میرزاآقاعسگری‌(مانی)
 
دو برگرفته از کتاب طنز: « خنده‌های پنهانی »
 
حجه‌الاسلام افصح‌المتقلبین در نماز جمعه، خطاب به فرزندش ابن افصح، مسائل مهم روزگار را حلاجی می‌کرد.
گاهی هم خوابهای پسر را تعبیر می‌فرمود. یا پرسش‌های وی را پاسخ می‌داد. دو نمونه از آن را در زیر می‌خوانید.
***
ﺟﻤﻌﻪﻯ ﺑﻴﺴﺖ ﻭچهارم
ﻓﺮﻕ ﺑﻴﻦ ﺍﺋﻤﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻪ،
ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺑﺎ ﻛﺸﻮﺭﻯ
     ﻓﺮﺯﻧﺪﻡ! ﭘﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻯ «ﻓﺮﻕ ﺍﺋﻤﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻭ ﻓﺮﻕ ﺩﻧﺒﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦﺩﻭ، ﻭ ﺯﻧﺒﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ؟» ﭼﻮﻥ ﺁﺷﻔﺘﮕﺎﻥ، ﺳﻮﺍﻝ ﺁﺧﺮ ﺭﺍ ﺍﻭﻝ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﻢ! ﺯﻧﺒﻪ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ: ﺯﻥ ﻭ به! ﺍﻳﻦ ﻟﻐﺖ ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﻋﺎﻟﻢ، ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖﻫﺎ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭ ﺑﻬﺘﺮ، ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮﺩ ﺑﺮ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ. ﻋﻤﻪﻯ ﺗﻮ، ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺋﻤﻪ ﺑﺴﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺴﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺑﺘﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﺮﻯ، ﺭﻭﺳﺮﻯ ﺑﺮﺳﺮﺷﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ. ﻭ ﺍﻣّﺎ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻇﺎﻫﺮهﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻑ ﺁﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﻃﺎﻥ، ﺑﺎ ﺩﻳﺪﻥ ﺩﻧﺒﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﺮﻳﺨﺘﻨﺪ، ﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﻳﺨﺘﻨﺪ!
ﭘﺮﺳﻴﺪﻩﺍﻯ «ﻓﺮﻕ ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﻢ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟»
  ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺍ ﻓﺮﻕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ، ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮﺩﻭ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ. ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪِ ﭘُﺮﺷﺪﻥ ﻛﻴﺴﻪﻫﺎﻯ ﺧﺎﻟﻰ، ﺩﺭ ﺣﺠﺖﺍﻟﺎﺳﻠﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﺟﻤﻊ ﺑﻮﺩ. ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺁﻥ ﺑﻮﻗﺘﻰ ﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻋﻤﺮ ﺍﺯ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺑﮕﺬﺭﺩ، ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﻫﺰﺍﺭ ﺳﺮﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﺣﻜﺎﻳﺎﺗﺖ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺮﺳﻢ ﻫﻤﻴﻨﻚ ﮔﻮﻳﻢ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻬﻰ ﻧﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻰ ﭼﻚ ﻭ ﭼﺎﻧﻪ، ﻭ ﺑﻰﻛﻢ ﻭ ﻛﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻰ! ﺭﻭﺯﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺳﺎﺭﻕ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﻟﺸﻜﺮﻯ، ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺩﺭﺻﺤﻨﻪﻯ ﺣﺮﺏ ﺯﻧﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﭼﻨﮓ ﺩﺭﻟﻘﻤﻪﻯ ﭼﺮﺏ! ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺟﺎﻥ ﺩﺭﺟﻨﮓ ﺑﺒﺎﺯﺩ، ﻣﻌﻤﻢ ﺩﺭ ﻧﻨﮓ. ﻟﺸﻜﺮﻯ ﭼﻜﻤﻪ ﺩﺭﭘﺎ ﻛﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﻓﺘﻨﻪ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﺪ. ﻟﺸﻜﺮﻯ ﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺭﺩ، ﻣﻌﻤﻢ ﺍﺯ ﺧﻄﺒﻪ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﺧﻮﺭﺩ...» ﮔﻔﺘﻨﺪ «ﻛﻔﺎﻳﺖ! ﺩﻝ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ ﺁﻣﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ!» ﻟﻴﻜﻦ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ: «... ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺮ ﻧﺸﻴﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﺑﺮﻣﻨﺒﺮ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺯﻯ ﻛﻪ ﻟﻴﻠﻰ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﻞ ﻧﺸﻴﻨﺪ! ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﻮﺕ ﺧﻮﺍﺑﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻳﺎﻗﻮﺕ...» ﮔﻔﺘﻨﺪ «ﻳﺎ ﺣﻀﺮﺕ! ﺷﻤﺎ ﺳﺮﺣﻠﻘﻪﻯ ﮔﺰﻳﺪﻩ ﮔﻮﻳﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩﻳﺪ. ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺣﺎﻝ ﻏﺮﻳﺐ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺲ ﻛﻨﻴﺪ!» ﻭ ﺍﻭ ﺑﺲ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﻭ همچنان ﻣﻰﮔﻔﺖ: «ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺑﺮﻛﻤﺮ ﻓﺎﻧﺴﺨﻪ ﻛﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﺑﻨﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺨﻪ ﻛﻨﺪ. ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺩﺭ ﺣﻔﺮﻩﻯ ﺗﺎﻧﻚ ﻧﺸﻴﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻢ ﺑﺮ ﺳﻔﺮﻩﻯ ﺑﺎﻧﻚ. ﻟﺸﻜﺮﻯ...» ﮔﻔﺘﻨﺪ «ﺧﻔﻪ!» ﻧﻤﻰ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ «... ﻟﺸﻜﺮﻯ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻦ ﺳﺘﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﻤﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍﻧﺪ. ﻟﺸﻜﺮﻯ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﺮﺩ، ﻣﻌﻤﻢ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺩﻫﺪ. ﻟﺬﺍ، ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺰﻭﺟﻞ ﻣﻌﻤﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻌﺎﻑ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﻋﻮﺽ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺣﺪﻳﺚ، ﺷﻴﺎﻑ ﻓﺮﻣﻮﺩ!» ﮔﻔﺘﻨﺪ «ﻳﺎ ﺣﻀﺮﺕ! ﺍﮔﺮ ﺑﺲ ﻧﻜﻨﻰ، ﺩﻫﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﺎﻟﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺮﺍ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻨﻴﻢ!» ﺁﻧﮕﺎﻩ، ﺣﻀﺮﺕ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭﻛﺎﻡ ﻛﺸﻴﺪ، ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﻡ ﻛﺸﻴﺪ، ﺻﺤﻨﻪﻯ ﻣﺸﺎﺟﺮﻩ ﺑﺮ ﺑﺎﻡ ﻛﺸﻴﺪ ﻭ ﻧﻌﺮﻩ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﺑﺮﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ «ﭘﻨﺪﺍﺷﺘﻴﺪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻛﺸﺘﻦ ﻓﺎﺭغم! ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺣﻀﺮﺕ ﺳﺎﺭقم؟! ﻣﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﻟﺸﻜﺮﻡ ﻭ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﻗﺖ، ﭼﻴﺰﻯ ﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﮓ ﺍﺳﺖ، ﺩﻝ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﮓ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺑﺎ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺍﺳﺖ! ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ، ﻏﻨﺎﺋﻢ ﻫﻤﻪ ﺑﺒﺮﺩ ﻭ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺗﻪ ﺑﺨﻮﺭﺩ! ﺑﻰﺣﻜﻤﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﻰ ﺷﺪﻩﺍﻡ، ﺟﻠﺎﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺻﺎﺩﻕ ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﺷﺪﻩﺍﻡ!» ﺟﻤﺎﻋﺖ، ﺑﮕﺮﻳﺨﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﻌﻤﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﻧﻨﻮﺷﺘﻨﺪ!
ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﮕﻔﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺪﻥ. ﺣﺎﻟﻴﺎ، ﺍﮔﺮ ﻣﻌﻤﻢ ﺷﻮﻯ، ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﻏﻢ ﺷﻮﻯ، ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻠﻚ ﺟﻢ ﺷﻮﻯ، ﻭ ﺑﺮﺳﻔﺮﻩﻯ ﺯﺭﺧﻢ ﺷﻮﻯ. ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺪﻙ ﻣﻐﺰﻯ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺗﻮﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺭﺙ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮﺧﻴﺰ ﻭ ﻣﻠﺎ ﺷﻮ. ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺎﺩﻩﺩﻝ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺍ ﺍﻗﺘﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺭﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻓﺘﻮﺍﻫﺎﻳﺖ ﻓﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ، ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺣﺰﺏﺍﻟﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺸﺎﻥ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻰ ﻭ ﺧﺪﺍﻳﺸﺎﻥ ﺫﻛﺮ ﻛﻨﻰ. ﭘﺲ، ﺍﮔﺮﻓﺮﻣﺎﻥ ﺩﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﻴﺪ، ﺑﻜﺸﻨﺪ. ﮔﻮﺋﻰ ﺑﺨﺮﻭﺷﻴﺪ، ﺑﺨﺮﻭﺷﻨﺪ. ﮔﻮﺋﻰ ﺩﺭ ﺩﻳﮓ ﺑﺠﻮﺷﻴﺪ، ﺑﺠﻮﺷﻨﺪ. ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻜﻠﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﻤﻰ ﭘﺮﺳﻴﺪ «ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎﻥ، ﻛﻠﺎﻩ ﻛﻰ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﺪ؟» ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻨﻴﺪ «ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺝِ ﮔﻨﺒﺪﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﻣﻦ ﻧﻬﺎﺩ، ﺍﻳﻦ ﻛﻠﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﻮ ﻧﻬﺎﺩ!» ﻣﻜﻠﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﻟﺐ ﺍﺯ ﺣﻴﺮﺕ ﺩﺭ ﺷﻜﺎﻑِ ﻓﻚﻫﺎ ﻧﻬﺎﺩ!
 
ﻓﺮﺯﻧﺪﻡ! ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺣﻠﺐ، ﺑﻪ ﻛﻮﻯ ﺑﺰﺍﺯﺍﻥ ﺷﺪﻡ ﺗﺎ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﺭﺍ ﺍﺭﻣﻐﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻡﺍﻟﻤﺪﺍﺋﻦ ﺍﺑﺘﻴﺎﻉ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ. ﻣﻜﻠﺎﺋﻰ ﺩﻳﺪﻡ، ﻛﺖ ﻭ ﺷﻠﻮﺍﺭ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ، ﻋﻴﻨﻚ ﺩﻭﺩﻯ ﺑﺮﭼﺸﻢ ﻧﻬﺎﺩﻩ، ﻛﻬﺮﺑﺎﺕ (ﺩﺭﻧﺴﺨﻪﻯ ﭘﺴﺮ: ﻛﺮﺍﻭﺍﺕ) ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻥ ﺑﺴﺘﻪ، ﺷﺒﺮﻭ ﺑﺮ ﭘﺎﻯ، ﻗﻤﺎﺵ ﺩﺭ ﻗﻤﺎﺵ ﺣﺮﻳﺮ ﻣﻰﺧﺮﻳﺪ. ﻋﺠﺒﻢ ﺁﻣﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﻣﺎﻝ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍﺳﺖ. ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺭﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺯﻳﺎﺭﺗﻨﺎﻣﻪﺍﻯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ، ﺩﻳﻨﺎﺭﻯ ﺑﮕﻴﺮﻡ. ﺷﮕﻔﺘﺎ! ﺍﻭ ﻛﺴﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻣﮕﺮ ﺣﺠﺖ ﺍﻟﻘﺎﺗﻠﺎﻥ، ﺳﺮﻛﺮﺩﻩﻯ ﺧﻮﻧﺨﻮﺍﺭﺍﻥ، ﻋﺰﺭﺍﺋﻴﻞ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ، ﺣﻀﺮﺕ ﻓﻠﺎﺣﻴﺎﻥ! ﻗﻀﺎ ﺭﺍ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﻣﺎﺿﻰ ﺗﻨﻰ ﺍﺯ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﮔﻤﻨﺎﻡ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ، ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻠﺎﺣﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻡ! ﭘﺮﺳﻴﺪﻡ «ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎ! ﺫﻭﻟﻔﻘﺎﺭﺍ! ﺗﺎﺗﺎﺭﺍ! ﺍﺯﭼﻪ ﺍﻟﺒﺴﻪﻯ ﻣﻠﺎﻳﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ، ﺍﻟﺒﺴﻪﻯ ﺑﺪﺩﻳﻨﺎﻥ ﺑﺮﺗﻦ ﻛﺸﻴﺪﻩﺍﻯ؟!» ﮔﻔﺖ «ﺧﻤُﺶ، ﺧﻤُﺶ! ﺍﻯ ﺍﻓﺼﺢ! ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﻋﺪﻟﻴﻪﻯ ﺁﻟﻤﺎﻥ، ﺣﻜﻢ ﺟﻠﺐ ﺻﺎﺩﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻚ ﻋﺴﺲﻫﺎﻯ ﻋﺎﻟﻢ، ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻮﺭﺍﺧﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﻣﺮﺍ ﻣﻴﺠﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺁﻳﻢ ﺑﻜﺸﻨﺪ! ﻓﻠﺬﺍ، ﺟﺎﻣﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ، ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺘﺮ ﺭﺣﻴﻤﻴﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ، ﺁﺳﻮﺩﻩ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻰﺭﻭﻡ!» ﺣﻜﻤﺖ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺭﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻗﺎﻝ، ﺩﻭﺟﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻭﻗﺖ ﺿﺮﻭﺭﺕ، ﻳﻜﻰ ﺑﺮﺗﻦ ﻛﺸﻴﺪﻥ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﺍﺧﻰ ﺧﺰﻳﺪﻥ!

 ***
ﺟﻤﻌﻪﻯ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ پنجم
ﺍﻧﺪﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﺋﻰ ﺑﺎ ﻧﻜﻴﺮ ﻭ ﻣﻨﻜﺮ
- ﻳﻜﺘﺎ ﭘﺪﺭﺍ! ﻣﻠﺎ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﺩﺭ ﺷﺐ ﺍﻭﻝ ﻗﺒﺮ، ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﻧﻜﻴﺮ، ﺍﻣﻮﺍﺕ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ : ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺎ ﭼﺮﺍ ﻛﺮﺩﻯ ﻭ ﺁﻥ ﺻﻮﺍﺏ ﭼﺮﺍ ﻧﻜﺮﺩﻯ؟» ﻟﻴﻜﻦ ﻧﻔﺮﻣﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺑﻪ ﻛﺪﺍﻡ ﻟﺴﺎﻥ ﺳﺨﻦ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﻔﺘﻦ؟ ﺍﻯ ﭘﺪﺭ! ﻣﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﻬﻢ ﻛﻨﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻟﺴﺎﻥ ﺍﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮﺍ ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ؟! ﺣﻴﺮﺍنم! ﺧﺪﺍﻯ ﺭﺍ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺩﻩ!
- ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎ، ﺍﺑﻦﺍﻟﺎﻓﺼﺤﺎ! ﻟﺴﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻭ ﻋﺰﺭﺍﺋﻴﻞ (ﻋﺞﺍﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ) ﻫﻤﻴﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻧﺪﺭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﺷﺪ! ﻳﻌﻨﻰ: ﻋﺮﺑﻰِ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﺠﻤﻰ، ﻭ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻰ! ﺍﻟﺒﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷﻴﻮﺍﺋﻰ ﻛﻠﺎﻡ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﺋﻰ ﻣﺮﺍﻡِ ﺍﻳﻦ ﻳﻜﺘﺎ ﭘﺪﺭ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﺍﻯ ﺑﺴﺎ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺭِﻧﺪﻯ ﻭ ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪﻯ ﻗﺎﻝ ﻭ ﻣﻘﺎﻝ ﻛﻨﻨﺪ، ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﻌﻈﻢ ﻗﺎﻝ ﻭ ﻣﻘﺎﻝ ﻣﻰﻓﺮﻣﻮﻧﺪ! ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺟﻪﻯ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻘﺪﺭ ﺍﻓﺼﺢ، ﻋﺎﻟﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ - ﻭ ﻣﺒﺎﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ!- ﮔﻔﺘﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﺭﺍﻳﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﺍﻳﻪ ﺧﺎﻟﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ. ﻳﻜﺘﺎ ﭘﺴﺮﺍ! ﺗﻮ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﺭﺯﻧﺎﻣﻪ، ﺳﻬﻞ ﻓﻬﻢ ﻛﻨﻰ ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻜﺎﺭ ﻧﺒﺪﻯ!، ﺑﻰﮔﻤﺎﻥ ﻟﺴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻬﻠﺘﺮ ﻓﻬﻢ ﻛﻨﻰ، ﺍﻣّﺎ ﺑﻜﺎﺭﺑﻨﺪﻯ! ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﻴﺞ ﻭ ﻭﻳﺞ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ، ﺁﻥ ﺍﺳﻴﺮ ﺍﻟﻠﺴﺎﻥ، ﺳﺮﺩﺳﺘﻪﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎﻥ، ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: «ﺍﻫﻞ ﺟﻨﺖ ﻭ ﺩﻭﺯﺥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ؟ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻗﺪﻳﻢ ﻳﺎ ﺍﻗﺪﻡ، ﻣﺪﺭﻥ ﻳﺎ ﭘﺴﺎﻣﺪﺭﻥ؟! ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻓﺼﺢ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻫﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺑﺎﺷﺪ!»
- ﻧﺎﺯﻧﻴﻦ ﭘﺪﺭﺍ! ﭼﻪ ﻓﺮﻕ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻓﻌﻞ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﻧﻜﻴﺮ ﻭ ﻋﺰﺭﺍﺋﻴﻞ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ، ﻭ ﻓﻌﻞ ﺑﺎﺯﺟﻮ ﻭ ﺷﻜﻨﺠﻪﭼﻰ ﻭ ﺟﻮﺧﻪﻯ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭﻳﻦ؟
- ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﭘﺴﺮﺍ! ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻳﻦ، ﺍﻭﻝ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ ﺑﻜﺸﺪ، ﮔﺮﻭﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻭﻝ ﺑﻜﺸﺪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﻛﻨﺪ. ﮔﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻭﻓﺘﺪ. ﻟﺎﺑﺪ ﺍﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺭ ﻛﻮﻯ ﻭ ﺑﺮﺯﻥ ﺷﻨﻴﺪﻩﺍﻯ: ﺍﺷﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﺑﻠﺎﺩ ﻋﺠﻢ ﻣﻰﮔﺮﻳﺨﺖ. ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ «ﭼﺮﺍ ﮔﺮﻳﺰﻯ؟» ﮔﻔﺖ: «ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻫﺮﻛﺲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﻀﻪ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﺷﺪ، ﻳﻜﻰ ﺑِﻜﺸﻨﺪ ﻭ ﺑﺒﺮﻧﺪ!» ﮔﻔﺘﻨﺪ: «ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻴﻀﻪ ﺩﻭﺗﺎ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻳﻦ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺧﻴﺰ ﻧﻪ ﺭﻭﺍ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﭘﺎﻙ ﺍﺳﺖ، ﺍﺯ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﻙ ﺍﺳﺖ؟!» ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺍﻭﻝ ﺑِﻜﺸﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﺑﺸﻤﺮﻧﺪ!» ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺰﻭﺟﻞ ﻣﺮﺍﻳﻦ ﺩﻭﮔﺮﻭﻩ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻧﺒﺸﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﺮ ﺗﻮ ﺷﻴﺮ ﻧﺸﻮﺩ! ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻳﻦ، ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ﻛﺸﺪ، ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺯﻣﻴﻦ، ﭘﻴﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ.
- ﺳﺨﻨﻮﺭﺍ ﭘﺪﺭﺍ! ﻣﺮﺍ ﻫﺰﺍﺭ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﻮﺍﻝ ﺩﺭ ﻣﻐﺰ ﻣﻰﻟﻮﻟﺪ، ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﮔﺮﺩﻭ ﺩﺭ ﮔﻮﻧﻰ! ﺍﺯ ﺍﻳﻦﻫﺎ ﻳﻜﻰ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻡ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺁﻳﺪ؟! ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ، ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻛﺮﺍﻡﺍﻟﻜﺎﺗﺒﻴﻦ ﻫﻤﻪﻯ ﻣﻌﺼﻴﺖﻫﺎﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﻛﺮﺩﻩ ﺑﺮﺷﻤﺎﺭﺩ، ﻭ ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺎﻟﻤﻴﻦ ﻣﻜﺎﻓﺎﺕ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﺪ. ﻣﮕﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺒﺮ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻜﻨﺪ؟!
- ﺑﻰﭼﺎﺭﻩ ﭘﺴﺮﺍ! ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﺷﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﻰ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻫﻤﻴﻦ. ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺳﺎﻟﻰ، ﻭﺍﻟﺪﻳﻦ، ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻛﻨﻨﺪ، ﺩﺭ ﻛﻮﺩﻛﻰ ﻧﺎﻇﻢ ﻭ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ، ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﺒﺎﻧﺎﻥ، ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﺴﺎﻟﻰ ﻋﻴﺎﻟﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ، ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻯ ﻃﺒﻴﺒﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ! ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ، ﮔﺮﻭﻩ ﻋﺰﺭﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻘﺒﺎ، ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺭﻳﺘﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﺑﻌﺪﺵ ﻧﺪﺍﻧﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻳﺎﺑﺪ! ﺍﺯ ﭘﻞ ﺻﺮﺍﻁ ﻛﻪ ﻭﺍﺳﻂ ﺩﻭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻴﺰﻯ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﻢ ﺗﻨﺒﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﺕ ﺭﺍ ﺧﻴﺲ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻰ!ﺣﻀﺮﺕ ﺳﺎﺭﻕ ﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﻓﺎﺕ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺏ ﺩﻳﺪﻧﺪ. ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: «ﻳﺎﺣﻀﺮﺕ! ﺭﻭﺯ ﺟﺰﺍ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩ؟» ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﺑﺴﻰ ﺧﻮﻓﻨﺎﻙ! ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺧﻠﺎﻳﻖِ ﻫﻔﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﺖ ﻭ ﺟﻬﻨﻢ ﻭﺍﺻﻞ ﺷﺪﻧﺪ، ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻳﻦ ﺑﺴﺎﻁ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﮕﺴﺘﺮﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺰﻭﺟﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺟﻮﺋﻰ ﻛﺸﻴﺪ. ﻫﻮﻟﻨﺎﻙ ﺍﻭﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﻮﺩ! ﻟﺎﺟﻮﺭﺩﻯ، ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺤﻜﻤﻪ ﺑﻮﺩﻯ. ﺧﺪﺍﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﭘﺮﺳﻴﺪ: «ﺍﺯ ﭼﻪ ﻧﻜﻴﺮ ﻭ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ﻋﺰﺭﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺟﺒﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﻓﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻟﻬﻢ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩ ﺁﻓﺮﻳﺪﻯ؟ ﻭ ﻧﺴﻮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﺍﻣﻴﺲ ﻣﺎ ﺭﺍ مأموﺭﻳﻨﻰ ﻣﺎﺩﻳﻨﻪ ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪﻯ؟ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻓﺎﻧﻰ، ﻣﺎ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ، ﻣﺮﻳﻀﺨﺎﻧﻪ، ﻣﻜﺘﺐ، ﻣﺴﺠﺪ ﻭ ﮔﺮﻣﺎﺑﻪ، ﻫﻤﻪ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺑﻜﺮﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻤﺎﺱ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻧﻔﺲﻫﺎ ﻭ ﭼﺸﻢﻫﺎﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﻧﺸﻮﻧﺪ، ﺣﺎﻝ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺣﺘﻰ ﺑﻬﺸﺖ ﻭ ﺩﻭﺯﺥ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻛﺮﺩﻯ. ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺴﺎﺩ؟! ﻣﺎ ﻫﺮﻛﺲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﺘﻴﻢ، ﺑﻬﺎء ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻭ ﺷﻠﺎﻕ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﺎﻧﺪﻳﻢ، ﺗﻮ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﺧﻠﺎﻳﻖ ﺑﻜﺸﺘﻰ ﻭ ﺟﺰ ﺟﺎﻥ، ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺴﺘﺎﻧﺪﻯ! ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﺰ ﺑﺮﺑﺎﺩ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺑﻴﺖﺍﻟﻤﺎﻝ؟ ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻗﺘﻞﻫﺎ ﻛﻪ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﺍﻳﺎﺩﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻢ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺳﺘﺎﻧﻴﻢ، ﺗﻮ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﻪﻯ ﻗﺘﻞﻫﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﻛﺮﺩﻯ ﺑﮕﺮﺩﻥ ﺑﮕﺮﻓﺘﻰ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻧﮕﻔﺘﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﻜﺮﺩ! ﺍﮔﺮ ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ ﻛﻪ ﻭﻟﺎﺩﺕ ﺁﺩﻣﻰ، ﻓﻌﻞ ﺗﻮ ﻭ ﻣﻮﺕ ﺍﻭ ﻓﻌﻞ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﺍﻯ ﺑﺴﺎ ﻣﺤﺒﻮﺏﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪﻯ ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﻨﻔﻮﺭﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺧﻄﺎﻯ ﺗﻮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻰﺁﺑﺮﻭ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺍﺳﺘﻜﺒﺎﺭ؟ ﻣﺎ ﺑﺮﺩﻭﺷﻴﺰﮔﺎﻥ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻓﺮﻭﺍﻓﺘﺎﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﺟﻨﺖْﻣﻜﺎﻥ ﻧﺸﻮﻧﺪ. ﺣﺎﻝ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺗﻮ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﺮﺩﻯ. ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺣﻴﻒ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺳﺮﭘﻴﭽﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻣﻴﻦ ﻧﻈﺎﻡ؟ ﺣﺎﻟﻴﺎ ﺍﻳﻦﻫﻤﻪ ﺟﺮﻡ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻛﺮﺩﻯ، ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻟﺎﻳﺖﻓﻘﻴﻪ ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺑﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﺪ! ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺑﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺟﺰﺍ ﻣﻬﺪﻭﺭﺍﻟﺪﻡ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻮ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﺮﺏ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻰ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺣﻢ ﻧﻜﺮﺩﻯ، ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺗﻮ ﺭﺣﻢ ﻛﻨﻴﻢ؟! ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮ ﻛﻪ ﺿﺮﺑﺖ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪ!»
- ﺑﺰﺭﮔﺎ ﭘﺪﺭﺍ! ﺗﻨﺒﺎﻥ ﺧﻴﺲ ﺷﺪ! ﻟﻴﻜﻦ ﺳﻮﺍﻝﻫﺎ ﻣﺨﺘﻮﻡ ﻧﻴﺎﻣﺪ. ﺩﺭ ﺩﺍﺭﻓﺎﻧﻰ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺑﺎﻗﻰ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮﻫﻨﺪ؟
- ﺧﻴﺴﺎ ﭘﺴﺮﺍ! ﺩﺭ ﺩﺍﺭﻓﺎﻧﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻭﻟﺎﺩﺕ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ! ﻭ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺑﺎﻗﻰ، ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻠﺎﻓﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ!