بازگشت بهﮔﻔﺘﮕﻮﻯ شیرین ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ!

به مناسبت سفر خاتمی به آمریکا
خاتمی همانی بود که دانشجویان معترض ایران را «مشتی اراذل و اوباش» خواند و خودش خودش را کرده رئیس گفتگوی (بی)تمدن ها!


  ﻓﺮﺯﻧﺪﻡ! ﺩﺭﻋﻬﺪﺳﻠﺴﻠﻪﻯ ﻣﻠﺎﻳﺎﻥ،ﺭﻫﺒﺮﻣﻌﻈﻢ ﻣﺮﺍﺑﺨﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻔﺮﻣﻮﺩﻧﺪ «ﺍﻯ ﺍﻓﺼﺢ! ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ!» ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ « ﺭﻫﺒﺮﺍ ﺗﻤﺪﻥ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟!» ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ« ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻧﺪﺍﻧﻢ. ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻮﻋﻰ ﺳﻔﺮﻩﻯ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ﻳﺎ ﺁﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﮔﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ. ﺭﻭ ﻭ ﺑﺒﻴﻦ!» ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ «ﺍﻳﻦﻫﻤﻪ ﺭَﺟُﻞ، ﺍﺯ ﭼﻪ ﻣﺮﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻳﺪ؟» ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ « ﺯﺍﻥ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻓﺼﻴﺢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻘﻠﺒﻴﻨﻰ! ﻭ ﭘﺪﺭ ﺩﻫﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻡ ﻧﻴﻚ، ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﺯﻯ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﻬﺎﺩ!» ﺍﺯ ﻣﺎﻭﻗﻊ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩﻯ ﻣﺴﻜﻮ ﺍﻳﭻ ﺑﺪﻭ ﻧﮕﻔﺘﻢ. ﺳﺮ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﻤﻪ، ﺍﻧﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻋﺒﺎ، ﭘﺎ ﺑﻪ ﻧﻌﻠﻴﻦ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﺮﺩﻩ، ﺩﻭ ﺟﻮﺍﻝ ﭘﺮﺍﺯ ﺍﻃﻌﻤﻪ ﻭ ﺍﺷﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻡ، ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏِ ﺑﺎﺩﭘﺎ* ﺷﺪﻡ. ﺑﺎﺭﻯ، ﭼﻬﺎﺭﻧﻌﻞ ﺗﺎ ﺑﻠﺪِ ﺍﻟﭙﺎﺭﻳﺲ ﺑﺘﺎﺧﺘﻢ. ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻫﻔﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﻫﻔﺖ ﻭﻟﻰ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﺯ ﻫﻔﺖ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻋﺎﻟﻢ ﮔﺮﺩﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ، ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻡ. ﺍﻓﺴﺎﺭ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏ ﺑﺎﺩﭘﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﻤﺎﺭﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺴﺘﻪ، ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﺖ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻟﺖ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﻤﺪﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻢ. ﻣﺎﻭﻗﻊ ﺭﺍ ﺳﻮﺍ ﺳﻮﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ ﻛﻪ ﻋﺒﺮﺕ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﻓﺮﺯﻧﺪ ﺩﻟﺒﻨﺪﻡ ﺭﺍ ﻫﻔﺖ ﺍﻧﺪﺭﺯ ﻣﻔﻴﺪ ﮔﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
 


ﻳﻮﻡ الا ﻭﻝ
 
ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ !
 
ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪﻯ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩﻯ ﻓﻐﻔﻮﺭ ﭼﻴﻦ !
ﺩﺭ ﻳﻮﻡ ﺍﻭﻟﻴﻦ، ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩﻯ ﻓﻐﻔﻮﺭ ﭼﻴﻦ، ﭘﺎﻭﺭﭼﻴﻦ ﭘﺎﻭﺭﭼﻴﻦ ﺑﻴﺎﻣﺪ ﻭ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﺸﺴﺖ. ﻧﺎﻣﺶ: «ﭼﺎﻯ، ﭼﻮﻥ، ﭼﺎﻯ»، ﺻﻮﺭﺕ، ﺑﻰﻣﻮ ﭼﻮﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ، ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﺮﺑﺎﺋﻰ ﺑﺎﺩﺍﻡﻫﺎﻯ ﺩﻭﮔﻨﺒﺪﺍﻥ، ﺩﺳﺘﺎﻥ، ﺑﻪ ﻧﺮﻣﻰ ﭘﻨﻴﺮ ﻟﻴﻘﻮﺍﻥ، ﻟﺐﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﺯﻛﻰ ﻗﻴﻄﺎﻥ. ﻣﺮﺍ ﺁﻫﻰ ﮔﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﮕﺮ ﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﺪﺡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺑﻴﺎﺗﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻫﺎﻥ ﺭﻭﺍﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ.
ﻭﻯ ﺭﺍ ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ « ﺑﮕﻮ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻇﺮﻭﻑ ﭼﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﻨﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍﺯ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﭼﻪ ﺩﺍﺭﻯ، ﻭ ﺍﺳﺎﺳﺎً ﺗﻤﺪﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺩﺍﻧﻰ؟» ﮔﻔﺖ «ﭼﻴﻦ ﺭﺍ ﻫﺸﺖﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺎﺷﺪ.» ﮔﻔﺘﻢ « ﻣﺎ ﺭﺍ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ! ﺣﺎﻟﻴﺎ ﺑﺮﮔﻮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻠﺎﺩ ﭼﻴﻦ، ﺗﻤﺪﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻃﻌﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﺧﺎﻡ ﻳﺎ ﭘﺨﺘﻪ؟ ﻧﻤﻜﺴﻮﺩ ﻳﺎ ﻧﭙﺨﺘﻪ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﺧﻮﺭﺩﻧﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﮔﻔﺘﻢ «ﺻﺪ ﺭﻩ ﻋﺠﺐ! ﭘﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﻮﺷﻨﺪ؟ ﺯﻳﺮ ﻋﺒﺎ ﻳﺎ ﺭﻭﻯ ﻗﺒﺎ؟ ﺑﺮ ﺩﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﭘﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ «ﺩﻭﺻﺪ ﺭﻩ ﻋﺠﺐ! ﭘﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﻨﺪ؟ ﺩﺭ ﻛﺎﺳﻪ ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻟﻪ؟ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻣﺎﻟﻪ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ «ﺳﻪ ﺻﺪ ﺭﻩ ﻋﺠﺐ! (ﺩﺭ ﻧﺴﺨﻪﻯ ﭘﺴﺮ، ﺳﻴﺼﺪ ﺭﻩ ﻋﺠﺐ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﺩﻩ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺳﻪ ﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ!) ﭘﺲ ﺑﮕﻮ ﭘﺸﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻴﻨﻨﺪ؟ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﻳﺎ ﻗﻴﭽﻰ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺰ ﻭ ﮔﻮﺳﭙﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﮔﻔﺘﻢ «ﭼﻬﺎﺭ ﺻﺪ ﺭﻩ ﻋﺠﺐ! ﻟﺎﺑﺪ ﻣﻌﺎﻧﺪ ﻭ ﺿﺪ ﺍﻧﻘﻠﺎﺏ ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺎﻟﻴﺎ ﺑﮕﻮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛُﺸﻨﺪ؟ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺩ ﻭ ﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﻯ ﻣﻘﺘﻮﻝ؟ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﻭ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﻳﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻣﻌﻤﻮﻝ؟ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ ﻭ ﭼﻤﺎﻕ ﺩﺭ ﻛﻮﻯ ﻭ ﺑﺮﺯﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩﻯ ﻣﻌﻘﻮﻝ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ، ﻛُﺸﺘﻨﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﮔﻔﺘﻢ «ﺍﻯ ﭼﺎﻯ ﭼﻮﻥ ﭼﺎﻯ! ﭘﺲ ﺑﮕﻮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻟﻴﻔﻪﻯ ﺗﻨﺒﺎﻥ ﻭﺍﺟﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ؟ ﺑﺎ ﻧﺎﺧﻦ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻧﺪﻥ ﺗﻨﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻨﻮﺭ ﺩﺍﻍ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﺷﭙﺶ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﮔﻔﺘﻢ «ﭘﺲ ﺑﺮﮔﻮ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺧﻴﻞ ﺑﻨﺪﻧﺪ؟ ﺑﺎ ﺯﻧﺠﻴﺮ ﻭ ﻃﻨﺎﺏ، ﻳﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ؟» ﮔﻔﺖ «ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ!» ﺑﺮﺁﺷﻔﺘﻢ ﻭ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺯﺩﻡ ﻛﻪ «ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻬﻮﻝ، ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟!» ﮔﻔﺖ «ﺯﺍﻧﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻠﺎﺱ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ، ﮔﻔﺖ ﻭﮔﻮﻯ ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ، ﺣﺎﻝ ﻧﻮﺑﺖ ﺷﻤﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ!» ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻚ ﻭ ﺗﺎ ﻧﻴﺪﺍﺧﺘﻢ. ﻓﺮﻣﻮﺩﻡ «ﻋﻠﻢ ﻭ ﻛﻤﺎﻟﺎﺕ ﻣﺎ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺪﻥ ﻧﻪ ﺧﻮﺭﺩﻧﻰ، ﻧﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪﻧﻰ، ﻧﻪ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻭ ﻧﻪ ﭼﻴﺪﻧﻰ، ﻧﻪ ﻛﺸﺘﻨﻰ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺧﻴﻞ ﺑﺴﺘﻨﻰ ﺑﺎﺷﺪ! ﺍﻳﻨﻚ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺳﺨﻦ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ! ﭘﺲ بگو ﺁﻥ ﻣﺠﻬﻮﻝ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟!» ﺻﻢ ﻭ ﺑﻜﻢ ﺑﻤﺎﻧﺪ. ﻭ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ، ﻇﻔﺮﻣﻨﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻡ، ﻭ ﺁﻥ ﭼﻴﻨﻰ، ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎﺕ ﻣﻦ ﺑﺸﻜﺴﺖ!
ﺩﻋﺎ
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ! ﻛﻔﺎﺭ ﺭﺍ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺰﺏ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺑﺎﺯﻯ ﺍﺯ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﻣﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﺍﺳﺖ! ﺳﭙﺎﺱ ﻣﺮﺗﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺣﺰﺏ ﺳﺎﺯﻯ، ﺣﺰﺑﻰ ﺑﻨﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺣﺰﺏﺍﻟﻠﻬﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺎﻣﻨﻮﻳﺴﻰ ﻛﻨﻴﻢ، ﻭ ﺑﻄﺎﻟﺖ ﺑﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻭﺭ ﭼﻤﺎﻕ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻋﻠﺎﻡ ﺩﺍﺭﻳﻢ.


***
برگرفته از کتاب «باد در تنبان، به از باد در میدان» گزیده ای از طنزهای مانی. انتشارات هومن. آلمان .
 
۵ گفتگوی دیگر در زمینه «گفتگوی تمدنها« را می توانید در کتاب نامبرده بخوانید.