۰.
* ﺳﻨﻔﻮﻧﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ( ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ ). ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﻧﺸﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ، ۱۳۷۰.
* ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺷﺎﻋﺮ. ( ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﺩﻩ‌ی ﺷﻌﺮ ﺑﺮﻭﻥ ﻣﺮﺯﻯ) . ﺳﻮﺋﺪ: ﻧﺸﺮ ﺑﻴﺎﻥ ، ۱۳۷۱.
* ﻣﻴﻨﺎﻯ ﺗﺎﺑﺎﻥ . ﺁﻟﻤﺎﻥ . ﻧﺸﺮ ﻫﻮﻣﻦ ، ۱۳۷۱.
* ﺯﻳﺮ ﺩﺭﺧﺖ ﻭﺍﮊﻩ . ﺁﻟﻤﺎﻥ . ﻧﺸﺮﻫﻮﻣﻦ . ۱۳۷۲ .
* ﺗﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﺩﻩ‌ی ﺍﺑﺮﻳﺸﻢ ، ﺗﻬﺮﺍﻥ . ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻣﺮﻭﺍﺭﻳﺪ. ﺑﻬﺎﺭ۱۳۷۳
* ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺩﺭﺷﻦ - ﺗﻬﺮﺍﻥ. ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺻﺪﺍ. ﺑﻬﺎﺭ۱۳۷۴
* سپیده‌ی پارسی. آلمان. نشر هومن. زمستان ۲۰۰۰
* دوسوی پلک تماشا. صدای شاعر. آلمان. نشر نیماد. زمستان ۱۳۸۰
* اریش فرید، شاعر عشق، زندگی و مرگ. ترجمه مشترک با مهدی سردانی. انتشارات قصیده سرا. تهران. زمستان ۱۳۸۳
* خوشه‌ای از کهکشان. دیوان اشعار. دوجلد. سال ۲۰۰۸. نشرهومن. آلمان. ۱۲۰۰ صفحه
تانگو با شهبانو. سروده‌های سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰. نشر هومن. آلمان. ۲۰۱۱
آوازهای کوروش آریایی. یک شعرحماسی بلند. بنیاد فرهنگی ورهرام. آلمان.۲۰۱۱
گزارش گمان شکن. سروده های ۲۰۱۱ تا تابستان ۲۰۱۵. نشر هومن. ۲۰۱۵. آمریکا
سرزمین پرپر شده. سی دی. سروده ها و صدای شاعر. تابستان ۲۰۱۵. آمریکا

ﻧﺜﺮ:

* ﺣﻤﺎﺳﻪ‌ی ﻫﺴﺘﻰ ﻭ ﺭﺍﻛﺐ . ﺗﺒﺮﻳﺰ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭﻳﮋ، ۱۳۵۷ .
* ﻣﻨﺎﻇﺮ ﺯﺍﺩﺑﻮﻣﻰ . ﺳﻮﺋﺪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻧﺴﺘﺮﻥ ، ۱۳۶۷.
* ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻌﺮ. ﺁﻟﻤﺎﻥ: ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۸ .
* ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ. ﺑﻴﻮﮔﺮﺍﻓﻰ (دوجلد ) چاپ دوم. هومن . آلمان ۲۰۰۸
* ﻫﺴﺘﻰﺷﻨﺎﺳﻰِ ﺷﻌﺮ. انتشارات قصیده سرا. تهران. بهار ۱۳۸۱ . ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﺷﻌﺮ.
* خنده‌های پنهانی! (طنز). انتشارات هومن. آلمان. سال ۲۰۰۸
* ادبیات و اروتیسم. آلمان. نشر هومن. بهار ۱۳۸۱/ پائیز ۱۳۸۴
* دشنه و نوشدارو(بررسی آثار مانی). انتشارات هومن. زمستان ۲۰۰۵. آلمان
* معجزه در اشارت انگشت. گفتگوهائی با مانی. انتشارات هومن. زمستان ۲۰۰۵. آلمان
* زیر پوست ابدیت. یک داستان بلند. ۱۴۸ صفحه. انتشارات هومن. سال   ۲۰۰۵. چاپ دوم: نشر کتاب. آمریکا. سال ۲۰۰۸
* خنیاگر درخون. در شناخت فریدون فرخزاد. سال ۲۰۰۵. انتشارات هومن. آلمان. چاپ دوم: شرکت نشر کتاب. آمریکا. سال ۲۰۰۷
* رهپویان اندیشه. گفتگوبا نویسندگان. انتشارات باران.سوئد. سال ۲۰۰۷
* فراسوی واژگان. رازگشائی برخی سروده‌های مانی. آلمان. نشر هومن. نوروز ۱۳۹۰. سال ۲۰۱۱ میلادی.

ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ:

* ﮔﺮﮒ ﺧﺴﺘﻪ ( ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ‌ی ﻣﻨﻈﻮﻡ). ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺍﻟﻬﺎﻡ، ۱۳۵۷. ﭼﺎﭖ ﺩﻭﻡ: ﺳﻮﺋﺪ، ﻧﺴﺘﺮﻥ، ۱۳۶۷ .ﭼﺎﭖﺳﻮﻡ:ﺭﻧﮕﻴﻦﻛﻤﺎﻥ.ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ
* ﺑﺮﻭﻳﻢ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺑﭽﻴﻨﻴﻢ . ﺗﻬﺮﺍﻥ : ﺍﻟﻬﺎﻡ ، ۱۳۵۷.
* ﻗﺼﻪ‌ی ﻋﻤﻪ ﮔﻠﭽﻴﻦ (ﺑﺎ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻛﺮﻳﻢﺯﺍﺩﻩ) . ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﻛﺎﻧﻮﻥ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻓﻜﺮﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ، ۱۳۵۸.
* ﺧﺎﻟﻪ ﺑﺎﺭﻭﻥ ( ﺑﺎ ﻡ . ﻛﺮﻳﻢ ﺯﺍﺩﻩ ) ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺷﺮﻛﺖ ۴۸ ﻗﺼﻪ ، ۱۳۶۴.
* ﺍلاﻍ ﺯﻧﮕﻮﻟﻪ ﺩﺍﺭ (ﺑﺎ ﻡ . ﻛﺮﻳﻢ ﺯﺍﺩﻩ) . ﺗﻬﺮﺍﻥ : ﺷﺮﻛﺖ ۴۸ ﻗﺼﻪ ، ۱۳۶۴.
* ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ . ﺁﻟﻤﺎﻥ : ﻧﻮﻳﺪ ، ۱۳۶۶.
* ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ ( ﺑﻪ ﺩﺍﻧﻤﺎﺭﻛﻰ) . ﺩﺍﻧﻤﺎﺭﻙ: ﺍُﺭﻧِﻨﺲ ﻓﻮﺭلاﮒ، ۱۳۶۸
* رنگین کمان. شعر برای کودکان. نشر اشاره. تهران. ۱۳۷۹. (ناشر، بدون مجوز از شاعر، این کتاب را با نام نیما لشکری به چاپ رسانده است!)
* چهار شنبه سوری. تهران. نشر اشاره.. بهار ۱۳۷۹ شعر برای کودکان. (ناشر، بدون مجوز از شاعر، این کتاب را با نام نیما لشکری به چاپ رسانده است!)
* برف بازی شعر برای کودکان. نشر اشاره. تهران. ۱۳۷۹. (ناشر، بدون مجوز از شاعر، این کتاب را با نام نیما لشکری به چاپ رسانده است!)
* پنج داستان. آلمان. نشر هومن. سال ۲۰۰۸. مجموعه‌ی ۵ داستان برای کودکان و نوجوانان.
<><><>
منتشر خواهد شد:
* رودرروی مردگان. نوشتارهای فرهنگی، ادبی ، سیاسی
* غش و ریسه. نوشته‌های طنزآمیز
* خشت و خاکستر. (اتوبیوگرافی) جلد سوم
* در خوابگاه پری‌ها (پوئیتیکا- پولیتیکا- اروتیکا) مجموعه شعر
* یگانه‌ها و بیگانه‌ها. مجموعه داستان
* پاویلیون شعر جهان. برگردان شعر شاعران جهانی
* سماع در آتش. نقد و نوشته‌های دیگران در باره‌ی آثار مانی
* واژه در واژه‌ی شیرین دهنان. گزیده‌ای از گفتگوهای ادبی و فرهنگی مانی با دیگران
* نوشداروی تلخ. زمزمه‌هائی بی‌پرده و بی‌پروا با فرزندان و نوادگان.
<><><>
برخی اظهار نظرهای شاعران و نویسندگان در باره مانی

صدرالدین الهی : آقای نادرپور گرامی، از میان شاعرانی که در دوران غربت ، نه تنها سرودن را ترک نگفته بل که به انتشار اشعارشان نیز پرداخته اند: میرزاآقا عسگری (مانی) متولد ۱۳۳۰ را میتوان نام برد. عقیدهی شما در بارهی آثار او چیست؟
نادر نادرپور: ﭘﺲﺍﺯﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﻋﺴﻜﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺩﻫﻪی ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﺑﻪ ﺟﻠﺎﻝ ﺳﺮﻓﺮﺍﺯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۵۵ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻡ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﻨﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻳﺎﻡ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩﺍﻡ ﻛﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺁﻧﺮﻭﺯﻯ ﻣﺎﻧﻰ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻗﺎﻟﺐ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺤﺘﻮﺍ ، ﺗﺎﺯﮔﻰ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻰِ ﻧﻈﺮﮔﻴﺮﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺎﻋﺮﺍﻥ همنسل اﺶ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻣﻰﻛﺮﺩ.اما در طول سالیان بعد – به ویژه ایام پس از انقلاب – صورت و معنی اشعار مانی چنان دگرگون شد که عبارات بیوزن به جای مصراعهای موزون، و موضوعات سیاسی به جای مضامین متنوع نشست. و اغلب نمونههائی که از این دگرگونی شعری در مطبوعاتی نظیر «کتاب هفته» (به سردبیری احمد شاملو) راه یافت، به شعار بیشتر از شعر شباهت داشت و این امر، موجب تأسف من بود. دیری نگذشت که میرزاآقا عسگری از سرزمین مادری به دیار غربت کوچید و یک بار دیگر شیوهی شعرش را عوض کرد، اما این بار نه در قالب بلکه فقط در محتوا. به تعبیر ساده تر: عبارات بیوزن را همچنان برای بیان مضامیناش نگاه داشت اما آنها را به جای پرکردن از مفاهیم سیاسی – از مضامین عاشقانه انباشت، و این خود قدمیبه سوی رهائی بود. گرچه در این دوران تب آلود که مانی ، غربت را از نزدیک و جوانی را از دور مینگرد، «عشق» را فرمانروای مطلق شعر او دیدن، به چشم من همان اندازه شگفت مینماید که «سیاست» را برهمهی اشعار قدیمش چیره یافتن، معهذا هروقت که خامهی مانی از تعهد دوگانهی «عشق» و «شعر آزاد» سربرمیتابد و صورتگر مضامین بکر و طبع موزون شاعر میشود، قطعاتی بدین گونه زیبا میآفریند:
(در اینجا نادرپور، قطعهای بلند از شعر« کتیبهی جاری» از مانی را نمونه آورده اس)
اما آنچه گفتم، البته به این معنی نیست که اشعار آزاد و عاشقانهی مانی را نمیپسندم زیرا در میان آنها سرودههائی میتوان یافت که مانند قطعه زیرین زیباست:
کلمات، پرندگانی سربریده شدند
نامها دو پروانهی سرگردان شدند
و از ما پریدند.
جامه ها، برگهای نسیم شدند
و از تن ما برخاستند
دو رنگ ابدی، بر هم آمیختند.
با این همه عقیده دارم که وقت سومین «خانه تکانی شاعرانه» برای مانی فرارسیده، زیرا هنوز شعرش، شانه از زیر بار منت برخی ازشاعران (منجمله: احمد شاملو) تهی نکرده است. و من – بیآن که طرح و توصیهای برای دگرگونی آیندهی شعر او داشته باشم – پیشاپیش حس میکنم که وی ، این بار هم توفیق خواهد یافت، زیرا میرزاآقاعسکری (مانی) طبعی توانا و همتی بلند دارد و آیندهای فراخ نیز در برابر اوست. اما بهتر است که این اندرز «نظامیگنجوی» را همیشه به یاد داشته باشد:
آب ار چه همه زلال خیزد
از خوردن پر، ملال خیزد
لاف از سخن چو دُر توان زد
آن خشت بود که پرتوان زد
ماهنامهی ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻧﻮ. دفتر هشتم. سال دوازدهم. شماره مسلسل ۱۴۰. مهرماه ۱۳۷۲. صص ۶۱ و ۶۲. لندن
سیمین بهبهانی : نام میرزاآقا عسگری هم برایم فراموش نشدنی است. نمیدانم در آلمان است یا اتریش. او را هم ندیدهام. همین قدر میدانم که شعری دارد که حضورش انکارناپذیر است.      ایران خبر. آمریکا. شماره ۸. ۲۷ اسفند ۱۳۷۲ (نوروز ۱۳۷۳)
<><><>
ژاله اصفهانی : مانی نام خجسته‌ای که بر شعر و شخصیت میرزاآقاعسگری نشسته، یادآور هنرمند برجسته‌ای است که ۱۷۰۰ سال پیش در کشور ما می ‌زیسته، مانی نقاش، نگاره‌ گر، که چنان در خلسه‌ی نقش های هنرمندانه‌ی خود غوطه‌ور شد که دعوی پیمبری کرد، اما اثر ارزنده‌ی او ارژنگ است که نشان می‌دهد جاودانگی هنر را.
مانی ، شاعر معاصر ما، بدون چنین ادعا پیام‌آور رنج و تلاش و آرزوهای مردم میهن ما و انسان روی زمین است. فراز و فرود زندگی و طیف های گوناگون هستی را با نگاه رنگین اوج گیر می‌بیند، ژرف می‌اندیشد، زیاد می‌نویسد، و مدام جست ‌وجو می‌کند. مشکل پسند و معترض است. حتا گاهی به شعر کلاسیک و شاعران هم‌زمان دست اندازی می‌کند، با دستور زبان بازی می‌کند، و به‌هرحال نوپردازی می‌کند و چه دلنشین. مانی شاعری همیشه عاشق است. عشق در شعر او پرنده‌ی رنگینی است که با هزار آهنگ آواز می‌خواند و پرواز می‌کند. مانی در واژگان توفنده‌اش می‌خندد، می‌چرخد، می‌رقصد، مسخره می‌کند، فریاد می‌زند و ناگاه غمگنانه می‌گوید: «من دوست ندارم در تبعید بخشکم» و این جاست که تا اعماق دل انسان رخنه می‌کند، به‌ ویژه آن‌ها که گرفتار جدائی از زادگاه و زبان مادری‌اند. مانی نمی‌نالد، نمی‌نشیند، بلکه قد می‌کشد و شعله‌ور می‌شود تا زوایای تاریک رهائی را بیابد و پیش بتازد.
در شعر مانی شاعری را می‌بینیم که با هرگونه تبعید اندیشه‌ای، عاطفی، اجتماعی، و سیاسی می‌ستیزد و فریاد برمی‌آورد انسان حق دارد در این جهان خوشبخت و آزاد زندگی کند. تازه ترین دفتر سروده‌های میرزا‌آقاعسگری مانی «سپیده‌ی پارسی» نام دارد که نشانگر پیروزمندی شاعرانه‌ی اوست.
درشب شعر خوانی میرزاآقا عسگری -   مانی در دانشکده‌ی پژوهش های آسیا- آفریقائی دانشگاه لندن ۱۶ مارس ۲۰۰۲
<><><>
احمد شاملو: ﭼﻨﺪ ﺷﻌﺮ ﺍﺯ ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﻋﺴﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۵۸ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﻣﻴﺪﻫﺎﺋﻰ ﺩﺍﺩ ﻭﻟﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﺪﺍﺭﻡ !
                        ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻣﻠﻮ(ﺩﺭﮔﻔﺘﮕﻮﺑﺎﻣﺤﻤﺪﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ)
ﻣﻨﻮﭼﻬﺮﺁﺗﺸﻰ: ﺍﺯ ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﻫﺮ ﺷﻌﺮﻯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﺍﻡ ﻟﺬﺕ ﺑﺮﺩﻩﺍﻡ . ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺷﻌﺮﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮﺵ ﻛﻪ ﺗﻠﺎﺷﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﻮﺛﺮﺑﺮﺍﻯ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﻭﻣﻮﻓﻖ ﻫﻢ .
                      ﻣﻨﻮﭼﻬﺮﺁﺗﺸﻰ(ﺩﺭﮔﻔﺘﮕﻮﺑﺎﻣﺠﻠﻪ ﺳﭙﻴﺪﺍﺭ)
هومر آبرامیان: مانی را تنها درآینه‍ی مانی باید دید وشناخت، تنها در آینه‍ی خود اوست که می¬توانیم چهره¬های گوناگون و دل-پذیر: مانی سخن¬پرداز- مانی طنزپرداز – مانی نویسنده – مانی روشنگر– مانی دین ستیز – مانی اندیشمند – مانی بینش¬ور – مانی دلیر – مانی سرباز – مانی رزمنده – مانی کوبنده - مانی پُرکار- مانی میهن¬پرست – مانی دادگر- مانی سخنور- مانی نستوه و دیگر چهره¬های زیبای او را ببینیم و هرچهره¬اش را بادیگر چهره¬های خودش به سنجه بگذاریم.مانی یکی از تکدانه سخن¬پردازان خوش¬پردازی است که سروده¬هایش گاه همانندِ شبنم بامدادی؛ تن و روان ما را نوازش می¬دهد، و گاه همانند تیغی درجگرگاه دشمنان میهن فرومی¬نشیند. او نه تنها دربه کار گرفتن واژه¬های ناب پارسی دستی دراز دارد، بلکه توان شگفت انگیزش درساختن واژه¬های نوین پارسی ستایش کارشناسان را بر می¬انگیزد. .(از یادداشت هومر آبرامیان در کتاب «گزارش گمان شکن»)
ﺭﺿﺎﻓﺮﻣﻨﺪ : ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻌﺮﻫﺎ ، ﺑﺮﺵﻫﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰ ﺷﺎﻋﺮ ﺣﻮﻝ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻣﻠﻰ - ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ، ﮔﺎﻩ ﺗﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻛﻠﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻳﻜﻰﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻯ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺭﺿﺎﻓﺮﻣﻨﺪ (ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪﻣﻬﺎﺟر)
پتر شوت : ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻋﺸﻖ ، ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺟﺴﻤﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﻰ، ﺯﻣﻴﻨﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ، ﺍﺭﻭﺗﻴﻜﻰ ﻭ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻰ ﻣﺤﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﺎﻧﻰﺍﻧﺪ.ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺍﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺟﺰﺍ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﭘﻴﻮﻧﺪﺩ. ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ، ﺟﺎﻧﻮﺭﺍﻥ ﻭ ﻧﺒﺎﺗﺎﺕ ﺍﺑﻌﺎﺩﻯ ﻛﻴﻬﺎﻧﻰ ﻣﻰﺩﻫﺪ...
            ﭘﺘﺮ ﺷﻮﺕ . ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ
         Tages    Zeitungﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﻭﺯ

ماریا اینگه پروفر : ﻭﺑﺎﺯﻫﻢ ﺍﺷﻌﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﻭ (ﻣﺎﻧﻰ) ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺮﻗﺒﻪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ.ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮﺭﻯ . ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺷﻌﺮﻫﺎ ، ﭼﺸﻤﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻯ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻗﻮﺍﻳﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺨﻴﻞ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻭ ﺳﺮﻭﺩﻩ ، ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻰ . ﺍﻭ ﺩﺭﺷﻌﺮﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ ﻭ ﺩﺭﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺭﺍﺯﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻨﻰ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ . ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺴﻜﺮﻯ ﻏﻨﻰ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻮﺟﺰ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ . ﺭﻭﺯﻩ ﻣﺎﺭﻯ ﺍﻳﻨﮕﻪ ﭘﺮﻭﻓﺮ. ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ
Die Bruecke ﭘُﻞ
یک منتقد آلمانی: ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﻋﺴگرﻯ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﺎﻫﻨﮓِ ﺁﺯﺍﺩﻯ ، ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ، ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ، ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﭘﺪﺭﻯ ﺭﺍ ﺍﻓﺸﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ . ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺯﻭﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻭ ﺳﺮﭘﻮﺵ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺕ ﻏﻴﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺳﻮﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.
                      ﻫﻔﺘﻪ ﺁﺧﻦ Achener Woche
بیژن فارسی : مانی شاعر را بیشتر با مجموعههای شعرش میشناختیم و با کتاب «خشت و خاکستر» شاعر نشان میدهد که دستی شیرین هم در طنز دارد و با مایه قرار دادن دوران کودکی و سرنوشت خود به گوشهای دیگر از فرهنگ و سنن مردم ایران میپردازد. خیلی از ما که در خارج از مرکز رشد کرده ایم – حالا اگر مرکز جغرافیائی را مرکز فرهنگی هم بدانیم که الزاما چنین هم نیست – رد پای این کودکی را در «خشت و خاکستر» میبینیم و پشت همین چینهها قد کشیده ایم و شاید تنها شیرینی آن دوران را لا بلای خاطرات مانی در خشت و خاکستر بیابیم.
         ماهنامهی فانوس. دورهی جدید- شماره سوم- ص ۴۵- سوئد

پرتو نوری علای : میرزاآقا عسگری (مانی) در اشعارش آشکارا سبک و سیاق شعری منحصر به فردش را یافته و مُهر و نشانش را بر شعر معاصر ایران زده است. زبان زیبای شاعرانهی او گرچه به زبان بدیع و شیرین احمد شاملو نزدیک است، اما گذر اشعار او بر بستری غنی از تجربههای عاطفی، ملموس و زنده، و پیوندشان با ذهنی خلاق و جستجوگر باعث شده تا شعرهای هر سه کتاب ( پرواز در توفان- ماه در آینه - عشق، واپسیین رستگاری) از پویائی و استقلالی تمام برخوردار باشند. شعرهای عاشقانه- زمینیِ او برغنای ادبیات عاشقانهی فارسی افزودهاند.
            فصلنامهی بررسی کتاب. شماره ۸، زمستان ۱۳۷۱، آمریکا

مرتضا میرآفتابی: به پندار من میرزاآقا مانی پس از نسل شاعرانی چون احمد شاملو و فروغ فرخزاد و مهدی اخوان ثالث و منوچهر آتشی و اسماعیل خوئی و محمد علی سپانلو، یکی از دوسه تن شاعران بزرگ معاصر است که به سبب شعر و طنز و نوشته هایش باید هزاران آفرین به او گفت و او را ستود. شاعری پرکار و جدی که با شناخت عمیقش به هنر شعر توانسته است برای ادبیات نوین ما و فرهنگ ما متشخص باشد و کارهای ماندنی از خود به یادگار بگذارد. گفتم که جای آن است که او را تحسین کرد و ستود. این کار از سوی اهل قلم به درستی انجام نپذیرفته است و یا اصلا انجام نگرفته است. اهل قلم درباره همه سکوت میکنند تا روزی که تابوت شاعر و نویسنده و هنرمند را به گورستان برند و نقد نویسان آنقدر در نوشتن دربارهی دیگران ممسک و خسیساند که هرگز دست به قلم نمیبرند تا چیزی در خور یار دانا و هنرمند و خردمند خود بنویسند. اگر از مردم عادی کوتاهی میبینیم به علت نبود شناخت آنهاست و شگفت اینجاست که اهل قلم میداند اما در بارهی شاعر و نویسنده و هنرمندش سکوت میکند.... مانی در تازه ترین کتاب شعر خود «سپیده پارسی» در شعرهائی به نقطههای اوج خود رسیده است.
                ماهنامهی سیمرغ. آمریکا. شماره ۴۴ . خرداد ۱۳۷۹
مرتضا میرآفتابی: روزی که در آمریکا احمد شاملو بزرگترین شاعر معاصر ایران را دیدم، از شعر نو پرسیدم و نام مانی به میان آمد. شاملوی بزرگ گفت: « چرا مانی به کارهای غیر شعری میپردازد؟ مانی شاعر بسیار خوبی است که باید یکسره جان و ذهنش را به شعر بدهد. متعجبم که چرا به کارهای دیگری جز شعر میرسد؟»
                سیمرغ. شماره ۹۰ و ۹۱. فروردین ۱۳۸۰. آمریکا
بزرگ علوی: شعر مانی به زیبائی شعر رودکی است.
                سیمرغ. شماره ۳. تیرماه ۱۳۶۸. آمریکا. ص. ۳۸
کتاب جمعهها : حدود نیم قرن از سرایش افسانه نیما که گلشیری مانیفست شعر نویش میخواند میگذرد. در این پنجاه سال، شعر فارسی از میان پیچ و خمهای سنت و نوآوری چنان راهی را برای خویش باز کرده است که برگشت ناپذیر است. سال هاست که در این مقال :«شمشیر شعور، غلاف حوصله را ترک گفته است» و امروز میتوانیم با اطمینان بگوئیم: «مردانی بسیار برای یک سرزمین» و مانی (میرزاآقاعسگری) بیتردید یکی از آنان است. اگر نقاط عطف و اوج شعر شعر معاصر را بتوان نشان کرد، متأسفانه هنوز برای شعر نو نمیتوان غالبهای تعیین شده با مرزهای کاملا مشخص را تشخیص داد، آن چنان که در شعر کهن بین، مثلا سبک عراقی و خراسانی یا هندی میتوان دید. از این رو مشکل بتوان شعر مانی را نیمائی یا شاملوئی خواند، هرچند نمادها، رموز و قالبها مانی را بیشتر از هر شاعر دیگری به شاملو نزدیک میسازد. اما شعر مانی بسیار بیش از این مقایسه هاست و چه بسا خارج از آن. آن چنان که پاشائی در تفسیر یکی از اشعارش مینویسد: «شاعر در هر بیت شعر به کمال کلام نزدیکتر میشود و با تپش هر واژه به شعر زنده تری دست مییابد»
شعر زنده و زنده تر، بدون شک احساسی است که شعر مانی در خواننده القای میکند. زندگی ، هم به معنای رقص لغات، هم به معنای زمزمهای که در هر شعر او و همراه با آن به گوش خواننده میرسد، هم در نزدیکیاش به انسان، دنیای او و مشکلاتش و درخاتمه به معنای دلگرمیو امیدی که مانی برای آینده به ما میدهد.
کتاب جمعه ها. شماره ۱۱. صفحات ۶۶ و ۶۷. آمریکا – سوئیس. زمستان ۱۳۶۶
حسن زرهی: زمانی یکی از شاعران بزرگ معاصر گفته بود: میرزاآقا عسگری از امیدهای آیندهی شعر معاصر است. آن روز ما جوانترها و شاید بسیاری دیگر از دیرباوران عرصه شعر، این سخن درست آن مرد بزرگ را با نوعی ناباوری تگریستیم. ولی در ده سالهی اخیر، مانی با همه فراز و نشیبها و کژرویها و کاستیهای شعر و هنر این دههی سرزمینمان ثابت کرد که آن آیندهی پیش بینی شده را حتی زیباتر ار آن چه پیش بینی شده بود پیمود و یکی از چهرههای بیچون و چرای ارزشمند معاصر شد...چرا شعرمیرزاآقا با همهی همسایگی هایش با سیاست از مقولهی شعر شعار و به تعبیری شعر فرمایشی به دور است؟ به دو دلیل بسیار عمده : نخست آن که میرزاآقا پیش از آن که به شعر سیاسی دست یازد شعر است و دیگر آن که این شعر او نیست که در خدمت سیاست است، بل سیاست ابزاری در دست شاعر است برای سرودن. و این در حقیقت مرز بین باورهای درست یک شاعر از شرایط سیاسی جامعهی اوست و شیفتگیهای عجولانهی دیگران که مضامین سادهی اعلانهای سیاسی را به ناف شعر میبندند... به جرأت میتوان گفت حضور عزیز میرزاآقا در شعر معاصر میتواند راهگشای بسیاری از شیفتگان شعر و هنر معاصر گردد...
               سایبان. خرداد ۱۳۶۹. کانادا. صص ۲۶ تا ۲۸

علی میرفطروس : میرزاآقا عسگری (مانی) با چهارپنج کتاب شعرش، بیشک پرکارترین و غنی ترین شاعر در این دهسالهی اخیر است. مشخصهی شعرهایش: زبان فاخری است که به زبان شاملو نزدیک میشود و کلام تصویری و واژههائی که با هشیاری و دقت شاعرانهای انتخاب شده اند:
در این بامداد
کهاش خورشید دانائی افروخته میدارد
و جستجوگران حقیقت
پنهانترین ذرهها را باز مییابند
و یقین بر کشتهی شک ، پای استوار کرده است
فرسودگان
نعش قدیمیخویش را میآرایند
تا مگر به قلمرو زندگانش حمل کنند.
( گاهی گمان چه رقت انگیز است!)
نشر نیما. آلمان. چاپ دوم.شال ۱۹۹۷. ص ۱۲۱

محمود کیانوش : در شعر : «چهرههای یک شهر» از میرزاآقا عسگری (مانی) میبینیم که مانی در این شعر نالهی دوری از وطن ندارد، از آرزوی بازگشت، با با انتظار روشن شدن افقهای وطن نمیگوید. بل که از آب و هوای دیار بیگانه ناخرسند است و به رفتار بیگانگان با خود اعتراض دارد. حتی در تعجب است که چرا انسان بیگانه برخوردش با او مثل درخت بیگانه نیست:
«... در این مدینهی بیگانه
سایه شان را به من میبخشند درختان
بی آن که نام خود را برمن بنویسند.
چهرهام را باز مینمایند آبها
بی آن که بایگانیاش کنند.
جتمهای از نور به من میپوشد خورشید
بی آن که تبارم را بپرسد
... تنها توئی که
با نگاه و کلماتت مرا خاکستر میکنی.»
مانیها حتی وقتی که میخواهند وطن خود را به یاد آورند و باز بشناسند، آن را در کلمات، در شعر خود مییابند. چنان که گوئی «بی وطن ماندگی» را پذیرفتهاند و میخواهند جهان آنها را بپذیرد. این نگرش با استدلال شاعرانه از مانی در شعر «وطن من» میتواند حتی پندارهای ناگفتهی بعضی از شاعران دیگر را برملا کند:
« نه در چکهی باران
نه در شرهای از خاک است وطنم
نه در خوابهای کبود مادرم
نه در گذرنامهی هرجائی ام
نه در جامههای فرساینده
نه حتی در تنم
نه در حباب تاریک تنهائی ام
نه در تبار مه آلودم
میهن من ، کلمات من اند
که همچو پیرهنی نرم
جهان را به تمامیمیپوشانند.»
       . مجله زمان. تهران. مرداد ۱۳۷۷. ص ۷۱
مرتضا مِرآفتابی : ... شعر و نوشته و زندگی مانی شباهتهای تام و تمامیبا یکدیگر دارند. در شعر شاعر و داستانهای نویسنده میتوان پی برد که آیا او از انسان و انسانیت انسان دفاع میکند یا نه؟ آیا او جانبدار مردم فرودست و زحمتکش و چپاول شده هست یا نه/ آیا او به عدالت و انصاف باور دارد یا نه؟... مانی در همین زندگی نامهی خود (خشت و خاکستر) ، جانبدار عشق و راستی و زیبائی است، و در برابر زشتیها و بیعدالتیها و ناراستیها و بیعاطفگی میایستد و حرف آخر را میزند. یعنی از خرد و عشق و دوستی و زیبائی گفت و گو میکند.
مجله جوانان. سال یازدهم. شماره ۵۴۴. آمریکا

ساسان قهرمان : مانی را اگر چه از از پیروان سبک شاملو خوانده اند، اما او با پرکاری پیوسته و بایستهی خود در سالهای اخیر، حضور مستقل و مشخص خود را در عرصهی ادب، به ویژه شعر به اثبات رسانده است. و شعرهای او به زبان و آهنگ ویژهای دست یافتهاند که خاص خود اوست و به ویژه امروز او به موضوع اشعار خود نیز این ویژگی را بخشیده است. مانی دریافته است که زمانهی ما چیزی کم دارد. روح ما چیزی را گم کرده است. چیزی حیاتی و ناب که دیگر نیست مگر «عشق». و دریافته است که نیاز به این سرچشمه، ضرورتش را و وجودش را به فریاد بلند باید گفت و خواست. ماهنامه سپیدار. شماره ۷. ص ۸. کانادا.

ماهنامهی عاشقانه : میرزاآقاعسگری (مانی) شاعر و قصه نویس معاصر، سالهاست که با زبان شعر و نثرش سعی در تصویر کردن زندگی و جهان هستی دارد و در این را هیچ گاه از حرکت و جستجو و تجربه باز نایستاده است. زندگی در دگرگونی و تغییر است و ادبیات، بازتاب زندگی. بالطبع به خوبی میتوان این دگرگونی و تغییر را در مضامین اشعار و اندیشههای شاعر و شیوهی بیان او دریافت.
سال نهم. شماره ۹۹. تیرماه ۱۳۷۲. آمریکا

محمود استاد محمد: غیر از خوئی، میرزاآقا هم در کار خودش بسیار موفق است. در آغاز این گفتگو میخواستم به او هم اشاره کنم. حیفم آمد که تنها صحبت خوئی بشود و در مورد مانی (میرزاآقا عسکری) که کارش را خیلی خوب انجام میدهد صحبت نکنیم. خوئی و میرزاآقا هردو از شاعران مهاجر هستند که درست و معاصر و حاضر عمل میکنند. ولی آنها که از بطن هجرت برخاستهاند نه، نقیصه در چیست؟
حسن زرهی : من به این مقایسه اعتقاد ندارم. به این دلیل که خویی و میرزاآقا پیش از این که هجرت کنند شاعر بودند و شاعران موفقی هم بودند. میرزاآقا دارای انرژی ستودنی است. من رشک میبرم به ارتباط گسترده و انسانی مانی با شعرای داخل و خارج از کشور. یعنی حضور زندهای که اگر یک ماه شب شعر نداشته باشد، شعر نگوید، شعر چاپ و منتشر نکند، خودش را نمیبخشد. به سخن بهتر، میرزاآقا به شاعری حرفهای تبدیل شده است. میرزاآقا مرا به یاد ناظم حکمت میاندازد. از سوی دیگر من بارها و بارها فکر کردهام به این پدیدهی هجرت که چه غولهائی را در عرصهی ادبیات گیتی بوجود آورده است و چه آثاری به یادگار گذاشته برای بشریت در عرصهی جهانی. و میرزاآقا و خویی از نوادر شعرای مهاجری هستند که از تجربهی جهانی هجرت به درستی استفاده کردند. یعنی به دلیل مهاجر شدن ، مستعفی نشدند. در مهاجرت سعی نکردند در رویای رمانهای از دست رفته زندگی کنند...
شهروند. کانادا. سال سوم. شماره ۱۴۰. فروردین ۱۳۷۳. (گفت و گوی محموداستادمحمد با حسن زرهی در بارهی شعر خارج از کشور. بخش سوم)

رضا علوی : نقطهی گرهی اشعار عاشقانهی مانی که گاهی به عشق او جنبههای عرفانی و گاه جنبهای نفسانی و زمینی میدهد، تا به اکنون در مصاحبهها و نوشتههای او مکتوم نگهداشته شده است. او در چند مصاحبه و نوشته به «راز بزرگ عاشقانه» خود نزدیک شده است... مانی که از معصومانه ترین عاشقانههای دوران جوانسالی میآغازد، شعر غنائی خود را به زودی در شاخهای رنگارنگی توسعه میبخشد. چندان که در برخی موارد، عرفان ناب اما مدرن را میبینی که با نوترین تعابیر و واژگان شعریت یافتهاند و گاه تغزل زمینی و جنسی را در اشعار او میبینی که با تصاویری شگفت انگیز و صحنه پردازیهای سینمائی بیان شدهاند و این همه را سلطهی مانی به واژگان، و سبک ویژهی او در برخورد با طبیعت، زبان و مفاهیم به هم میپیوندد و اشعار او را ویژه میکند...
رنگین کمان. سال دوم. شماره ۱۶/ بهمن ۱۳۷۲. آمریکا

مرید میرقائد: عسگری در بیان مفاهیم و بارهای عاطفی خود، زیباترین حالت معنا را وقتی نمایان میسازد که دلی غمین دارد. و غم انگیزترین حالت معنا را زمانی نشان میدهد، که از شادی و سرخوشی لبریز مینماید:
                        مرید میرقائد. تهران . سال ۱۳۵۵. نگین
ﻋﻠﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﮔﺎﻫﻨﺎﻣﻪﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﺰﻣﻴﻦ :
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻯ ﺳﭙﻴﺪﻩﻯ ﭘﺎﺭﺳﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪﻯ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﻴﻜﻮﻯ ﺗﻮﺍﺯﻧﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ، ﻣُﻮﻓﻖ ﻭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺟﻨﺒﻪﻯ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪﻯ ﺷﻌﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ.
<><><>
نشانی برخی از نقدها بر کارهای مانی
ﺍﻟﻒ: ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ:

۱ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﻓﺮﺩﺍ، ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ
ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺁﺗﺸﻰ. ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۳۶ ﺳﺎﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ.
ﻛﺮﺍﻣﺖ اﻟﻠﻪ ﺗﻔﻨﮕﺪﺍﺭ: ﻣﺠﻠﻪ ﺭﻭﺩﻛﻰ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۵۲. ﺳﺎﻝ ۱۳۵۴ ﺗﻬﺮﺍﻥ
عطاءالله ﺩﺭﻭﺩی: ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎﻥ. ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ۱۱ ﻣﺮﺩﺍﺩ ۲۵۳۶ ﺷﻤﺎﺭﻩ ۹۹۲۹ ﺗﻬﺮﺍﻥ

۲ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﺏﻫﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺭﻡ
ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺁﺗﺸﻰ: ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﻳﺎﺑﻰ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۷۸۶. ۱۷ ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ ۲۵۳۶ ﺹ ۱۹ ﺗﻬﺮﺍﻥ.
ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺰﻳﺰﻯ: ﺷﺎﻋﺮﻯ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺬﺑﻪﻫﺎﻯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﭘﻮﻳﺎﺋﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻧﮕﻴﻦ. ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺳﺎﻝ ۱۳۵۴؟
۳ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺗﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺻﻠﺢ
ﺍﻃﻠﺎﻋﺎﺕ ۶ ﺩﻳﻤﺎﻩ ۱۳۶۱
۴ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺗﻠﺦ
ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻴﺜﻤﻰ: ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺎﻋﺮ ﺩﻓﺘﺮﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ. ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۹
ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻣﻴﺜﻤﻰ: ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﺎﻧﻰ ﺩﻓﺘﺮﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ. ﺳﺎﻝ ﺳﻮﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۰. ﺑﻬﺎﺭ ۱۳۶۴ ﺁﻟﻤﺎﻥ
ﻡ. ﺗﺮﺍﻧﻪ: ﺩﺍﻧﻪﺍﻯ ﺷﻔﺎﻑ ﺩﺭ ﻛﻤﺮﮔﺎﻩ ﺯﻣﻴﻦ. ﺩﻓﺘﺮﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ. ﺁﻟﻤﺎﻥ. ﺳﺎﻝ ﺳﻮﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۱. ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ۱۳۶۴
ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻓﻠﻜﻰ: ﭼﻬﻞ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺷﻤﻊ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﻘﻄﻪﻫﺎ. ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺳﻨﺒﻠﻪ. ﭼﺎﭖ ﻧﺨﺴﺖ. ﺳﺎﻝ ۱۳۷۵ ﻫﺎﻣﺒﻮﺭﮒ ﺁﻟﻤﺎﻥ
۵ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺧﻄﺎﺑﻪ ﺍﺯ ﺳﻜﻮﻯ ﺳﺮﺥ
ﻉ. ﭘﺎﺷﺎﻳﻰ: ﺁﻏﺎﺯ ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺳﺎﻝ ۱۳۵۸
ﻛﻴﻮﻣﺮﺙ ﻧﻮﻳﺪﻯ (ﺷﻔﻖ) ﻧﺎﻫﻤﺨﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺶ. ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ۴ ﻭ ۵ ﭘﺎﺭﻳﺲ. ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ. ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ۱۵ ﻣﺮﺩﺍﺩ ۱۳۶۶
ﻋﻠﻰ ﻧﺠﻔﻰ: ﻧﻪ ﺷﻌﺮ ﺳﻔﺎﺭﺷﻰ، ﻭ ﻧﻪ ﻧﻘﺪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﻰ (ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺩﻓﺘﺮﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮ ﻣﺎﻧﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻴﻮﻣﺮﺙ ﻧﻮﻳﺪﻯ (ﺷﻔﻖ)
ﺁﺫﺭ ﺁﺑﺪﻳﻦ: ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﺳﺎﻟﺎﺭ ﺩﺭ ﺷﻌﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ( ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺩﻭﻡ. ﺩﻳﻤﺎﻩ ۱۳۶۸
ﺍﺷﻜﺎﻥ ﺁﻭﻳﺸﻦ: ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻣﺎﻧﻰ، ﺟﻠﻮﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﻫﻨﮓ، ﻋﺸﻖ ﻭ ﺗﻮﻓﻨﺪﮔﻰ. ﭺ.ﺍ: ﺩﻓﺘﺮﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ. ﺳﺎﻝ ﭘﻨﺠﻢ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۷. ﺳﻮﺋﺪ
ﺣﺴﻦ ﺯﺭﻫﻰ. ﺳﺎﻳﺒﺎﻥ. ﺧﺮﺩﺍﺩ ۱۳۶۹ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍ.
ﺭﺿﺎ ﻓﺮﻣﻨﺪ: ﺍﺯ ﻧﮕﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﻬﺎﺟﺮ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۲۴ ﺍﻛﺘﺒﺮ ۱۹۸۷ ﻛﭙﻨﻬﺎﻙ. ﺩﺍﻧﻤﺎﺭﻙ
ﻛﺘﺎﺏ ﺟﻤﻌﻪﻫﺎ: ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺎﻋﺮ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۱ ﺳﺎﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ؟
۶ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺩﺭ ﺗﻮﻓﺎﻥ
ﺍﻟﻒ ﺁﻭﻳﺸﻦ: ﻣﺎﻧﻰ، ﺷﺎﻋﺮ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ ﺷﻔﺎﻑ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﺎﺋﻰﻫﺎﻯ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ. ﭼﺎﭖ ﺍﻭﻝ: ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺩﺍﻧﻤﺎﺭﻙ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۵۲ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ۱۳۶۹
۷ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻌﺮ
ﻡ -   ﺳﺮﻭﺵ: ﻛﺘﺎﺏ ﺗﺎﺯﻩ. ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻌﺮ. ﮔﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺭﻳﺎ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۵. ﺩﻳﻤﺎﻩ ۱۳۶۸ ﻣﺎﻟﻤﻮ -   ﺳﻮﺋﺪ
۸ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﻪ
ﺍﻟﻒ ﺁﻭﻳﺸﻦ: ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎﻧﻰ، ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺳﻴﻤﺮﻍ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۲. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ. ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ۱۳۶۸
ﻣﺠﻴﺪ ﻣﺎﻫﺎﻥ: ﺑﺎ ﺻﻔﺎﻯ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺁﻳﻨﻪ. ﺳﺎﻳﺒﺎﻥ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۳۰ ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ۱۳۶۹
ﺍ. ﻣﻬﻴﺎﺭ: ﻣﺎﻩ ﺩﺭﺁﻳﻨﻪ. ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﭘﺮ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۱ ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ ﺳﺎﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ: ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻰ ﺷﻌﺮ ﻧﺎﺯﻛﺎﻧﻪ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ. ﺳﺎﻝ ﻫﻔﺘﻢ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۳۳۷ ﺟﻤﻌﻪ ۱۲ ﺩﻳﻤﺎﻩ ۱۳۷۶ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍ
ﺳﻬﺮﺍﺏ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻧﻰ: ﻭ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺭﻳﺎ ﺭﻳﺎ. ﺳﻮﺋﺪ. ﭘﺎﺋﻴﺰ ۱۹۸۹

۹ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺗﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﺩﻩ ﺍﺑﺮﻳﺸﻢ
ﺍﺣﻤﺪ ﻓﺮﻳﺪﻣﻨﺪ: ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻫﺴﺘﻰ. ﻋﺼﺮ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺩﺑﻰ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻋﺼﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ. ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۸ ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۷۶ ﺷﻴﺮﺍﺯ
ﭼﺎﭖ ﺩﻭﻡ: ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ: ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ ﺗﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﺎﺩﻩ ﺍﺑﺮﻳﺸﻢ ﺩﺭ ﻧﺪﺍﻯ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ ﺷﻤﺎﺭﻩ ۲۲۶. ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ۲۰ -   ۷ -   ۱۳۷۶ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺡ. ﺑﻬﺪﺍﺩ: ﺟﺎﺩﻩﺍﻯ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﭘﻴﭻ ﻭ ﺧﻢ ﻛﺎﺭ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۰۵ ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ ۹ ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ۱۳۷۴ ﺁﻟﻤﺎﻥ
۱۰ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺷﺎﻋﺮ
ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﻌﺘﻘﺪﻯ: ﺷﻌﺮ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺩﺭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ (ﻣﺮﻭﺭﻯ ﺑﺮ ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪﻯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻭ...) ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻮﺳﻌﻪ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۲۸ ﺗﻬﺮﺍﻥ
ﻣﻬﺪﻯ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻯ ﺷﺎﺩ: ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺸﻰ ﺍﺯ ﺷﻌﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪﻳﺎﻥ ﭘﻮﻳﺸﮕﺮﺍﻥ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۶ ﭘﺎﺋﻴﺰ ۱۳۷۲ ﻟﻨﺪﻥ
ﺩﻛﺘﺮ ﻓﺮﺍﻣﺮﺯ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻰ: ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺷﺎﻋﺮ. ﺍﻳﺮﺍﻥﺧﺒﺮ. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۳. ۱۱ ﻓﻮﺭﻳﻪ ۱۱۹۶
۱۱-   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ
ﻙ. ﺁﺫﺭﺧﺶ: ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ ﮔﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺍﻣﻴﺪ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺳﻮﻡ. ﺳﺎﻝ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
۱۲ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﻋﺸﻖ، ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻯ
ﻫﺎﺷﻢ ﺧﻨﺪﺍﻥ: ﻣﻰِ ﺭﻭﺷﻦ ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﺁﺑﮕﻴﻦ ﺷﻌﺮ (ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﻣﺎﻧﻰ ) ﺳﭙﻴﺪﺍﺭ. ﺳﺎﻝ ﺩﻭﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱۰ ﻭ ۱۱ ﺳﺎﻝ؟ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ ﻛﺎﻧﺎﺩﺍ
ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻋﻠﻤﺪﺍﺭﻯ: ﻣﺎﻧﻰ، ﺧﻨﻴﺎﮔﺮ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻭﺩ، ﻋﺸﻖ
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺘﺎﺏ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۶. ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ۱۳۷۰ ﻟﺲ ﺁﻧﺠﻠﺲ. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺭﻧﺠﺒﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ: عشق در شعرهای اروتیک
۱۳ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ
ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﺎ ﻣﻴﺮ ﺁﻓﺘﺎﺑﻰ: ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ. ﻣﺠﻠﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ. ﭘﺎﺋﻴﺰ ﺳﺎﻝ ۱۹۹۷. ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ
ﻧﺎﻫﻴﺪ ﻣﻠﻜﻰ: ﺷﻜﻔﺘﻦ ﮔﻞ ﻳﺦ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ. ﺳﺎﻝ ﭼﻬﺎﺭﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩﻯ ۴۷. ﺍﺳﻔﻨﺪ ۱۳۷۷. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ.
ﻋﻠﻰ ﺍﻣﻴﻨﻰ: ﺑﺎ ﺻﻤﻴﻤﻴﺘﻰ ﻛﻮﺩﻛﺎﻧﻪ. ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﺘﺎﺏ. ﺷﻤﺎﺭﻩﻯ ۳۰. ﺳﺎﻝ ﻫﺸﺘﻢ. ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ۱۳۷۷. ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ.
محمد صدیق. ماهنامه فرهنگ ایران. به فارسی و انگلیسی. واشنگتن. سال ۱۳۸۰
۱۴ -   ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎﺏ: ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺩﺭﺷﻦ
ﺍﺣﻤﺪ ﻓﺮﻳﺪﻣﻨﺪ
منوچهر آتشی: مقدمهای بر چاپ دوم کتاب“ ستاره در شن“. انتشارات قصیده
کاظم سبزی. پیک همدان
۱۳ -   ﺳﭙﻴﺪﻩﻯ ﭘﺎﺭﺳﻰ:
ﺟﻮﺍﺩ ﺍﺳﺪﻳﺎﻥ: ﺳﻜﻮﺕ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﻌﺮ ﺻﺪﺍﻯ ﭼﻨﮓ ﺍﺯ ﻣﺎﻧﻰ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻓﺎﻧﻮﺱ. ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺪﻳﺪ. ﺷﻤﺎﺭﻩ ۱ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ۱۹۹۷ ﺳﻮﺋﺪ ﮔﻮﺗﻨﺒﺮﮒ
ﻣﻴﻬﻦ ﻣﻴﻠﺎﻧﻰ: ﻧﻘﺪ ﺷﻌﺮﻣﻰﺧﻮﺍﺭﻩﮔﻰ ۱ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﻯ ﺷﻌﺮﻭﻧﺪ. ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ ۱۳۷۷ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ
ﺍﺳﺪﺭﺧﺴﺎﺭﻳﺎﻥ: ﺗﺎﺯﻩﮔﻰِ ﻣﺎ، ﺩﺭ ﺣﺬﻑِ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ. ﮔﺎﻩ ﻧﺎﻣﻪﻯ ﺁﺭﺗﺎ. ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ۱۳۷۹. ﻛﻠﻦ. ﺁﻟﻤﺎﻥ.
ﺧﺴﺮﻭ ﺑﺎﻗﺮﭘﻮﺭ: ﺭﻳﺎﻯ ﻧﺠﻴﺐ ﻭ ﺑﻰﭘﺮﻭﺍ
ﻋﻠﻰ ﺭﻫﺒﺮ:
محمد تقی لطفی: گذر از درون یک شعر
ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻰ ﻟﻄﻔﻰ: حوالی غروب جهان است.
ﻋﺒﺎﺱ ﺷﻜﺮﻯ: ﺑﺎﻳﮕﺎﻥ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ َ(ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺭ ﺷﺐ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳﻠﻮ. ﺩﻭﻡ ﺁﮔﻮﺳﺖ ۲۰۰۰)
قاسم امیری: نان تلخی بر سفره و پیراهنی بر تن کهکشان
شمس آقاجانی: حافظه برود گم شود! نقد بر شعر:“ حکایت آن بیت“. چاپ نخست در ماهنامهی ادبیات و فرهنگ. شماره ۱۷. آذرماه ۱۳۸۰

ﺏ: ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ:
ﭘﺘﺮ ﺷﻮﺕ
ﺭﻭﺯﻣﺎﺭﻯ ﺍﻳﻨﮕﻪ ﭘﺮﻭﻓﻮﻧﮓ
ﻫﺎﻣﺮ ﺍﺷﻤﻴﺖ

سوای نقدهای بالا (که ناقص اند) دهها نقد و بررسی دیگر در رادیوهای فارسی زبان بر آثار مانی پخش شدهاند.

<><><>
ادبیات و سیاست
در بارهی ادبیات- جامعه- شاعران و سیاست. با درنگ بر شعر برونمرزی ایران. گزینهی نوشتههائی از۱۳۶۵ تا ۱۳۸۶. نشر هومن. ۲۹۶ صفحه.چاپ نخست: زمستان ۲۰۰۸.
دربرگیرندهی ۴۴ نوشتار در بارهی ادبیات ایران در دوسوی مرز در ۲۰ سال گذشته / بررسی اشعار شاعران / نقد آراء نویسندگان / نقد سیاستهای فرهنگی رژیم و لابیهایش در برونمرز / چند گفتمان در تئوری ادبیات / چند مقاله در بارهی ادبیات ایران درتبعید / در بارهی سرنوشت ادیبان و ادبیات در درون و بیرون مرزهای ایران.
***
خندههای پنهانی!
طنزهای ادبی، فرهنگی و سیاسی.چاپ دوم: زمستان ۲۰۰۸. نشرهومن. آلمان. تصویرهای کتاب از محمد صدیق.۲۶۶ صفحه.
دربرگیرندهی بخشهای: ﺍﻧﺪﺭﺯﻧﺎﻣﻪی افصحالمتقلبین / حکایات ابن مُفتخور جمارانی و مفلوک فلم الافلاکی /عالیجنابان کراواتپوش / رویدادهای کشور مستقل اسدآباد!

***
رهپویان اندیشه
گفتگو با نویسندگان تبعیدی ایران. به کوشش : میرزاآقا عسگری (مانی). چاپ دوم زمستان ۲۰۰۸. ۲۱۲ صفحه / تصویر روی جلد: مانی. انتشارات هومن. آلمان
بخش نخست: ‌گفتگو از دوردست. جلیل دوستخواه .گاهان زرتشت و اوستای زرتشتیان. کامران جمشیدی. آئین زرتشتی و وضعیت امروزین زرتشتیان. ژاله اصفهانی . شعر ایران و بازتاب آن درآسیای میانه. ملیحه تیره‌گُل . تحول رو به رشدِ نقدِ ادبی در برون¬مرز. دکترمرتضامیرآفتابی. پس‌زمینه‌های ذهنی یک داستان‌نویس. هادی خرسندی .در باره‌ی طنز امروز‌ایران .
بخش دوم : صندلی سوم!. م. سحر‌: ‌ای‌عجب دلتان بنگرفت و نشد جانتان ملول!. دکترگلمراد مرادی:‌بین رژیم ومخالفین آن صندلی سومی‌وجود ندارد. محمود کویر:‌ ما سمفونی باشکوه فردا را می‌سازی. دکترمسعودنقره‌کار:‌صندلی وسط وجود ندارد. دکترسام واثقی:‌جمهوری اسلامی‌قادر به تضعیف نویسندگان نیست. دکترتورج پارسی: کشتن را در ماهیت اسلام می‌دانم.ژیلا مساعد:ماهیت اسلام با روح آزاد انسان در تضاد است
بخش سوم: چشم اندازی دیگر: مجله‌ی همجنسگرایان . در باره‌ی ادبیات و همجنسگرائی / الهه خسروی. تحولات و ماندگی‌های شعر امروز /مانی : ویژ‌گی‌ها و سرنوشت ادبیات ایران در تبعید
***
۵ داستان
۵ داستان برای کودکان ونوجوانان. انتشارات هومن. آلمان. سال ۲۰۰۸. ۱۲۶ صفحه.
دربرگیرندهی کتابهای زیر:
ﮔﺮﮒ ﺧﺴﺘﻪ ( ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ‌ی ﻣﻨﻈﻮﻡ. چاپ سوم)
ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎﺭ . (چاپ دوم).
بطری نامهرسان (انتشار نخست در این مجموعه)
آژیر قرمز (انتشار نخست در این مجموعه)/
خرگوشها و کرکس (انتشار نخست در این مجموعه)
***

ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ
ﺑﻴﻮﮔﺮﺍﻓﻰ (دوجلد ) چاپ دوم. هومن . آلمان ۲۰۰۸.
خشت و خاکستر حوادث زندگی اجتماعی، ادبی و سیاسی مانی را از سال ۱۳۵۲ تا سال ۱۳۶۲ در برمیگیرد.نویسنده در کنار شرح رویدادهای ادبی زندگی اش، وقایعی را که در جریان پیوستن به سازمان سیاسی ، سالهای اختفا در تهران و نیز چگونگی گریز خود از ایران را در این کتاب ثبت کرده است. دیدار با شاعران و نویسندگان، تعویض مشاغل متعدد، آوارگی و مبارزه، رویدادهای عاشقانه، فراز و فرودهای اجتماعی در ایران از مطالبی است که نویسنده در متن آنها قرار داشته است. تأکید نویسنده پیش از هرچیز کوششی در شناخت جامعه و چگونگی تأثیر آن بر زندگی ادبی او است. در کنار تلخ ترین وقایع، نویسنده با نثری سرشار از طنز و کنایه به موشکافی روندها و رویدادهای اجتماعی و فردی میپردازد.

برخی اظهار نظرها پیرامون جلد نخست ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ:

دکتر مرتضا میرآفتابی. ماهنامه ﺍﺩﺑﻰ ﺳﻴﻤﺮﻍ :«ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﺜﺮ، ﺍﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ، ﻣﻴﺮﺯﺍﺁﻗﺎ ﻋﺴگرﻯ، ﻃﻨﺎﺯ ﻭ ﺷﻮﺥ ﻭ ﺷﻨﮓ ﻭ ﺧﻮﺵﺑﺎﺵ، ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻛﻮﺩﻛﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﺷﻚ ﻣﻰﻛﺎﻭﺩ.»
عنایت فانی. ﺑﻰ.ﺑﻰ.ﺳﻰ. ﺑﺨﺶ ﻓﺎﺭﺳﻰ :«ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮﻯ ﺍﺯ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺷﺎﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻤﺪ ﭘﺮﻭﺭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ... ﻗﻠﻢ ﻣﺎﻧﻰ، ﻗﻮﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﻋﺎﺷﻘﻰ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩهد.»
ناهید ملکی. سیمرغ :«ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺧﺼﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻮﺑﻴﻮﮔﺮﺍﻓﻰ، ﻓﺎﺵﮔﻮﺋﻰ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻗﺪﻳﻢ ﻭ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﺭﺍﺣﺖ ﺑﺎ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻰ ﻭ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩﻯ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺍﻳﻦ، ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻓﺎﺵ ﮔﻔﺘﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻬﺮﺍﺳﺪ.ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻧﻰ، ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻃﻨﺰ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﺋﻰﻫﺎﻯ ﺯﻧﺪﮔﻰﺍﺳﺖ. ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺸﺖ ﻭ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﻭ ﭘﺎﻙﺑﺎﺧﺘﮕﻰ ﺍﺳﺖ. ﻃﻨﺰ ﺍﻳﻦ ﻳﺎﺩﻣﺎﻥﻫﺎ ﭼﻨﺎﻥ ﺯﻳﺒﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﮕﺬﺍﺭد.»

***
ﻫﺴﺘﻰﺷﻨﺎﺳﻰِ ﺷﻌﺮ
انتشارات قصیده سرا. تهران. بهار ۱۳۸۱ .۲۷۰ صفحه. ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﺌﻮﺭﻳﻚ ﺷﻌﺮ.
***
دشنه و نوشدارو
گزیدهای از نقدها برآثار میرزاآقا عسگری( مانی). به کوشش: مرجان آریا و سپیده صدری / انتشارات هومن. چاپ دوم سال ۲۰۰۸. آلمان.
فهرست مطالب کتاب دشنه و نوشدارو :
یادداشت تدوینگران/ منوچهر آتشی: بازتاب لحظههای خودیابی / محمد عزیزی: شاعری میان جذبههای شاعرانه و... / ع . پاشائی : آغاز کهکشانی از خورشید / معصومه علمداری : خنیاگر همگانی ترین سرود: عشق / داریوش مرزبان : عشق به روایت شعر / داریوش مرزبان : آواز خوان و سر به هوا! / داریوش مرزبان : بازخوانی شعر زمزمهی شبانه / داریوش مرزبان : بازخوانی شعر نازکانه / داریوش مرزبان: بازخوانی شعر دوشیزه آوازه هایم
نسرین رنجبر ایرانی : عشق در شعرهای اروتیک / جواد اسد یان : سکوت واژهها / اسد رخساریان : تازه گی ما در حذف پیوسته ی... / خسرو باقرپور : رویای نجیب و بیپروا ! / عباس شکری : بایگان سایهها / محمد تقی لطفی : گذر از درون یک شعر / قاسم امیری: نان تلخی بر سفره و پیراهنی بر ... / داریوش مرزبان: آرایش تخییلات در « سنفونی سیاه »/ افسانه خاکپور : مانی در طبیعت شعر / شمس آقاجانی : حافظه برود گم شود / محمد تقی لطفی : حوالی غروب جهان است! / الف.آویشن: اشعارمانی جلوهای ازآهنگ ،عشق و.../ /ناهید ملکی : شکفتن گل یخ / علی امینی : با صمیمیتی کودکانه / محمد صدیق : نقدی بر کتاب خشت و خاکستر / هاشم خندان : میروشن عشق در آبگینه شعر/ دکتر جمشید شیرانی : پر تپشتر از دل دریا / کورش همه خانی : «شعر بیمعنا بیخواننده است» / م. ترانه : دانه ئی شفاف در کمرگاه زمین / مجید ماهان : با صفای ماه و آینه/ شاداب وجدی : / هیجانهای عاطفی و پرواز اندیشه / کاظم سبزی : شعر در گرد باد / حسن گوهرپور: یاداشت کوتاهی براروتیسم اشعار مانی / برخی اظهار نظرهای شاعران و نویسندگان / نشانی برخی از بررسیها

***
معجزه در اشارت انگشت. گفتگوهائی با میرزاآقاعسگری (مانی) / گردآورنده و تنظیم: کوروش همه خانی / انتشارات هومن. آلمان. چاپ دوم. سال ۲۰۰۸
بخش نخست : شناخت مانی و شعر او / یادداشت / نامهای به شاعر / پیشگفتار / لغتی کوچک به نام جهان / دیدار با خانواده مانی / شعر بیمعنا، بیخواننده است
بخش دوم : گزینهی از گفت و گوها با مانی / میهن من آزادی است. / عشق، مادر شعر است. / هویت ما ایرانی بودن ما است. / زبان شاعر، معجزهی اوست. / از مه بیرون آمده ایم. / منتقدین ادبی زمانه، مردماند. / هر شعر خوب یک انقلاب در زبان است. / شعر در دههی شصت / نسل تازه، ادبیات نو (بخش نخست) / نسل تازه، ادبیات نو (بخش آخر) / تحول در ادبیات، تحول در فرهنگ است. / شاعری که یک شب میهمان ما بود. / گپی دوستانه در فضای عاشقانه / احساس تلخ غربت. / کلمه باید صدای دلم باشد. / هنر و ادبیات، آزاد و آزادی بخشاند. / در جستجوی جهانی گمشده. / نیمیبومی– نیمیجهانی / شعر امروز، در دو سوی گسل / دربارهی زنان شاعر در برونمرز / انگشت روی واژهها بگذارید! / شعر فراسو، سبکی تازه در شعر ایران / عبور جهان از ذهنیت شاعر / حرفهائی تلخ برای هشیاری! / من گلادیتور ادبی نیستم! / در بارهی ادبیات در تبعید
***
زیر پوست ابدیت. رمانی در بارهی زندگی تبعیدیها و مهاجرین ایرانی. ۱۴۸ صفحه. انتشارات هومن. سال ۲۰۰۵.
چاپ سوم: نشر کتاب. آمریکا. سال ۲۰۰۸.
***
ادبیات و اروتیسم. چاپ سوم آذرماه ۱۳۸۴. آلمان . انتشارات هومن.این چاپ شامل تصحیحات و افزودههای جدید بوده، و با دو چاپ قبلی آن متفاوت است.
فهرست نوشته ها:

بخش نخست:         ﺷﻌﺮﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ، ﺷﻌﺮﺍﺭﻭﺗﻴﻚ / ﻋﺮﻓﺎﻥ، ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ، ﭘﻮﺭﻧﻮﮔﺮﺍﻓﻰ / ﺗﻐﺰﻝ ﺍﺩﺑﻰ، ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺗﺎﺑﻮﻫﺎ / ﺩﺭﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﻣﻌﻨﻰ ﻋﺸﻖ / تنانه گی ﺩﺭﺗﺮﺍﻧﻪﻫﺎﻯ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ / ﺗﻐﺰﻝ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ (نثر) / ﺗﻐﺰﻝ ﺩﺭﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ (نظم / ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮﺩﻥ، ﻳﺎ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﺍﺯ ﻋﺸﻖ؟ / ﺷﻌﺮﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺯﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ به این سوی / تنانگی ﺍﺩﺑﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﻤﺎ ﺗﺎ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏ ۱۳۵۷. / ﺯﻧﺎﻥ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﺍﺭﻭﺗﻴﺴﻢ ﺍﺩﺑﻰ / ﺗﻐﺰﻝ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ / ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺑﺮﻭﻧﻤﺮﺯﻯ / ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ﺗﺮ / یادداشت و چند شعر اروتیکی از شاعران معاصر
بخش دوم.      برخی از سرودههای اروتیکی مانی: وقتی که شب برآید / بربستر شنی / ماه و دشت برفی / زیراناربُن / ترانهی آفرینش / ماهند عاشقان /گ زیر بلور ماه / نغمهی شبانگاهی / دعای شبانگاهی/ آهوان/ /عقیق و شبنم / عریانی/ /لحظه خصلتی ابدی دارد/ /در معبد اِروس/ /عشق در میدان سیاه
Yin and Yang / ین و یانگ ( ۳) / فانتزی / غریزهی قرمز / حکایت آن بیت/ گر اجازه بفرمائید / و صد تا اگر دیگر / از پیراهنت بگذرم / غلتان غلتان همیروم تا / آن سوی غشای واژهها / از پیراهنت بگذرم / من آسمان، تو زمین / در نیایشگاه
بخش سوم:   نظرها و نقدهائی از: رضا علوی : / راز بزرگ عاشقانه / معصومه علمداری : عشقِ همه جهانی / هاشم خندان :گذراز مرزهای عشق سنتی / خسرو باقرپور :عشق، نیروی جهش / ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺭﻧﺠﺒﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ :عشق در شعرهای اروتیک / اسد رخساریان :منزلتی عرفانی ازنوع زمینی / شمس آقاجانی :حافظه برود گم شود / دکتر تورج پارسی :در باره شعر «ساحلی»
محمود کویر :مانی ، شاعر ترانههای خوشرنگ و شادمانه / حسن گوهرپور : اِروتیسم در اشعار "مانی" / داریوش مرزبان : چرخش واقعیت و خیال در شعر«فانتزی
***

خنیاگر در خون. در شناخت فریدون فرخزاد. سال ۲۰۰۵. انتشارات هومن. آلمان. چاپ دوم: شرکت نشر کتاب. آمریکا. سال ۲۰۰۷. به کوشش میرزاآقاعسگری (مانی)
دومین چاپ کتاب «خنیاگر در خون» (در شناخت و بزرگداشت فریدون فرخزاد) از سوی انتشارات «نشرکتاب» در لس آنجلس منتشر شد .در این چاپ، سوای برطرف کردن برخی اشتباهات، چندین نوشته و سند تازه در بارهی فریدون فرخزاد آمده است / مندرجات کتاب به قرار زیر است :
فصل نخست:          در شناخت فریدون فرخ‌زاد / سپاسگزاری/ یادداشتی بر چاپ دوم / فریدون فرخ‌زاد از زبان خودش / مانی : چرا فریدون فرخ‌زاد را دوست ‌‌‌‌نمی‌داریم؟ !. / اسماعیل جمشیدی: فرخ‌زاد موفق ترین مرد تاریخ تلویزیون / چند نامه از فروغ فرخ‌زاد به فریدون / پوران فرخ‌زاد: ذکات جاودانگی / حسین منصوری: نگاهی به سروده‌ها‌‌‌ی‌ آلمانی فریدون فرخ‌زاد / یوهانس بوبروفسکی: درباره‌ی شعرهای آلمانی فریدون فرخ‌زاد / هرمان لوختر هّند: فریدون فرخ‌زاد، شاعری چیره به زبان آلمانی .   / شمس لنگرودی: جایزه‌ی ادبی فروغ ./ ناهید باقری : خورشید خانم / دیدگاه جوانان‌امروز در باره‌ی فریدون فرخ‌زاد
فصل دوم:         گزارشهائی در باره‌ی قتل فریدون فرخ‌زاد/ اسماعیل پوروالی: فریدون فرخ‌زاد چگونه به قتل رسید؟ / پیرامون قتل فریدون فرخ‌زاد (از اسناد دادگاه میکونوس ) / مانی: اعتماد به روباه !....
فصل سوم :      سخن‌ها    وسرودهای فریدون فرخ‌زاد/ فریدون فرخ‌زاد: برای ملتم ‌‌‌‌‌‌می‌ایستم! (سخنرانی در لندن ) / مصاحبه‌ی فرخ‌زاد با شهره صولتی ۱۱۵/ /آن پریزاد شعر /برخی از ترانه‌ها‌‌‌ی‌ فریدون فرخ‌زاد / برخی از سروده‌های    فارسی فریدون فرخ‌زاد / حسین منصوری :ترجمه‌ی فارسی برخی از سروده‌های آلمانی فرخ‌زاد / مانی - مرزبان : اصل و ترجمه‌ی سروده‌های آلمانی فریدون فرخ‌زاد
فصل چهارم :       تقدیر اهل قلم از فریدون فرخ‌زاد/ افزودههای چاپ دوم: / پوران فرخزاد: پیامیبرای شب بزرگداشت فریدون / پوران فرخزاد: باغ خون / رادیو فردا: سالگرد قتل فجیع فریدون فرخزاد / دکتر تورج پارسی: آسیابی که با خون می‌چرخد
بهمن امیرحسینی: شاهد شجاعت آن شیر درصحنه بودم . / بهمن امیرحسینی: گرگ تا می‌درد به قهر مرا .....   / آریابرزن زاگرسی: چشم‌های من اقیانوس اشکها / گودرز گرمرودی: ذکات «خود» بودند / لیلی گلزار: گل‌های سرخ بدرقه / فرهنگ فرهی: فرخزاد خنیاگری مترقی / گفتگوی فرهی با مانی در باره‌ی فرخزاد
برای سفارش کتاب میتوانید با نشر کتاب یا با کتابفروشیهای ایرانی درمحل زندگی خود در آمریکا و اروپا مراجعه کنید .این هم نشانیهای نشر کتاب :

خوشهئی از کهکشان. دیوان دوجلدی سرودههای مانی. تمامیسرودهائی که در این دیوان گردآوری شدهاند، بازسرائی و پرداخت نوین شدهاند.در این کتاب نوشتههائی در بارهی رازگشائی پس زمینههای سرایش شعرها هم آمدهاند. بهگزینی از ۱۵ کتاب شعر مانی که بازسُرائی و ویرایش نوین شدهاند. این دیوان ۱۲۰۰ صفحه دارد.
***
Literarischer Werdegang
       Mirza Agha Asgari ( Mani )
mani@nevisa.de
www.mani-poesie.de
www.nevisa.de
Kurze Vita:
Mirza Agha Asgari ( Mani ) wurde im Jahr ۱۹۵۱ in Assad-Abad bei Hamadan /Iran geboren. Seine literarischen Aktivitäten entfaltete er bereits in der Jugend. Im Alter von ۱۸ Jahren wurden seine Gedichte und andere Schriften in der Presse veröffentlicht. Mit ۲۴ Jahren publizierte er seine erste Gedichtsammlung. Im Iran legte er ein Fachabitur als "Umweltpfleger" ab und arbeitete bis ۱۹۸۳ für den Staat. Gedichte, die er für den Frieden und gegen die im Iran herrschende Reaktion schrieb, führten zu Repressalien ihm gegenüber –weshalb er in den Jahren ۱۹۸۳ und ۱۹۸۴ im Untergrund leben musste. In jener Zeit legte er sich das Pseudonym " Mani " zu und publizierte seine Schriften in der Illegalität. Im Frühjahr ۱۹۸۵ musste Asgari schließlich seine Heimat verlassen und ging ins Exil, in die Bundesrepublik Deutschland. In der Emigration führte er seine kulturellen und literarischen Aktivitäten fort.
Einige Werke Asgari´s sind in deutscher, dänischer, schwedischer , englischer   und japanischer Sprache erschienen. Neben Gedichten schreibt Asgari auch Geschichten und Literaturkritik. Auf dem Gebiet der Kinder- und Jugendliteratur ist er auch aktiv.
Er ist Mitglied   im Verband deutscher Schriftsteller (VS), und Chefredakteur der Website „Literatur und Kultur ( Adabiat wa Farhang “   seit ۲۰۰۱).
Veröffentlichte Werke von Mirza Agha Asgari ( Mani ) :
۰۱ - Morgen ist der erste Tag der Welt .
Farda awalin rouse donyast .
Gedichtband.
۱۹۷۵. Teheran. Gaam Verlag
۰۲ - Ich stehe mit den Wassern in Beziehung .
Man ba Abha rabeteh daram .
Ein langes Gedicht.
۱۹۷۶. Teheran. Gam Verlag
۰۳ – Friedensballaden
Taraneh haye Solh .
Eine Gedichtsammlung.
۱۹۸۲, von der iranischen Friedensgesellschaft .
۰۴ - Republikanische Lieder .
Awaz-haye Jomhouri
Ein Gedichtband.
۱۹۸۲.   Hod-Hod-Verlag , Teheran
۰۵- Im bitteren Land .
Dar sarzamin-e Talkh
Gedichtband.
۱۹۸۵. in der Bundesrepublik Deutschland
۰۶ - Rede auf dem roten Podest .
Khatabeh- i az sakooye Sorkh
Gedichtband.
۱۹۸۷. Nawid-Verlag . Bundesrepublik Deutschland
۰۷-   Mond im Spiegel .
Mah dar ayeneh .
Gedichtband.
۱۹۸۷. Nawid-Verlag . Bundesrepublik Deutschland
۰۸- Flug im Sturm .
Parwaz dar Toufan
Gedichte.
۱۹۸۸. Nawid-Verlag . BRD
۰۹- Lieder des Mondscheins
Taraneh haye Mahtab , eine Kassette,
Kulturverein Nastaran in Schweden ,
۱۹۸۹. Nawid-Verlag . BRD
۱۰-   Liebe , die letzte Rettung
Eshgh , wapasine Rastegari
Gedichtband.
۱۹۸۹.Nawid –Verlag. BRD .
۴۴- Persische Sinfonie .
Sinfoni-ye Farsi
Moderne Gedichte und eine Kindheit.
In deutscher Sprache .
۱۹۹۱- Intern. Kulturwerk. Hildesheim - Achtum
۱۲- Emigrierte Dichter und Dichter in der Emigration
Shaerane Mohajer wa Mohajerane Shaer
(Iranische Dichtung jenseits der Grenzen)
۱۹۹۲ Bayan-Verlag , Schweden,
۱۳- Asterales-Schein
Mina-ye   Taban .
Liebesgedichte.
۱۹۹۳. Human-verlag . BRD
۱۴- Unter dem Baum der Wörter
Zire derakht-e Wadjeh
۱۹۹۴   Human-verlag . BRD .
۱۵- Die Lieder der Seidenstraße .
Taraneh-haye jadeh-ye abrisham
Gedichtband.
۱۹۹۵. Morwarid - Verlag. Teheran .
۱۶- Stern im Sand .
Setareh dar schen
Gedichtband.
۱۹۹۶. Seda - Verlag. Teheran.
(Die iranische Regierung hat das Buch gesammelt und vernichtet!)
۱۷- Beiderseits des Lids des Schauens
Do sooye Pelke tamasha ,
Gedichte.
Stimme des Dichters.
۲۰۰۱   Deutschland, Nima-Verlag
۱۸- Persische Morgendämmerung
Sepideh-ye Parsi
Gedichtband.
۲۰۰۰ Deutschland, Human-Verlag
۱۹- Erich Fried- Dichter der Liebe, des Lebens und des Todes
Erich Fried, Shaer e Eshgh , zendegi wa Marg .
Übersetzung mit Mehdi Sardani und MirzaAgha Asgari ( Mani )
۲۰۰۴ Ghasidehsara-Verlag , Teheran.
۲۰ - Das Epos des Seins und der Ritter
Hemaseh-ye Hasty wa rakeb
Eine Erzählung.
۱۹۷۷, Darwidjj-Verlag , Täbriz-Iran
۲۱- Heimatlandschaften .
Manazere Zadboomi
Drei poetische Prosatext .
۱۹۹۶. Nastaran-Verlag . Sweden .
۲۲- Elemente der Dichtung .
Anasore Sher
Eine theoretische Abhandlung über die Dichtung. ۱۹۹۸. Nawid-Verlag . BRD .
۲۳- Lehmziegel und Asche, Bd ۱ (vergriffen)
Khescht wa Khakestar .
Autobiographie .
۱۹۹۷ . Kitab-i Arzan.Sweden .
۲۴- Lehmziegel und Asche, Bd ۲
Khescht wa Khakestar .
Autobiographie .
۱۹۹۷ .   Kitab-i Arzan.Sweden .
۲۵- Onthologie der Dichtung
Hasti Shenasi-ye Sher
Theoretische Abhandlung über Dichtung.
۲۰۰۲Ghasidehsara-Verlag, Teheran
۲۶- Wind in der Hose ist besser als Wind auf dem Platze
Baad dar Tonban beh az baad dar Meydan
۲۰۰۳ Human-Verlag, Deutschland

۲۷- Literatur und Erotismus
Adabiat wa Erotism
۲۰۰۲ Human-Verlag, Deutschland
۲۸- Dolch und Antidot
Deshneh wa Noushdaroo
(Eine Betrachtung der literarischen Werke von Asgari )
۲۰۰۵ Human-Verlag, Deutschland,
۲۹- Wunder beim Fingerschnipsen
Modschezeh dar Esharate angosht .
Interview mit Mani
۲۰۰۵ Human-Verlag, Deutschland,
۳۰ – Unter der Haut der Ewigkeit
Zire pouste abadiat , eine Geschichte
۲۰۰۵ Human-Verlag, Deutschland,
۳۱- Sänger im Blut
Khonyagar dar Khun
Über Fereidun Farrokhzad ,
۲. Auflage
۲۰۰۷ Ketab-Verlag , USA
۳۲- Wegbereiter des Denkens
Rahpooyan-e Andisheh
Interview mit den iranischen Exil-Schriftsteller
۲۰۰۶ Human-Verlag, ۱.Auflage, Deutschland
Kinder- und Jugendliteratur
۳۳- Der müde Wolf .
Gorge khasteh
Ein lyrisches Kinder- und Jugenddrama
۱۹۷۸. Elham-Verlag , Teheran
Schweden, Nastaran-Verlag ۲. Auflage
۱۹۸۹ Ranginkaman-Verlag , USA..۳. Auflage
۳۴- Gehen wir Sterne pflücken .
Berawim Setareh bechinim
Eine Geschichte für Kinder Jugendliche ,
۱۹۷۸. Elham-Verlag . Teheran
۳۵- Die Erzählung von Tante Goldschin.
(mit Manouchehr Karimzadeh )
Eine Geschichte für Kinder und Jugendliche.
۱۹۷۹. Zentrum für geistige Erziehung von Kindern und Jugendlichen .Teheran .
۳۶-   Tante Barun
Khaleh Barun (mit Manouchehr Karimzadeh )
۱۹۸۵ -۴۸ Geschichten für Kinder und Jugendliche.
۳۷- Esel mit Glöckchen
Olaghe zangoolehdar
(mit Manouchehr Karimzadeh )
۱۹۸۵ -۴۸ Geschichten für Kinder und Jugendliche.
۳۸-   Das Land des ewigen Frühlings .
Eine Geschichte für Kinder und Jugendliche.
۱۹۸۷. Nawid-Verlag Bundesrepublik Deutschland .
۳۹-   Das Land des ewigen Frühlings.
Det evige foräts Land
Eine Geschichte für Kinder und Jugendliche.   Übersetzung ins dänisch.
von S. Ara. In Dänisch .
۱۹۸۷ . Ornens Forlag . Dänemark .   
۴۰- Regenbogen
Ranginkaman ,
Gedichte für Kinder
۲۰۰۰Eshareh-Verlag, Teheran
(der Verleger hatte ohne Genehmigung des Verfassers dieses Buch unter dem Namen Nima Lashkari veröffentlicht.)
۴۱- Mittwochsfeuer
Chaharshanbeh souri ,
Gedichte für Kinder,
۲۰۰۰Eshareh-Verlag, Teheran
(der Verleger hatte ohne Genehmigung des Verfassers dieses Buch unter dem Namen Nima Lashkari veröffentlicht.)
۴۲- Schneespiele
Barfbazi ,
۲۰۰۰Eshareh-Verlag, Teheran
(der Verleger hatte ohne Genehmigung des Verfassers dieses Buch unter dem Namen Nima Lashkari veröffentlicht.)
۴۳- Iranische Dichter im Exil .
Shaerane irani dar Tab´id
Eine Anthologie.
۱۹۹۲. Bayan –Verlag. Sweden .