میرزاآقاعسگری(مانی)
 
ﻋﻤﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﻮ ﭘﺪﺭﻡ ؟!
                  ﺍﺯ ﺩﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻰﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻡ، ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯﻫﺎﻯ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺳﺎﻟﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﻭﺗﺎﺳﻮﻋﺎ ﺑﻮﺩ.ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺳﺮﮔﺮﻣﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ،نوﺟﻮﺍﻧﺎﻥ،ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭﺣﺘﻰ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻟﺎﻥ ﺑﻮﺩ، ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺗﻰ، ﺯﻧﺪﮔﻰِ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻭ ﻛﺴﺎﻟﺖﺑﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻣﻰﻛﺮﺩ.ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯﻫﻤﻪ ﺍﺯﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻳﻰ ﻟﺬﺕ ﻣﻰﺑﺮﺩﻳﻢ. ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻬﻴﻢ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ: ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻰ ﻳﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺍﺟﺮﺍﻯِ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻴﻨﻪﺯﻧﻰ، ﺯﻧﺠﻴﺮﺯﻧﻰ، ﻗﻤﻪ ﺯﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﺎﻳﺸﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ. ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﺒﻴﻪﮔﺮﺩﺍﻧﻰ، ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﻮﺩﻙ ﻭﻣﺮﺩ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ «ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩی ﺍﺳﺮﺍ» ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺷﻤﺮ ﻭ ﻳﺰﻳﺪ ﻭ ﺍﺑﻦﺯﻳﺎﺩ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻧﻘﺶ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺍﻯِ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻘﺪﻭﺭ ﻧﺒﻮﺩ. ﻧﻘﺶ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﺍﻧﻰ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ، ﺳﺮ ﻭ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﺮﻯﻫﺎﻯ ﻋﺮﺑﻰ ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ. ﭘﺎﻯ ﺛﺎﺑﺖ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶﻫﺎ، ﺩﺷﺘﺒﺎﻥ ﺩﺭﺷﺖ ﻫﻴﻜﻞِ ﻭ ﺯﻣﺨﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ. ﺍﻭ ﻧﻘﺶ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻳﻨﺐ ﺭﺍ ﺍﺯﺁﻥ ﺧﻮﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯِ ﻛﻠﻔتش، ﻧﻘﺶ ﺯﻳﻨﺐ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩ! ﭼﻨﺪ ﺑﭽﻪ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺭﻳﺰ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻦ، ﻧﻘﺶ ﺑﭽﻪﻫﺎﻯ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺩﻳﻒ ﺍﺳﺮﺍﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺎﺯﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﻳﻢ. ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﻮﻯ ﺧﺮﻙ ﭼﻮﺑﻰ، ﺭﻭﻯ ﺍﻟﺎﻍﻫﺎ ﻣﻰﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ. ﺑﺮﻫﺮﻃﺮﻑ ﺧﺮﻙ، ﺩﻭ ﺑﭽﻪ ﺳﻮﺍﺭ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺗﻜﺒﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻓﺮﻭﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺧﺮﻙ، ﺳﻌﻰ ﻣﻰﺷﺪ ﻣﺠﻤﻮﻉِ ﻭﺯﻥ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮﻃﺮﻑ، ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﻩ سنگ ﻭ ﭘﺎﺭﻩ ﺧﺸﺖ، ﺩﻭ ﻃﺮﻑِ ﺧﺮﻙ ﺭﺍ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﻛﻒ ﺧﺮﻙ ﺭﺍ ﻛﺎﻩ ﻣﻰﺭﻳﺨﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﺳﺮﺧﻮﺩ ﻛﺎﻩ ﻣﻰﺭﻳﺨﺘﻴﻢ، ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻳﻰ ﮔﺮﻳﺎﻥ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺯﻳﻨﺐ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻳﻢ:
«ﻋﻤﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﻮ ﭘﺪﺭﻡ؟
  ﭘﺪﺭﻡ، ﺗﺎﺝِ ﺳﺮﻡ؟»
ﻭ ﺯﻳﻨﺐ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﻛﻠﻔتش ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺪﻫﺪ، ﺯﺍﺭﻯﻛﻨﺎﻥ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﺍﺩ. ﺁﻥﻭﻗﺖ ﺷﻤﺮ ﻣﻠﻌﻮﻥ ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺐ ﻭ ﺑﺎ ﻳﺮﺍﻕ ﻭ ﻛﻮﭘﺎﻟﺶ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﺎ ﺟﻮﻟﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺩ. ﺑﺮ ﺳﺮﻭﺭﻭﻯ ﺯﻳﻨﺐ ﻭ ﻣﺎ ﺷﻠﺎﻕ ﻣﻰﻛﻮﺑﻴﺪ ﻭ ﻃﻌﻨﻪ ﺁﻣﻴﺰ از ﺯﻳﻨﺐ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺵ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺪﺳﺖ شمر ﻭ ﺍﻋﻮﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﺭﺵ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﻣﻰ پرسيد:
«ﺍﮔﺮ ﺗﻮ ﺯﻳﻨﺒﻰ، ﭘﺲ ﻛﻮ ﺣﺴﻴﻦﺍﺕ؟!
  ﺍﮔﺮ ﺗﻮ ﺯﻳﻨﺒﻰ ﻛﻮ ﻧﻮﺭ ﻋﻴﻦﺍﺕ؟!»
ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﻨﻪ ﺯﻥ ﻭ ﺯﻧﺠﻴﺮﺯﻥ، ﻋﻠﻢﺩﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺷﺒﻴﻪﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﺳﻂ ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥﻫﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﺮﺷﻤﺎﺭ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﺳﻴﺎهپوﺵ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻭ ﺷﺎﻧﻪی ﺧﻮﺩ ﮔِﻞ ﻣﺎﻟﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺍﺯ ﺩﻭﻃﺮﻑ ﺭﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺩﺭﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﭼﺸﻢﭼﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺗﻮﺭ ﺯﺩﻥ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻫﻤﺴﺮﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ. ﻭﻧﻴﺰ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺷﻮﺥ ﻃﺒﻌﻰ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ، ﺍﺯ ﭘﺮﺍﻧﺪﻥ ﻣﺘﻠﻚ ﺑﻪ ﺻﻐﻴﺮ ﻭ ﻛﺒﻴﺮ ﻫﻢ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ. ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ، ﭼﻨﺪ ﺗﻨﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮِ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﻋﻴﺶ ﻭ ﻧﻮﺵ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ، ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺎﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥِ ﻋﺪﻳﺪﻩی ﺧﻮﺩ، ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺧﺮﻙﻫﺎ ﻭ ﺯﻳﻨﺐ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺭﺍ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻰﺩﻳﺪﻧﺪ، ﺩﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ ﻭ ﺁﺭﺍﻡ، ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺯﻳﻨﺐ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ:
ﺍﮔﺮﺗﻮ ﺯﻳﻨﺒﻰ، ﭘﺲ ﺧﺎﻳﻪﺍﺕ ﭼﻴﺴﺖ؟!
ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻳﻪﺍﺕ، ﺁﻥ ﻣﺎﻳﻪﺍﺕ ﭼﻴﺴﺖ ؟!
ﺁﻥ ﮔﺎﻩ، ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﻯ ﺧﻨﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻛﻒ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺮ ﺣﺎﻝ ﺯﻳﻨﺐ ﻣﻰﮔﺮﻳﻨﺪ! ﻣﺎ ﺧﺮﻙ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻴﻢ ﺟﻠﻮﻯ ﻗﻬﻘﻪی ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ، ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ، ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺣﺎﻝ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﻣﻰﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻴﻢ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ ﻗﻬﻘﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰﺩﺍﺩﻳﻢ: «ﻋﻤﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﻮ ﭘﺪﺭﻡ...؟!» ﺷﻤﺮ ﻛﻪ ﺩﺭﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭﺳﺖِ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ، ﺑﺎ ﺩﻳﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪهای ﻣﻀﺤﻚ، ﺷﻠﺎﻕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ، ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﺮ ﺳﺮﻭﺭﻭﻯ ﻣﺎ ﻓﺮﻭﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻧﻌﺮﻩ ﻣﻰﺯﺩ: «ﺷﻤﺮ ﺷﺪﻡ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺗﺮﻛﻨﻢ -   ﺧﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﻝِ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﻴﺪﺭ ﻛﻨﻢ!» يک بار ﺷﻠﺎقش ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮ ﻓﺮﻕ ﺳﺮ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺧﺮﻙ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎً ﭘﺴﺮ ﻣﺸﻬﺪﻯ «ﺣﻴﺪﺭ» ﺑﻮﺩ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﭘﺴﺮﻙ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺮﺫﻯﺍﻟﺠﻮﺷﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺳﺮ ﻧﺰﺍﻉ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻓﺮﻳﺎﺩﻯ ﻛﺸﻴﺪ ﻭﺷﻠﻮﺍﺭﺵ ﺭﺍ ﺧﻴﺲ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺮﻙ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻛﺮﺩ. ﭘﺮﻳﺪﻥ ﺍﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻣﻴﺰﺍﻥ ﺷﺪﻥ ﺑﺎﺭ ﺧﺮﻙ ﻫﻤﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﻧﮕﻮﻥ ﺷﺪﻥ ﻣﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ! ﺷﻤﺮ ﻛﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺭﺍ ﻗﺎﺭﺍﺷﻤﻴﺶ ﺩﻳﺪ، ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ، ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﻳﻘﻮﺭﺍﺵ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺷﻠﺎﻕ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩ. ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺯﺍﺭﻯ ﻭ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻰ ﻣﺎ ﻭ ﺧﺸﻢ ﺗﻨﺪﺭﺁﺳﺎﻯ ﺷﻤﺮ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻧﺪ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺩﺭ ﺻﺤﺮﺍﻯ ﻛﺮﺑﻠﺎ ﭘﻰﺑﺮﺩﻩ، ﻧﺎﻟﻪ ﻭ ﺯﺍﺭﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺳﺮﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﻣﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﺍﺯ ﻟﺎﺑﻪﻟﺎﻯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﺮﻳﺨﺘﻴﻢ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﻧﻘﺶِ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻧﮕﺮﻓﺘﻴﻢ!
 
ﻭﺍﻭﻳﻠﺎ ﻟﻴﻠﻰ!
                  ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻣﺎﻩ ﻣﺤﺮﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﻤﻪﺍﻡ ﻋﺸﺮﺕ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻫﻜﺪﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﭘﺎﻯ ﻛﻮﻩ ﺍﻣﺮﻭﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺗُﺮﻣﻴﺎﻧﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮﺩ. ﺷﺐ ﻛﻪ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪ ﺑﺎ ﭘﺴﺮﻋﻤﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺨﺮﻭﺑﻪ ﺩﻩ ﺭﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﻯ ﻛﻨﻴﻢ. ﺣﺪﻭﺩ ۲۰ ﺗﻦ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺮﻣﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪِ ﺳﻮﺕ ﻭ ﻛﻮﺭ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻧﻮﺍﺧﺘﻰِ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺩﺭﺧﺎﻧﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺑﺎ ﺩﻳﺪﻥ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺍﺯﺷﻬﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ، ﺷﻮﺭ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥِ ﺳﻴﻨﻪ ﺯﻧﻰ ﺩﺭﮔﺮﻓﺖ. ﺁﻧﺎﻥ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ، ﺑﻪ ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻮﺣﻪ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﺨﻮﺍﻧﻢ. ﻣﻦ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﻧﻮﺣﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻠﺪ ﺑﻮﺩﻡ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺳﻴﻨﻪ ﺯﺩﻧﺪ. ﻫﻴﺠﺎﻧﺎﺕ، ﺍﻭﺝ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﻮﺣﻪﺧﻮﺍﻧﻰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺪﻫﻢ. ﻣﻦ ﻛﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﻨﺘﻪﺍﻡ ﺧﺎﻟﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻚ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻡ، ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺭﻳﺘﻢ ﺗﻨﺪﻯ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ:
ﻭﺍﻭﻳﻠﺎ ﻟﻴﻠﻰ !
  ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺧﻴﻠﻰ!
  ﺗﻮﻟﻴﻠﻰ ﻣﻦ ﻣﺠﻨﻮﻥ ...
ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﻨﻪ ﺯﻥ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺣﻪی ﺗﺎﺯﻩ ﻭ ﺭﻳﺘﻤﻴﻚ، ﺩﺭﺧﻠﺴﻪ ﻭ ﺟﺬﺑﻪی ﺧﺎﺻﻰ ﻏﻮﻃﻪﻭﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺷﺪﺕ ﻭ ﺣﺪّﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺳﻴﻨﻪ ﻭ ﺳﺮ ﻓﺮﻭﻛﻮﻓﺖ. ﻫﺮﺑﺎﺭ ﻛﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺍﻭﻝ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺸﺘﻢ، ﻫﻤﻪی ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﻡ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ: «ﻭﺍﻭﻳﻠﺎ ﻟﻴﻠﻰ، ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﺧﻴﻠﻰ!» ﻛﻢ ﻛﻢ ﭘﺎﻫﺎﻯﺷﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺭﻗﺺ ﺩﺭﺁﻣﺪ. ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺭﮊﻩ ﺑﺮ ﺣﺼﻴﺮ ﻛﻬﻨﻪی ﻣﺴﺠﺪ ﭘﺎﻯ ﻣﻰﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻭ ﺭﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ! ﺁﺧﺮ ﺳﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎﺩﻫﺎﻯ ﻳﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺯ ﻋﺎﺷﻮﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻩ ﺑﻤﺎﻧﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻧﻮﺣﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﻢ. ﺍﻣّﺎ ﻣﻦ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺘﺮﺍﺯ ﻫﺮﻛﺲ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺗﺮﻣﻴﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﻢ!
 
برگرفته از جلد نخست : «خشت و خاکستر» بیوگرافی مانی